Theo Bộ Tài chính, để triển khai kịch bản trung hòa carbon đến năm 2050, Việt Nam cần nguồn vốn đầu tư dài hạn khoảng 670–700 tỷ USD cho phát triển kinh tế xanh, kinh tế bền vững. Riêng nhu cầu cho thích ứng với biến đổi khí hậu ước khoảng 368 tỷ USD, tương đương gần 6,8% GDP mỗi năm. Quy mô vốn lớn đặt ra yêu cầu không chỉ huy động đủ nguồn lực mà còn phải sử dụng hiệu quả, minh bạch và có thể đo lường được tác động môi trường trong dài hạn.

Các tổ chức quốc tế như Ngân hàng Thế giới (WB), Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) và nhiều chuyên gia đánh giá Việt Nam vẫn là điểm đến đầu tư hấp dẫn nhờ môi trường chính trị ổn định, nền tảng tăng trưởng tích cực và thể chế, môi trường kinh doanh liên tục được cải thiện. Những lĩnh vực thu hút dòng vốn nước ngoài hiện nay tập trung vào công nghiệp bán dẫn, công nghệ tương lai, năng lượng sạch, khoa học và công nghệ – các ngành đòi hỏi tiêu chuẩn cao về vận hành bền vững.

Dữ liệu từ Báo cáo tín dụng xanh 2025 của Ngân hàng Nhà nước cho thấy, đến cuối năm 2025, dư nợ tín dụng xanh toàn hệ thống ước đạt khoảng 850.000 tỷ đồng, tăng 30% so với năm 2023 và chiếm gần 6% tổng dư nợ nền kinh tế. Các ngân hàng thương mại hiện là nguồn cung vốn chủ lực, chiếm khoảng 88% tổng dư nợ tín dụng xanh.

Nguồn vốn xanh này chủ yếu được huy động thông qua phát hành trái phiếu xanh và các khoản vay quốc tế. Theo Tổ chức Tài chính Quốc tế (IFC), trong giai đoạn 2020–2025, tổng giá trị trái phiếu xanh phát hành tại Việt Nam đạt hơn 1,5 tỷ USD. Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy thách thức không chỉ dừng ở việc huy động vốn, mà nằm ở khả năng bảo đảm các dòng vốn xanh được sử dụng đúng mục đích, mang lại hiệu quả thực chất và có thể theo dõi, đánh giá trong suốt vòng đời dự án.

Theo chuẩn mực của Hiệp hội Quản lý Cơ sở Vật chất Quốc tế (IFMA), hơn 70% tổng chi phí vòng đời của một tòa nhà phát sinh trong giai đoạn vận hành. Việc vận hành thiếu hiệu quả, bảo trì mang tính bị động, cùng quản lý năng lượng lỏng lẻo không chỉ làm gia tăng chi phí mà còn làm suy giảm khả năng đạt các mục tiêu ESG và Net Zero.

Trong bối cảnh đó, dịch vụ quản lý cơ sở vật chất tích hợp (Integrated Facility Management – IFM) đang dần trở thành một cấu phần quan trọng trong chiến lược vận hành của doanh nghiệp và chủ đầu tư. IFM tập trung tích hợp các dịch vụ kỹ thuật, bảo trì, vận hành và dịch vụ hỗ trợ trong một hệ thống quản lý thống nhất, dựa trên dữ liệu và các chỉ số đo lường cụ thể.

Ông Luca Vadala, Giám đốc Phát triển kinh doanh toàn quốc dịch vụ IFM tại Savills Việt Nam, nhận định rằng việc áp dụng IFM giúp các tòa nhà được vận hành có hệ thống, chủ động trong công tác bảo trì, đồng thời theo dõi liên tục mức tiêu thụ năng lượng và hiệu quả sử dụng tài sản. Đây là nền tảng quan trọng để doanh nghiệp đáp ứng yêu cầu báo cáo ESG, nâng cao tính minh bạch đối với nhà đầu tư và các tổ chức tài chính.

Trong giai đoạn 2017–2025, thị trường tín dụng xanh tại Việt Nam ghi nhận mức tăng trưởng trung bình khoảng 21% mỗi năm, kéo theo yêu cầu ngày càng cao về minh bạch vận hành và kiểm soát rủi ro. Thực tế cho thấy, khi được triển khai bài bản, mô hình IFM có thể giúp cắt giảm 10–20% mức tiêu thụ năng lượng, giảm hao mòn tài sản và tối ưu chi phí vận hành trong dài hạn.

Việc áp dụng IFM tại các dự án công nghiệp và tòa nhà không chỉ góp phần giảm phát thải và sử dụng hiệu quả tài nguyên, mà còn hỗ trợ chủ đầu tư đáp ứng các tiêu chí của khung trái phiếu xanh và các khoản vay bền vững. Qua đó, doanh nghiệp có thể củng cố khả năng tiếp cận nguồn vốn trung và dài hạn, đồng thời từng bước hiện thực hóa mục tiêu Net Zero trong bối cảnh yêu cầu phát triển bền vững ngày càng trở thành tiêu chuẩn bắt buộc của thị trường.

Hydrogen – Lời giải chiến lược cho bài toán an ninh năng lượng và mục tiêu Net Zero của Việt Nam

Hạ Anh