Lạm dụng thuốc diệt cỏ: Mối nguy âm thầm với môi trường và sức khỏe cộng đồng
Bảo vệ môi trường - Ngày đăng : 10:00, 24/12/2025
Lạm dụng thuốc diệt cỏ: Mối nguy âm thầm với môi trường và sức khỏe cộng đồng
Trước thực trạng người dân sử dụng phổ biến thuốc diệt cỏ cháy trong sản xuất nông nghiệp và tại các khu vực sinh hoạt, Trung tâm Cung ứng Dịch vụ công xã Nghi Lộc (Nghệ An) đã phát đi khuyến cáo hạn chế sử dụng thuốc diệt cỏ chứa hoạt chất Glufosinate nhằm bảo vệ sức khỏe con người và môi trường sống lâu dài.
Những năm gần đây, tại xã Nghi Lộc, việc phun thuốc diệt cỏ cháy trên bờ ruộng, kênh mương, ven đường, quanh vườn và khu dân cư diễn ra khá phổ biến, nhất là trong giai đoạn chuẩn bị sản xuất vụ Xuân năm 2026. Thực trạng này đang tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây ô nhiễm môi trường, suy giảm đa dạng sinh học và ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe cộng đồng.
Theo cơ quan chuyên môn, các loại thuốc diệt cỏ Paraquat và Glyphosate đã bị loại khỏi Danh mục thuốc bảo vệ thực vật được phép sử dụng tại Việt Nam từ các năm 2017 và 2019. Hiện nay, thuốc trừ cỏ không chọn lọc chứa hoạt chất Glufosinate (Glufosinate – Ammonium) vẫn được phép sử dụng và đang được người dân sử dụng khá rộng rãi do hiệu quả diệt cỏ nhanh, phổ rộng. Tuy nhiên, việc sử dụng loại thuốc này không đúng liều lượng, không đúng mục đích và lạm dụng tại những khu vực nhạy cảm có thể gây ra những hệ lụy nghiêm trọng.
Các nghiên cứu cho thấy, Glufosinate có thể gây kích ứng da, mắt và đường hô hấp; nếu tiếp xúc thường xuyên, kéo dài có nguy cơ ảnh hưởng đến gan, thận, hệ thần kinh và làm gia tăng nguy cơ mắc các bệnh mạn tính. Đối với môi trường, thuốc diệt cỏ phổ rộng không chỉ tiêu diệt cỏ dại mà còn làm mất thảm thực vật có ích, gây xói mòn đất, tồn dư hóa chất trong đất và nguồn nước, ảnh hưởng đến nguồn nước sinh hoạt và làm suy giảm các loài thiên địch tự nhiên như nhện, ếch, cóc.
Trước những nguy cơ đó, Trung tâm Cung ứng Dịch vụ công xã Nghi Lộc khuyến cáo người dân hạn chế sử dụng thuốc diệt cỏ chứa hoạt chất Glufosinate, đặc biệt tại các khu vực ven đường, khu dân cư, gần nguồn nước. Việc sử dụng thuốc chỉ nên thực hiện khi thật sự cần thiết và phải tuân thủ nghiêm nguyên tắc “4 đúng”: đúng thuốc, đúng liều lượng, đúng lúc, đúng cách.
Song song với đó, người dân được khuyến khích áp dụng các biện pháp canh tác thân thiện với môi trường như sử dụng máy cắt cỏ tại bờ ruộng, bờ ao, kênh mương; cày xới sâu đối với các loại cỏ thân rễ; luân canh cây trồng để hạn chế sự phát triển của cỏ dại. Trường hợp buộc phải sử dụng thuốc, nên phun vào buổi chiều để nâng cao hiệu quả và giảm sự phân hủy của thuốc dưới tác động của ánh nắng mặt trời.
Việc thay đổi thói quen sản xuất, hạn chế lạm dụng thuốc diệt cỏ không chỉ góp phần bảo vệ môi trường sinh thái mà còn là giải pháp căn cơ nhằm bảo vệ sức khỏe của chính người dân hôm nay và các thế hệ mai sau.
