Chung tay phòng, chống hàng giả trong môi trường thương mại điện tử
Tin trong nước - Ngày đăng : 17:24, 19/12/2025
Chung tay phòng, chống hàng giả trong môi trường thương mại điện tử
Ngày 18/12, Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước phối hợp với Tạp chí Tiếp thị và Gia đình tổ chức tọa đàm “Chống hàng giả và bảo vệ người tiêu dùng trong thương mại điện tử”.
Sự phát triển nhanh của thương mại điện tử đang mang lại tiện ích lớn cho người tiêu dùng, nhưng đồng thời cũng bộc lộ nhiều kẽ hở trong quản lý, tạo điều kiện để hàng giả, hàng nhái và hàng kém chất lượng len lỏi vào thị trường.
Phát biểu tại tọa đàm “Chống hàng giả và bảo vệ người tiêu dùng trong thương mại điện tử” tổ chức ngày 18/12, ông Trần Hữu Linh, Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương), cho rằng sự khác biệt căn bản giữa thương mại truyền thống và môi trường trực tuyến chính là mức độ minh bạch. Trong giao dịch truyền thống, người bán có địa điểm cụ thể, hàng hóa có thể kiểm chứng trực tiếp, thanh toán rõ ràng. Ngược lại, trên các sàn thương mại điện tử và nền tảng mạng xã hội, nhiều yếu tố trở nên mơ hồ.
Người mua khó xác định chính xác người bán là ai, ở đâu; hàng hóa được lưu kho tại vị trí nào; thông tin về nguồn gốc và chất lượng sản phẩm chủ yếu dựa trên mô tả trực tuyến. Khi phát sinh tranh chấp hoặc vi phạm, việc truy vết, xác minh đối tượng liên quan trở nên phức tạp, kéo dài và tốn kém.
Theo ông Trần Hữu Linh, chính sự thiếu minh bạch này đã trở thành “kẽ hở” để hàng giả, hàng nhái, hàng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ xâm nhập thị trường, gây rủi ro trực tiếp cho người tiêu dùng và làm méo mó môi trường kinh doanh. Để kiểm soát hiệu quả, cơ quan quản lý xác định phải thực hiện song song hai nhiệm vụ: tiếp tục hoàn thiện khuôn khổ pháp lý và tăng cường thực thi các quy định trên thực tế.
Thời gian qua, Bộ Công Thương đã tập trung rà soát, bổ sung các quy định nhằm theo kịp tốc độ phát triển của thương mại điện tử. Tuy nhiên, thách thức lớn nhất vẫn nằm ở khâu thực thi. Việc xử lý vi phạm trên môi trường số đòi hỏi các công cụ quản lý hiện đại, có khả năng giám sát, phân tích và cảnh báo sớm các hành vi gian lận.
Theo đó, Bộ Công Thương đang xây dựng các công cụ quản lý mới, trong đó quy định một số nhóm hàng hóa có rủi ro cao phải bắt buộc khai báo và truy xuất nguồn gốc; các nhóm hàng hóa khác được khuyến khích thực hiện. Từ ngày 1/1/2026, các quy định về quản lý chất lượng hàng hóa dự kiến sẽ được triển khai đồng bộ, nhằm bảo vệ sản phẩm chính hãng, ngăn chặn gian lận và giảm áp lực cho công tác thanh tra, kiểm tra.
Bên cạnh hoàn thiện chính sách, vấn đề then chốt là làm rõ trách nhiệm của từng chủ thể tham gia thị trường. Ông Nguyễn Văn Thành, Trưởng phòng Chính sách, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, cho biết các quy định sắp tới sẽ xác định rõ hơn trách nhiệm của sàn thương mại điện tử và các nền tảng trung gian, bao gồm cả hoạt động bán hàng qua livestream.
Theo quy định hiện hành, khi cơ quan chức năng phát hiện hoặc yêu cầu xử lý nội dung vi phạm, các nền tảng phải gỡ bỏ trong vòng 24 giờ và có trách nhiệm lưu trữ, cung cấp thông tin giao dịch khi cần thiết. Với quy mô giao dịch ngày càng lớn, yêu cầu về minh bạch và trách nhiệm quản lý đối với các nền tảng cũng ngày càng cao.
Các chuyên gia cho rằng, nếu chỉ dừng lại ở quy định trên giấy tờ mà thiếu hành động quyết liệt, đồng bộ và liên tục, thì hàng giả vẫn sẽ tìm được đường tồn tại. Việc chủ động kiểm soát sản phẩm, gỡ bỏ vi phạm từ sớm không chỉ bảo vệ người tiêu dùng mà còn là điều kiện tiên quyết để thương mại điện tử phát triển lành mạnh và bền vững.
