Hà Nội lấy ý kiến ‘cứu’ sông Tô Lịch bằng nước sông Hồng

Tại buổi lấy ý kiến, ông Võ Tiến Hùng – Tổng giám đốc Công ty thoát nước Hà Nội (Công ty) cho hay, đề án nêu trên do UBND TP Hà Nội làm chủ đầu tư, Công ty và Viện kỹ thuật tài nguyên nước (Đại học Thủy Lợi) là đơn vị tư vấn.

Theo ông Hùng, sau khi cân nhắc các phương án, đơn vị tư vấn đề xuất thành phố lấy nước từ sông Hồng qua hệ thống máy bơm và đường ống áp lực để bổ cập cho hồ Tây và pha loãng làm sạch nước sông Tô Lịch.

Thành phố dự tính đặt trạm bơm cố định nằm cách chân cầu Nhật Tân khoảng 600 m, về phía hạ lưu. Hệ thống đường ống xả sau máy bơm gồm 4 ống đường kính 600 mm, kết nối vào đường ống chung có đường kính 1.200 mm, dẫn đến bể xử lý nước cạnh công viên nước hồ Tây. Tổng chiều dài đường ống dẫn nước khoảng 1.960 m, chạy dọc theo ngõ 464 Âu Cơ – Lạc Long Quận vào ngõ 612 Lạc Long Quân đến mương tiêu cạnh hồ Tây, vào bể lắng xử lý phù sa sông Hồng.

Sông Tô Lịch hiện ô nhiễm nghiêm trọng

Nước từ sông Hồng được bơm vào hồ Tây, khi đạt mực nước cần thiết sẽ cho mở các cửa xả ra sông Tô Lịch. Theo phương án này, mỗi ngày TP Hà Nội dự kiến bơm hơn 134.000 m3 nước vào hồ Tây (bơm 26 ngày/tháng). Khái toán kinh phí cho dự án khoảng 150 tỷ đồng.

Ông Tô Anh Tuấn – nguyên Giám đốc Sở Quy hoạch kiến trúc Hà Nội cho rằng, nội dung đề án trên không có gì mới so với các bản được lấy ý kiến trước đây và thực ra ý tưởng này từng có gần 40 năm trước.

“Giải pháp bổ cập nước hồ Tây và thông qua hồ Tây tạo dòng chảy cho sông Tô Lịch được chuyên gia Liên Xô đề cập lần đầu tiên 1981, trong đồ án quy hoạch hoạch tổng thể phát triển Hà Nội”, ông Tuấn cho biết.

Những năm sau đó, nhiều nhóm đã đưa ra các đề xuất cho việc cải tạo môi trường hồ Tây và hệ thống sông nội thành Hà Nội như: Lấy nước từ sông Đà cấp bổ sung cho sông Tích, Đáy, Nhuệ phục vụ nông nghiệp và môi trường kết hợp bổ cập nước cho hồ Tây, sông Tô Lịch; lấy nước từ hồ Hoà Bình, tận dụng cao độ mức nước hồ để thông qua hệ thống truyền dẫn tự động chảy bổ cập cho sông, hồ nội thành.

Đầu những năm 2000, Jica đề xuất dùng chính nguồn nước thải của thành phố, đưa về các trạm xử lý cục bộ làm sạch rồi bổ cập cho sông; gần đây nhất là việc thí điểm làm sạch hồ Tây, sông Tô Lịch bằng công nghệ Nano của Nhật Bản… Nhưng tất cả các đề xuất trên đều không được thực hiện hoặc chưa thành công.

Từ thực tế đó, ông Tô Anh Tuấn cho rằng, “đề án lần này phải chứng minh được những ưu điểm so với các đề án trước đây về kinh tế, xã hội và môi trường; đồng thời cần tính tới chuyện sau khi hồ Tây, sông Tô Lịch đã được làm sạch thì khai thác thế nào để nâng cao giá trị văn hoá, cảnh quan”.

Trong đề án, thành phố Hà Nội cũng cho biết, sẽ xây dựng một con đập cao su (có đường kính 1,5 m, cao 2,5 m) ở cuối nguồn sông Tô Lịch, cách thượng lưu 11,7 km. Với đập cao su này, đơn vị liên quan sẽ khống chế cao độ mực nước trên sông, đảm bảo mục tiêu khai thác giao thông thủy và giải quyết úng ngập trong mùa mưa bão.

UBND thành phố Hà Nội cho rằng, dự án trên mang tính bền vững và sẽ khắc phục được một số hạn chế mà các vấn đề về quy hoạch cũng như các dự án khác đang triển khai nhưng chưa giải quyết được tình trạng ô nhiễm ở hồ Tây và sông Tô Lịch.

Cùng với việc tạo dòng chảy cho sông Tô Lịch, thành phố Hà Nội cũng đang xây dựng hệ thống tuyến đường ống tách nước thải ra khỏi con sông này. Cụ thể, từ năm 2016, thành phố Hà Nội đã khởi công dự án nhà máy xử lý nước thải Yên Xá với công suất 270.000 m3/ngày đêm.

Hà An (T/h)