Tài nguyên và phát triển

Sơn La: Bảo vệ rừng gắn với lợi ích kinh tế bền vững

Thanh Thanh • 09/11/2025 18:30

Chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng đã trở thành công cụ kinh tế hiệu quả, tạo động lực để các tổ chức, cá nhân tham gia bảo vệ và phát triển rừng. Cơ chế này giúp thay đổi cách tiếp cận truyền thống, từ quản lý hành chính sang bảo vệ rừng gắn liền với lợi ích kinh tế và phát triển bền vững.

Toàn tỉnh Sơn La hiện có 671.596 ha rừng, với độ che phủ đạt 47,6%. Nhờ triển khai hiệu quả chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng, mỗi năm địa phương thu về từ 150 đến 200 tỷ đồng. Nguồn kinh phí này không chỉ giúp người dân vùng có rừng ổn định thu nhập, mà còn góp phần đầu tư các công trình dân sinh và hỗ trợ trực tiếp cho công tác bảo vệ, phát triển rừng.

Ông Lê Mạnh Thắng, Phó Giám đốc Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh Sơn La, cho biết: Bám sát chỉ đạo của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh và Hội đồng quản lý Quỹ, đơn vị đã làm tốt vai trò tham mưu trong các lĩnh vực bảo vệ và phát triển rừng, tổ chức chi trả dịch vụ môi trường rừng bảo đảm hiệu quả kinh tế, xã hội và môi trường. Cùng với đó, Quỹ chủ động rà soát, mở rộng nguồn thu đối với các cơ sở sản xuất công nghiệp, đơn vị kinh doanh dịch vụ du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí; các tổ chức, cá nhân nuôi trồng thủy sản hoặc liên kết với hộ dân sản xuất trong khu vực rừng. Công tác phối hợp giữa Quỹ với Chi cục Kiểm lâm, UBND các xã, phường và các hạt kiểm lâm được tăng cường, nhằm xác định diện tích rừng cung ứng dịch vụ môi trường bảo đảm đúng quy định, tiến độ và chất lượng.

Trong 10 tháng qua, Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh đã phối hợp với các sở, ngành và địa phương triển khai hiệu quả chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng, đôn đốc các đơn vị sử dụng dịch vụ thực hiện đầy đủ nghĩa vụ theo quy định, thu về hơn 170 tỷ đồng. Toàn tỉnh có trên 550.560 ha rừng đủ điều kiện chi trả dịch vụ môi trường rừng (nguồn thu năm 2024), chiếm gần 82% tổng diện tích rừng. Riêng năm 2025, Quỹ đã tổ chức chi trả hơn 229,5 tỷ đồng cho 39.745 chủ rừng, gồm các tổ chức, hộ gia đình và nhóm hộ. Toàn bộ việc chi trả được thực hiện qua tài khoản ngân hàng, bảo đảm công khai, minh bạch và kịp thời, được người dân đồng thuận cao.

Nguồn thu từ dịch vụ môi trường rừng đã tạo động lực để người dân, cộng đồng và chủ rừng tích cực bảo vệ rừng, hạn chế tình trạng lấn chiếm đất rừng, phá rừng, khai thác trái phép và cháy rừng. Nhờ đó, diện tích rừng tự nhiên được bảo vệ tốt hơn, rừng trồng được chăm sóc và tái sinh hiệu quả, độ che phủ rừng ngày càng tăng. Các tổ bảo vệ rừng, ban quản lý rừng phòng hộ và đặc dụng, cùng các nhóm hộ được hưởng lợi từ chính sách này đều nâng cao ý thức tuần tra, giám sát và xử lý vi phạm.

Không chỉ góp phần giữ rừng, nguồn thu từ dịch vụ môi trường rừng còn được sử dụng đầu tư, nâng cấp hạ tầng, gắn với chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới và phát triển du lịch sinh thái ở các vùng có rừng. Bên cạnh đó, chính sách này giúp cải thiện sinh kế, hỗ trợ kinh phí cho các chủ rừng, chính quyền cơ sở và lực lượng kiểm lâm tăng cường công tác tuyên truyền, kiểm tra, tuần tra tại hiện trường.

Tại bản Piềng Chà, xã Vân Hồ – nơi có tỷ lệ che phủ rừng đạt trên 80%, 650 ha rừng được giao cho Chi hội Nông dân, Chi đoàn Thanh niên và Chi hội Phụ nữ quản lý, bảo vệ hiệu quả.

Thực tiễn cho thấy, chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng đã và đang phát huy hiệu quả rõ rệt, biến “rừng nuôi rừng” thành phương châm phát triển bền vững.

Nguồn lợi từ rừng không chỉ giúp nâng cao đời sống người dân vùng cao mà còn nâng cao ý thức, trách nhiệm của cộng đồng trong công tác bảo vệ và phát triển rừng. Đây chính là động lực quan trọng để Sơn La tiếp tục duy trì độ che phủ rừng, bảo vệ môi trường sinh thái và thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội theo hướng xanh và bền vững.