Cam kết quốc gia và mục tiêu 2030

Tại Hội nghị COP26 năm 2021, Việt Nam tham gia sáng kiến “Cam kết giảm phát thải mê-tan toàn cầu” (Global Methane Pledge), đặt mục tiêu giảm ít nhất 30% tổng lượng phát thải khí mê-tan vào năm 2030 so với năm 2020. Đây là bước đi khó khăn nhưng cần thiết, bởi riêng ngành nông nghiệp đã chiếm khoảng 50% lượng phát thải mê-tan, trong đó chăn nuôi đóng góp tỷ lệ đáng kể.

Chính phủ đã ban hành “Kế hoạch hành động quốc gia về giảm phát thải khí mê-tan đến năm 2030”, dành riêng một chương cho lĩnh vực chăn nuôi. Kế hoạch nhấn mạnh mục tiêu giảm phát thải song song với bảo đảm sinh kế nông hộ, thúc đẩy đổi mới công nghệ, nâng cao hiệu quả tài nguyên và cải thiện vệ sinh môi trường nông thôn.

Vì sao chăn nuôi phát thải nhiều khí mê-tan?

Trong chăn nuôi gia súc nhai lại như bò, trâu, khí mê-tan được sinh ra chủ yếu từ hai nguồn.

Tiêu hóa thức ăn: Vi sinh vật trong dạ cỏ phân giải chất xơ, tạo khí mê-tan và thoát ra ngoài qua đường ợ hơi.

Chất thải chăn nuôi: Phân và nước tiểu trong điều kiện yếm khí sẽ bị vi khuẩn phân hủy, phát sinh khí mê-tan.

Thực tế cho thấy, tại các trang trại bò sữa ở ngoại thành Hà Nội hay Lâm Đồng, lượng chất thải mỗi ngày rất lớn. Nếu không có hầm biogas hoặc biện pháp xử lý, chất thải tồn đọng không chỉ gây ô nhiễm nguồn nước, ảnh hưởng sức khỏe cộng đồng mà còn phát tán khí mê-tan ra môi trường.

Để đạt được mục tiêu, Việt Nam đang đồng loạt triển khai nhiều giải pháp, từ quản lý chất thải, điều chỉnh dinh dưỡng đến ứng dụng công nghệ.

Công nghệ biogas: Được xem là giải pháp then chốt, các hầm khí sinh học giúp xử lý chất thải trong điều kiện yếm khí có kiểm soát, đồng thời tận dụng khí mê-tan làm chất đốt thay thế gas, than hoặc củi. Một hộ nuôi 50 con lợn ở Hưng Yên, với hầm biogas dung tích 20 m³, có thể tiết kiệm hàng triệu đồng chi phí nhiên liệu mỗi năm.

Cải tiến khẩu phần ăn: Bổ sung phụ gia thức ăn như dầu thực vật, men vi sinh hoặc phụ phẩm giàu chất béo giúp giảm khí mê-tan trong quá trình tiêu hóa. Nghiên cứu của Viện Chăn nuôi cho thấy, phối trộn 40% cây keo dậu với rơm, cám gạo có thể giảm đến 13% lượng khí mê-tan phát sinh.

Mô hình chăn nuôi an toàn sinh học: Giảm mật độ nuôi nhốt, cải thiện thông gió, nâng cao vệ sinh chuồng trại góp phần hạn chế khí độc hại và chất thải.

Hướng tới nông nghiệp xanh và bền vững

Giảm phát thải mê-tan trong chăn nuôi không chỉ nhằm đáp ứng cam kết quốc tế mà còn mở ra cơ hội phát triển nền nông nghiệp tuần hoàn, xanh và bền vững. Kế hoạch đến năm 2030 thể hiện quyết tâm của Chính phủ trong việc biến thách thức thành động lực đổi mới, vừa giảm phát thải, vừa gia tăng lợi ích kinh tế.

Trong tương lai, nếu các giải pháp được triển khai hiệu quả, ngành chăn nuôi Việt Nam không chỉ giảm đáng kể lượng phát thải mà còn nâng cao hình ảnh nông sản trên thị trường quốc tế. Xu hướng tiêu dùng toàn cầu đang hướng tới sản phẩm xanh, ít carbon, và đây chính là cơ hội để nông nghiệp Việt Nam khẳng định vị thế.

Việt Nam giảm phát thải 240 triệu tấn CO2 tương đương

Anh Minh