Cấm sử dụng amiăng trắng vào năm 2023, Hiệp hội Tấm lợp Việt Nam kêu cứu tới Chính phủ

Theo lộ trình từ năm 2023 sẽ chấm dứt sản xuất tấm lợp amiăng (hay còn gọi là Fibro ximăng) do lo ngại amiăng trắng độc hại và là tác nhân gây ung thư đã được Tổ chức Y tế thế giới (WHO), Bộ Y tế cảnh báo rất nhiều lần. Tuy nhiên, Hiệp hôi tấm lợp Việt Nam lại quả quyết amiăng trắng không nguy hại đối với sức khỏe cộng đồng.

Amiăng và vấn đề sức khỏe cộng đồng

Nhiều nghiên cứu khoa học đã chứng minh khi amiăng vào phổi sẽ gây ra các triệu chứng viêm, các khối u và là nguyên nhân gây ra các bệnh lý về phổi, nguy hiểm hơn là các bệnh mãn tính như ung thư.

Tại Việt Nam chưa ghi nhận ca bệnh nào do amiăng trắng gây ra. Vậy, tại sao lại vận động cấm amiăng trắng? Trong khi các tác nhân ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người: Ô nhiễm không khí, thuốc lá, thuốc bảo vệ thực vật lại không được đề cập đến.

Bởi, chưa có ca mắc ung thư hay tử vong nào có nguyên nhân gây bệnh từ amiăng trắng. Nhưng theo thống kê của WHO, hàng năm có 60 000 người chết vì ô nhiễm không khí. Riêng về ung thư phổi, theo Cơ quan nghiên cứu quốc tế về bệnh ung thư (IARC) – thành viên của WHO cho biết, năm 2018 có 20 710 ca tử vong tại Việt Nam. Mà các tác nhân là do hút thuốc, sử dụng chất đốt không đúng cách. Nếu so sánh như vậy thì số ca tử vong do ung thư tại Việt Nam đã giảm đáng kể.

Tính riêng trong ngành Vật liệu Xây dựng, Cục Quản lý Môi trường Y tế, Bộ Y tế thống kê đến năm 2015 cho thấy có 20 993 ca ung thư phổi, chủ yếu là bệnh bụi phổi silic.

Amiăng trắng được dùng để sản xuất tấm lợp xi măng từ nhiều năm nay và chưa phát hiện ca bệnh nghiêm trọng nào do loại vật liệu này gây ra

Nguyên cứu khoa học trong nước về ảnh hưởng của amiăng trắng đến sức khỏe con người

Kết quả nghiên cứu của các nhà khoa học Đức, Áo, Úc, Hoa Kỳ, Canada cho thấy không phát hiện bụi sợi amiăng trong các khu dân cư có mái lợp amiăng xi măng.

Các nghiên cứu khác cũng đều cho thấy, bệnh đường hô hấp, sức khỏe và tuổi thọ của người dân tiếp xúc với amiăng trắng không có gì khác so với những người không tiếp xúc.

Năm 2014 – 2016, Bệnh viện Xây dựng thực hiện đề tài nghiên cứu cấp bộ: Nghiên cứu ảnh hưởng của amiăng trắng đối với sức khỏe người lao động tại các đơn vị sản xuất và người sử dụng tấm lợp amiăng xi măng. Kết quả cho thấy, chưa phát hiện công nhân nào có tổn thương bụi phổi amiăng hay các bệnh mãn tính như ung thư phổi, ung thư biểu mô. Đồng thời, không có tổn thương màng phổi

Vấn đề sử dụng amiăng trắng tại Việt Nam

Tại Việt Nam, tấm lợp amiăng xi măng là loại tấm lợp hữu dụng, phục vụ nông dân vùng sâu, vùng xa, vùng ven biển và các hộ gia đình có thu nhập thấp. Đặc biệt, khi khắc phục thiên tai, bão lũ, thảm họa thiên nhiên, tấm lợp amiăng rất tiện lợi, giá thành rẻ. Bởi có thể nhanh chóng tạo ra nơi trú ngụ cho gia súc, kho chứa nông sản và nơi tránh rét, tránh mưa cho con người.

Nhìn chung, tấm lợp amiăng xi măng bền, phù hợp với khí hậu ven biển có độ mặn cao.

Ngoài sử dụng để sản xuất tấm lợp amiăng xi măng, amiăng trắng còn được dùng trong ngành sản xuất má phanh, đóng tàu, áo cứu hỏa và chịu nhiệt cho ngành nhiệt điện.

Kiến nghị sử dụng amiăng trắng tại Việt Nam

Với những lý do trên, theo Hiệp hội Tấm lợp Việt Nam đã đưa ra một số kiến nghị: Cần phân biệt sợi amiăng trắng với các loại sợi nhóm amphibole về tính chất và mức độ độc hại. Căn cứ vào điều kiện thực tiễn cho thấy, ngành tấm lợp AC đã tồn tại hơn 55 năm, được sử dụng rộng khắp các tỉnh thành, địa phương của cả nước. Đồng thời cũng cần nghiên cứu vì sao các quốc gia khác đã từng cấm amiăng trắng, nhưng sau đó đã rút lại lệnh cấm.

Các Bộ, ban, ngành khi nghiên cứu xây dựng các đề án, chương trình, chính sách liên quan đến sử dụng amiăng trắng để sản xuất tấm lợp AC cần nắm rõ và tuân thủ các quy định của pháp luật về sử dụng amiăng trắng có điều kiện.

Dừng triển khai đề án Lộ trình dừng sử dụng amiăng trắng để chấm dứt sản xuất tấm lợp amiăng từ năm 2023.

Bộ Y tế không gắn việc cấm sử dụng amiăng trắng vào chương trình loại bỏ các bệnh liên quan đến amiăng.

Kiến nghị Chính phủ tiếp tục cho phép các doanh nghiệp đủ điều kiện theo quy định của pháp luật được phép sử dụng amiăng trắng để sản xuất tấm lợp.

An Nhiên