Đến năm 2025, tỷ lệ che phủ rừng toàn quốc đạt 42,03%. Vừa tăng về quy mô, chất lượng rừng cũng được cải thiện rõ rệt. Nhiều mô hình trồng rừng gỗ lớn, rừng có chứng chỉ FSC (chứng nhận về quản lý rừng bền vững, bảo đảm các sản phẩm gỗ có nguồn gốc rõ ràng, khai thác có trách nhiệm và tuân thủ các tiêu chuẩn về môi trường, xã hội, kinh tế) đã được triển khai tại Quảng Trị, Tuyên Quang… góp phần tạo việc làm và thu nhập ổn định cho nhiều hộ dân.

Sơn La: Bảo vệ rừng gắn với lợi ích kinh tế bền vững

Nguồn thu từ dịch vụ môi trường rừng đạt hàng nghìn tỷ đồng mỗi năm, góp phần cải thiện sinh kế người dân vùng rừng; là điểm sáng, khẳng định cách tiếp cận “người dân là trung tâm” của chương trình; là giải pháp hiệu quả kết hợp giữa bảo vệ rừng và phát triển sinh kế bền vững. Các mô hình du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng trong rừng được mở rộng, với doanh thu hơn 500 tỷ đồng riêng trong năm 2024.

Thời gian qua, ngành lâm nghiệp cũng thúc đẩy hợp tác công - tư (PPP) trong quản lý, BVPTR. Cục Lâm nghiệp đã ký kết một số chương trình phối hợp với các tổ chức quốc tế, DN, Viện nghiên cứu… nhằm chuyển giao công nghệ, nâng cao năng lực quản lý, mở rộng thị trường tiêu thụ lâm sản. Tốc độ tăng giá trị gia tăng ngành lâm nghiệp bình quân đạt 5%/năm, kim ngạch xuất khẩu gỗ và lâm sản đạt trung bình 16,2 tỷ USD/năm, đưa Việt Nam trở thành 1 trong 5 quốc gia xuất khẩu gỗ lớn nhất thế giới.

Giai đoạn 2021 - 2025, pháp luật về BVPTR đã được bổ sung, dần hoàn thiện với hàng loạt văn bản pháp lý mới: Nghị định về đầu tư trong lâm nghiệp, phát triển cây dược liệu, du lịch sinh thái, quản lý giống lâm nghiệp… Một yếu tố quan trọng khác, công tác kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm về rừng được tăng cường, giúp giảm đáng kể tình trạng khai thác và phá rừng trái phép.

Qua những số liệu trên, có thể thấy ngành lâm nghiệp đã có rất nhiều cố gắng. Nhưng trong thực tế, cũng nhìn nhận vấn đề biến đổi khí hậu ngày càng thể hiện rõ, số trận giông bão gây ngập lụt, sạt lở vẫn thường xuyên xảy ra gây thiệt hại trên cả nước về người và của. Vì vậy, công tác BVPTR càng cần phải cố gắng hơn, không chỉ nâng diện tích rừng, phủ xanh đất trống đồi trọc; mà còn phải chú trọng nâng cao chất lượng, giá trị của rừng.

Ngoài ra, cần bổ sung thêm nhiều cánh rừng lâu năm, có sức chống chịu trước gió bão, có khả năng trụ vững trước thiên tai, để không chỉ là “lá phổi xanh” của thiên nhiên, mà còn làm tốt chức năng là những “tấm khiên” bảo vệ đời sống Nhân dân, giữ nước, ngăn ngừa lũ quét, sạt lở ngay từ đầu nguồn.

Đồng thời thay đổi hành động và tư duy về lâm nghiệp, từ “bảo vệ” sang “phát triển bền vững”; từ “khai thác tài nguyên” sang “đầu tư giá trị sinh thái”; đã coi rừng là “nguồn lực phát triển lâu dài” chứ không chỉ là nhiệm vụ quản lý nhà nước. Trong giai đoạn mới, cần BVPTR theo hướng phát triển kinh tế xanh, bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu.

Thanh Thanh