Theo số liệu cập nhật từ ứng dụng theo dõi chất lượng không khí IQAir, vào đầu giờ sáng ngày 29/12, Hà Nội xếp thứ 5 thế giới về mức độ ô nhiễm không khí, với chỉ số AQI đạt 190, thuộc ngưỡng “không lành mạnh”, có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là các nhóm nhạy cảm.

Đáng chú ý, dữ liệu quan trắc trong nội đô cho thấy sự chênh lệch rất lớn về chất lượng không khí giữa các khu vực. Cụ thể, vào thời điểm 9h sáng, số liệu từ mạng lưới quan trắc của Cục Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) tại khu vực cổng Parabol – Đại học Bách khoa Hà Nội ghi nhận AQI chỉ ở mức 37, phản ánh chất lượng không khí trong lành, tương đối thuận lợi cho các hoạt động ngoài trời.

Trái lại, tại nhiều điểm khác, tình trạng ô nhiễm không khí ở mức đáng lo ngại. Tại Công viên Nhân Chính (đường Khuất Duy Tiến), chỉ số AQI đo được lên tới 148, thuộc ngưỡng “kém”, có thể gây ảnh hưởng đến người mắc các bệnh về hô hấp và tim mạch nếu tiếp xúc trong thời gian dài. Nghiêm trọng hơn, điểm quan trắc tại số 556 Nguyễn Văn Cừ ghi nhận AQI dao động quanh mức 175, rơi vào ngưỡng “xấu”, tiềm ẩn nhiều rủi ro đối với sức khỏe người dân.

Trước thực trạng trên, UBND TP Hà Nội đã ban hành chỉ thị yêu cầu các sở, ngành và địa phương tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi đốt rác thải sinh hoạt và chất thải rắn công nghiệp trái phép; đồng thời đẩy mạnh công tác giám sát vệ sinh môi trường, phun sương dập bụi, rửa đường tại các tuyến giao thông chính và triển khai các giải pháp đồng bộ nhằm kiểm soát ô nhiễm không khí.

Dữ liệu quan trắc trong mùa đông năm 2025 cho thấy, bên cạnh những ngày chất lượng không khí ở mức “tốt”, Hà Nội đã nhiều lần bị bao phủ bởi lớp sương mù dày do ô nhiễm, với chỉ số AQI có thời điểm đạt mức “rất không lành mạnh”, thậm chí “nguy hại” trong các đợt bụi mịn PM2.5 tăng cao. Thực tế này phản ánh tính chất biến động mạnh của chất lượng không khí, phụ thuộc lớn vào điều kiện thời tiết và cường độ hoạt động đô thị.

Trong những ngày tới, Hà Nội được dự báo tiếp tục chịu tác động của các đợt không khí lạnh, khiến nhiệt độ giảm vào ban đêm và sáng sớm, kèm theo tình trạng gió yếu. Thời tiết lặng gió, se lạnh có thể làm không khí kém lưu thông, khiến các chất ô nhiễm bị giữ lại gần mặt đất, làm gia tăng nguy cơ ô nhiễm không khí tái diễn.

Bên cạnh đó, sự chênh lệch nhiệt độ giữa ngày và đêm, cùng hiện tượng nghịch nhiệt khi lớp không khí ấm phía trên cản trở không khí lạnh bốc lên càng khiến các chất ô nhiễm bị tích tụ ở tầng thấp. Điều này thường khiến chỉ số AQI tăng cao vào sáng sớm và chiều tối.

Trước diễn biến trên, TP Hà Nội khuyến cáo người dân khi xuất hiện các triệu chứng như đau mắt, ho, đau họng nên cân nhắc giảm các hoạt động ngoài trời. Đối với học sinh, vẫn có thể tham gia các hoạt động ngoài trời nhưng cần hạn chế các hoạt động thể chất kéo dài. Nhóm người nhạy cảm, theo cảnh báo của Cổng thông tin quan trắc môi trường Hà Nội, nên giảm các hoạt động mạnh và rút ngắn thời gian tiếp xúc ngoài trời; người mắc bệnh hen suyễn có thể cần sử dụng thuốc thường xuyên hơn.

Nhiều người dân Thủ đô cũng cho biết có thể cảm nhận rõ tình trạng ô nhiễm không khí trong những ngày gần đây khi quan sát thấy lớp mù trắng đục bao phủ nhiều tuyến phố vào buổi sáng.

Trong bối cảnh này, người dân được khuyến nghị tiếp tục theo dõi sát diễn biến chất lượng không khí kết hợp với dự báo thời tiết để chủ động ứng phó. Việc duy trì thói quen cập nhật chỉ số AQI hàng ngày, hạn chế các hoạt động ngoài trời vào thời điểm ô nhiễm cao, cùng với việc triển khai quyết liệt các chính sách kiểm soát nguồn phát thải được xem là những giải pháp then chốt nhằm giảm thiểu rủi ro cho sức khỏe cộng đồng.

Các nghiên cứu và phân tích gần đây đều chỉ ra rằng, nguồn gây ô nhiễm không khí tại Hà Nội chủ yếu đến từ khí thải phương tiện giao thông, hoạt động công nghiệp, xây dựng, đốt rác thải sinh hoạt và rơm rạ, kết hợp với các yếu tố thời tiết bất lợi như nghịch nhiệt và gió yếu. Tại các cuộc họp gần đây, những nhận định này tiếp tục được tái khẳng định, đồng thời đặt ra yêu cầu về một tầm nhìn chiến lược dài hạn, không chỉ xử lý phần ngọn mà cần đi sâu giải quyết tận gốc vấn đề ô nhiễm không khí của Thủ đô.

Những nguồn gây ô nhiễm không khí âm thầm ngay trong nhà

Lưu Tô