Đây là mức mưa lớn nhất từng được ghi nhận trong lịch sử khí tượng Việt Nam, đồng thời đứng thứ hai thế giới, chỉ sau kỷ lục 1.825 mm trong 24 giờ tại đảo Réunion (Pháp, 1966).

Theo báo cáo của Cục Khí tượng Thủy văn (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) ngày 29/10, từ 22–28/10, khu vực miền Trung chịu ảnh hưởng của một tổ hợp hình thế thời tiết cực kỳ phức tạp, gồm: không khí lạnh tăng cường, vùng áp thấp suy yếu từ bão Fengshen, dải hội tụ nhiệt đới nâng trục lên phía Bắc, nhiễu động trong đới gió Đông, cùng với yếu tố địa hình chắn gió đặc trưng của dãy Trường Sơn.

Chính sự kết hợp đồng thời và mạnh mẽ của các yếu tố này đã khiến mưa lớn kéo dài và dồn dập tại nhiều địa phương miền Trung. Tổng lượng mưa từ ngày 22 đến 29/10 ghi nhận tại các tỉnh như Hà Tĩnh, Quảng Trị, Quảng Ngãi phổ biến 200–450 mm; riêng Huế 450–900 mm, Đà Nẵng 300–600 mm. Đặc biệt, trong giai đoạn cao điểm từ tối 25/10 đến sáng 27/10, đỉnh Bạch Mã (Huế) ghi nhận 3.393 mm mưa, La Tó (Quảng Trị) 1.019 mm, Phước Thành (Đà Nẵng) 1.199 mm, và Trà Thanh (Quảng Ngãi) 1.457 mm.

Ông Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, cho biết đợt mưa đặc biệt này là do sự giao thoa của không khí lạnh tầng thấp, dải hội tụ nhiệt đới nâng trục, gió Đông ẩm mạnh từ 1.500–5.000 m, tạo nên hình thế điển hình gây mưa cực lớn ở miền Trung. Ông cảnh báo thêm, ngoài ngập lụt ở Huế và Đà Nẵng, cần đặc biệt đề phòng lũ quét và sạt lở đất tại các vùng núi Trung Bộ, với cấp độ rủi ro thiên tai ở mức 3, cao nhất theo thang cảnh báo quốc gia.

Theo TS. Trương Bá Kiên, Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Khí tượng – Khí hậu (Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu), đợt mưa lịch sử này là sản phẩm của bốn hình thái thời tiết chính: không khí lạnh liên tục tăng cường từ phía Bắc; dải hội tụ nhiệt đới vắt ngang miền Trung; vùng áp thấp ngoài khơi suy yếu; và nhiễu động mạnh trong đới gió Đông. Kết hợp với địa hình đón gió của dãy Trường Sơn, lượng hơi ẩm từ biển bị dồn nén, ngưng tụ mạnh mẽ, gây mưa kéo dài với cường độ cực đại.

Đặc biệt, hiện tượng này diễn ra trong bối cảnh biến đổi khí hậu toàn cầu ngày càng nghiêm trọng, khiến không khí ấm hơn và chứa nhiều hơi nước hơn. TS. Kiên cho rằng mỗi khi nhiệt độ trung bình Trái đất tăng 1°C, khả năng trữ ẩm của khí quyển tăng khoảng 7%, đồng nghĩa với việc các hệ thống mưa và bão có thể trở nên mạnh hơn, dữ dội hơn. Ông nhận định, đợt mưa 1.739 mm tại Bạch Mã là minh chứng rõ ràng cho xu thế cực đoan hóa khí hậu, khi một hình thế không phải bão vẫn có thể gây lượng mưa tương đương một cơn siêu bão.

Nếu được Việt Nam chính thức báo cáo và xác nhận với Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO), kỷ lục này có thể trở thành lượng mưa ngày không do bão lớn nhất thế giới. Trước đó, kỷ lục mưa 24 giờ ở Việt Nam từng ghi nhận trong đợt lũ lịch sử năm 1999 chỉ đạt 997 mm/ngày, thấp hơn rất nhiều so với con số mới.

Về dự báo sắp tới, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia nhận định trong tháng 11/2025, lượng mưa tại nhiều khu vực cả nước sẽ cao hơn trung bình nhiều năm từ 10–30%, riêng miền Bắc ở mức xấp xỉ trung bình. Tháng 12, các tỉnh Quảng Trị – Đà Nẵng và phía Đông Quảng Ngãi – Đắk Lắk có thể nhận từ 250–580 mm, cao hơn trung bình từ 50–150 mm.

Dự báo đầu năm 2026, lượng mưa tại miền Bắc dao động từ 20–100 mm mỗi tháng, tăng dần về cuối quý I; khu vực miền Trung và Nam Bộ cũng có khả năng xuất hiện mưa trái mùa và dông lốc nguy hiểm, đặc biệt trong tháng 2–3.

Theo các chuyên gia, đợt mưa kỷ lục tại Huế không chỉ là hiện tượng khí tượng cực đoan đơn lẻ mà còn là hồi chuông cảnh báo rõ ràng về tác động ngày càng khốc liệt của biến đổi khí hậu toàn cầu. Khi Trái đất tiếp tục ấm lên, những hiện tượng thời tiết cực đoan như mưa cực lớn, bão mạnh, nắng hạn hoặc xâm nhập mặn sẽ xuất hiện thường xuyên và dữ dội hơn, đòi hỏi sự chủ động thích ứng và ứng phó sớm của các cơ quan quản lý cũng như cộng đồng địa phương.

Các sông ở Huế, Đà Nẵng, Quảng Ngãi vẫn ở mức rất cao, cảnh báo ngập sâu diện rộng

Minh Kiên