(Moitruong.net.vn) – Mỗi năm, toàn cầu có khoảng 17 triệu ca tử vong do các bệnh tim mạch, trong đó 9,4 triệu ca là do biến chứng của tăng huyết áp. Còn tại Việt Nam, cứ 5 người trưởng thành thì có 1 người bị tăng huyết áp.
Tăng huyết áp là nguyên nhân chính gây tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim, suy tim, suy thận…. và những bệnh tim mạch này đang là nguyên nhân tử vong hàng đầu trên thế giới. Vì những nguy hiểm và hậu quả nặng nề mà bệnh tăng huyết áp gây ra nên ngày 17/5 hằng năm được Hiệp hội Tăng huyết áp thế giới chọn làm Ngày Thế giới phòng, chống tăng huyết áp nhằm nâng cao hiểu biết của cộng đồng, xã hội về gánh nặng bệnh tật và các biện pháp hiệu quả phòng, chống tăng huyết áp.
Theo thống kê của Bộ y tế, hiện, Việt Nam có khoảng 12 triệu người bị tăng huyết áp, tức là cứ 5 người trưởng thành thì có 1 người mắc. Tăng huyết áp là nguyên nhân chủ yếu gây tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim, suy tim… làm cho hàng trăm ngàn người bị liệt, tàn phế hoặc mất sức lao động mỗi năm và các bệnh tim mạch này đang là nguyên nhân tử vong số một tại Việt Nam, chiếm tới 33% tổng số ca tử vong toàn quốc.
Hầu hết người bị tăng huyết áp không có biểu hiện triệu chứng nào cả và thậm chí họ còn không biết mình bị bệnh. Đau đầu, hoa mắt, chóng mặt, buồn nôn… có thể là dấu hiệu cảnh báo cơn tăng huyết áp và xảy ra ở nhiều bệnh nhân. Nhưng cũng có những bệnh nhân tăng huyết áp mà không biểu hiện triệu chứng. Bỗng dưng một ngày bệnh nhân bị đột quỵ, nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não khi đến viện mới phát hiện huyết áp cao chót vót dù không có biểu hiện gì trước cơn đột quỵ xảy ra. Hay có bệnh nhân khi vào viện vì suy thận phải lọc máu mới ngỡ ngàng vì tình trạng huyết áp cao gây nên. Chính vì vậy, tăng huyết áp được gọi là “kẻ giết người thầm lặng”.
Tăng cường ăn rau và trái cây là biện pháp phòng ngừa tăng huyết áp hiệu quả mà đơn giản
Theo kết quả điều tra của Bộ Y tế, trong 12 triệu người mắc tăng huyết áp hiện nay thì có tới gần 60% chưa được phát hiện và trên 80% chưa được điều trị. Mà bệnh tăng huyết áp có nguyên nhân quan trọng là do các hành vi nguy cơ như dinh dưỡng không hợp lý, thiếu hoạt động thể lực, hút thuốc và lạm dụng rượu bia. Kết quả điều tra của Bộ Y tế cũng cho thấy, năm 2015 có 45% nam giới hút thuốc; 77% nam giới uống rượu bia và gần một nửa uống ở mức nguy hại; hơn một nửa dân số ăn thiếu rau/trái cây; người dân ăn muối nhiều gấp hai lần so với khuyến nghị của WHO và có khoảng 1/3 người trưởng thành thiếu hoạt động thể lực. Đây là những yếu tố nguy cơ chính gây tăng huyết áp hoặc làm cho bệnh tiến triển nặng gây biến chứng tim mạch.
Một người được chẩn đoán tăng huyết áp khi huyết áp lớn hơn hoặc bằng 140/90mm thủy ngân. Nhiều người thậm chí huyết áp đến 250/100mm thủy ngân nhưng không hề có triệu chứng. Điều này là rất nguy hiểm, bởi, huyết áp có thể tăng bất thường sẽ đe dọa tính mạng người bệnh.
Chính vì vậy, GS.TS Nguyễn Lân Việt, Chủ tịch Hội Tim mạch học Việt Nam khuyến cáo, “bạn không có triệu chứng không có nghĩa bạn không bị tăng huyết áp. Đó là lý do chúng tôi khuyên bệnh nhân đo huyết áp mỗi ngày, hãy nhớ huyết áp như nhớ tuổi của mình. Hãy đo, kể cả khi bạn thấy bình thường nhất để phát hiện nguy cơ tăng huyết áp”.
Đối với bệnh nhân đang điều trị tăng huyết áp, GS.TS. Nguyễn Lân Việt khuyên người bệnh tuyệt đối không bỏ thuốc. Huyết áp là bệnh kiểm soát được nhưng phải dùng thuốc suốt đời, theo đơn kê mỗi ngày, không được bỏ thuốc dù một ngày, cả khi không có triệu chứng và con số huyết áp được hạ xuống mức bình thường.
Ngoài ra, để phòng chống nguy cơ tăng huyết áp, hưởng ứng Ngày Thế giới phòng, chống tăng huyết áp (17/5), Bộ Y tế khuyến cáo cộng đồng như sau:
- Có chế độ dinh dưỡng lành mạnh, kiểm soát cân nặng của mình
- Tăng cường ăn rau và trái cây
- Giảm ăn muối xuống dưới 5g/ngày
- Tích cực vận động thể lực ít nhất 30 phút mỗi ngày
- Không hút thuốc, hạn chế rượu bia
- Đo huyết áp thường xuyên là biện pháp đơn giản và quan trọng nhất để phát hiện sớm tăng huyết áp, đặc biệt đối với người trên 40 tuổi. Mỗi người hãy nhớ số đo huyết áp của mình.
- Người mắc tăng huyết áp nên tuân thủ việc dùng thuốc và thực hiện đầy đủ chế độ dinh dưỡng, vận động theo lời khuyên của thầy thuốc.
Linh Ngã