Hà Nội siết chặt kỷ cương trong công tác vệ sinh môi trường

Không chỉ là sự thay đổi về đầu mối quản lý, quyết định này đặt lại vai trò của chính quyền cơ sở trong bài toán môi trường đô thị. Từ vị trí phối hợp, xã, phường nay trở thành chủ thể chịu trách nhiệm xuyên suốt, từ giám sát chất lượng, nghiệm thu khối lượng đến thanh toán kinh phí và xử lý phản ánh của người dân.

Thực hiện chỉ đạo của UBND TP Hà Nội, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã hoàn tất việc bàn giao hồ sơ pháp lý, hồ sơ khối lượng, thanh toán và hạ tầng kỹ thuật của toàn bộ 30 gói thầu cho các địa phương. Cùng với đó, khối lượng duy trì vệ sinh môi trường được phân khai chi tiết đến từng địa bàn, làm cơ sở để xã, phường tổ chức triển khai.

Để tránh nguy cơ “đứt gãy” trong giai đoạn chuyển tiếp, TP đã tạm cấp hơn 211 tỷ đồng cho ngân sách xã, phường nhằm duy trì hoạt động vệ sinh môi trường trong tháng 12/2025. Đây được xem là giải pháp kịp thời, giúp các địa phương không bị động khi tiếp nhận nhiệm vụ mới, nhất là thời điểm cuối năm lượng rác sinh hoạt tăng cao.

Theo đánh giá của các chuyên gia, việc phân cấp lần này thể hiện sự thay đổi mạnh mẽ về tư duy quản lý. Nếu trước đây rác thải được quản lý tập trung ở cấp quận, huyện, thì nay được chia nhỏ về từng xã, phường. Quyền hạn được trao nhiều hơn, đồng nghĩa với áp lực và trách nhiệm của chính quyền cơ sở cũng lớn hơn.

Thách thức trước mắt là năng lực quản lý hợp đồng của cấp xã, phường. Phần lớn cán bộ cơ sở chưa quen trực tiếp điều hành các gói thầu dịch vụ công có quy mô và yêu cầu kỹ thuật cao. Bên cạnh đó là áp lực về tiến độ lựa chọn nhà thầu cho giai đoạn 2026–2030. Nếu chậm trễ, nguy cơ gián đoạn thu gom rác hoàn toàn có thể xảy ra.

Theo hướng dẫn của các sở, ngành, ngay sau khi tiếp nhận khối lượng giai đoạn mới, các xã, phường phải khẩn trương lập dự toán, xây dựng hồ sơ mời thầu, tổ chức đấu thầu hoặc đặt hàng theo đúng quy định. Đồng thời, các tình huống pháp lý phát sinh trong quá trình chuyển giao như gia hạn, chấm dứt sớm hay thanh lý hợp đồng đều được hướng dẫn xử lý theo nguyên tắc bảo đảm liên tục dịch vụ, chặt chẽ pháp lý và minh bạch.

Ở góc độ quản lý nhà nước, lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội nhấn mạnh: Phân cấp không phải để “chia việc”, mà để siết chặt trách nhiệm đến tận địa bàn. Khi xã, phường là chủ đầu tư, mọi tồn tại về rác thải, ô nhiễm hay bất cập trong tổ chức thu gom sẽ được người dân phản ánh trực tiếp, buộc chính quyền cơ sở phải vào cuộc quyết liệt, sát thực tế hơn.

Thành phố khẳng định sẽ tăng cường hậu kiểm. Xã, phường nào để xảy ra tình trạng tồn đọng rác, gây ô nhiễm kéo dài sẽ phải chịu trách nhiệm trực tiếp trước UBND TP, chấm dứt cơ chế “đẩy việc” lên cấp trên như trước đây. Phân cấp mạnh mẽ, đi kèm giám sát chặt chẽ, được kỳ vọng sẽ nâng cao chất lượng vệ sinh môi trường và hiệu quả quản trị đô thị của Thủ đô trong giai đoạn tới.

Hà Nội đặt mục tiêu cắt giảm 10% tiêu hao nhiên liệu ở các ngành phát thải lớn