Ô nhiễm môi trường

Hà Nội: Phát hiện hơn 1.600 tấn chất thải công nghiệp độc hại chôn lấp trái phép

Mai Hạ • 09:13 27/06/2025

Công an TP. Hà Nội vừa triệt phá đường dây chôn, lấp chất thải độc hại ra môi trường với khối lượng lên tới hơn 1.600 tấn chất thải công nghiệp độc hại, xảy ra tại xã Phù Lỗ, huyện Sóc Sơn.

Thực hiện chỉ đạo của Bộ Công an và Giám đốc Công an TP. Hà Nội về rà soát, xử lý triệt để các điểm ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, Phòng Cảnh sát kinh tế (PC03) Công an TP. Hà Nội đã phối hợp với Cục Cảnh sát môi trường (C05), phát hiện một cơ sở tái chế kim loại (chì) hoạt động trái phép tại khu Đồng Tín, thôn Đông, xã Phù Lỗ, huyện Sóc Sơn.

Quá trình điều tra bước đầu xác định, cơ sở này hoạt động trái phép từ tháng 7/2024, trên khu đất nông nghiệp rộng khoảng 6.000 m², do Nguyễn Phương Hưng (sinh năm 1969, trú tại xã Phù Lỗ) quản lý.

Lực lượng chức năng đang kiểm tra chất thải tại nơi các đối tượng chôn lấp trái phép

Cơ sở này đã đổ, chôn, lấp tổng cộng 1.623.000 kg chất thải công nghiệp phát sinh từ quá trình luyện kim (chủ yếu là xỉ chì độc hại) ra môi trường xung quanh, bao gồm các khu trũng, ao nước phía trước và sau nhà xưởng.

Quá trình điều ta được biết, từ năm 2019, Nguyễn Phương Hưng cho Vũ Xuân Đồng (sinh năm 1987, trú tại huyện Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc) thuê lại diện tích khoảng 15.000 m², gồm 6 nhà xưởng. Đồng sau đó liên hệ cho các đối tượng người Trung Quốc thuê một phần diện tích để lắp đặt dây chuyền sản xuất kim loại.

Từ tháng 7 đến 12/2024, một nhóm người Trung Quốc do đối tượng tên là A Thao điều hành đã sử dụng lò luyện kim tại đây để sản xuất chì từ xỉ thải. Theo đó, để tạo ra khoảng 500.000 kg kim loại thành phẩm, quá trình luyện kim sẽ đồng thời phát sinh tới 1 triệu kg chất thải độc hại.

Khi lượng chất thải chất đầy xưởng, nhóm này đã chỉ đạo công nhân chôn lấp toàn bộ số xỉ chì ra khu vực sau xưởng, sát sông Cà Lồ, rồi đổ lớp bê tông dày khoảng 20 - 25 cm lên trên để che giấu.

Cuối năm 2024, đối tượng A Thao về nước, một đối tượng khác tên là Mao Xin Song (sinh năm 1976, quốc tịch Trung Quốc), quản lý Công ty Fu Xin (tại Quảng Đông, Trung Quốc) tiếp quản hoạt động sản xuất với cùng dây chuyền.

Dưới sự hỗ trợ của Vũ Xuân Đồng, A Mao duy trì hoạt động luyện kim tại xưởng, với sự tham gia của 7 kỹ thuật viên người Trung Quốc và khoảng 40 công nhân người Việt (đa số là người dân tộc đến từ các tỉnh Hà Giang, Sơn La).

Tiền mua nguyên liệu, trả lương công nhân và chi phí vận hành đều do Vũ Xuân Đồng đứng ra thu xếp. Nguyên liệu chính là xỉ chì được Đồng thu mua từ nhiều cơ sở tái chế ắc quy tại tỉnh Hưng Yên, Thái Nguyên, với giá dao động từ 1.500 - 6.300 đồng/kg, tùy theo hàm lượng chì.

Hàng tấn chất thải độc hại được các đối tượng chôn lấp trái phép

Đầu năm 2025, do lượng phế thải tích tụ quá lớn, Đồng đã liên hệ với Nguyễn Phương Hoan (sinh năm 1989, trú tại xã Phù Lỗ, là con trai Nguyễn Phương Hưng) để tổ chức vận chuyển và chôn lấp trái phép chất thải.

Mỗi xe 4 tấn vận chuyển xỉ chì được thanh toán với giá 1 triệu đồng/chuyến, chuyển khoản trực tiếp cho Hoan.

Các đối tượng tiếp tục đổ phế thải ra ao trũng phía trước nhà xưởng (diện tích khoảng 1.000 m²) rồi lấp đất lên trên để tránh bị phát hiện. Mỗi tấn chất thải được Đồng thanh toán cho A Mao với giá 90 tệ (khoảng 320.000 đồng), coi như chi phí “xử lý môi trường”.

Sau khi thu thập đủ tài liệu chứng cứ, ngày 12/6/2025, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP. Hà Nội đã phối hợp với nhiều đơn vị liên quan kiểm tra đột xuất xưởng sản xuất, khám nghiệm hiện trường, đồng thời tiến hành khám xét khẩn cấp 9 địa điểm (gồm cả các điểm thu gom xỉ chì tại Hưng Yên).

Tang vật thu giữ gồm nhiều tài liệu, điện thoại, máy tính và chứng cứ liên quan đến hoạt động sản xuất, vận chuyển và chôn lấp chất thải công nghiệp.

Ngày 20/6/2025, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP. Hà Nội đã ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự “Gây ô nhiễm môi trường”, xảy ra tại xã Phù Lỗ, huyện Sóc Sơn.

Cùng với đó, cơ quan điều tra cũng ra quyết định khởi tố bị can và thực hiện các biện pháp tố tụng đối với: Vũ Xuân Đồng; Mao Xin Song; Nguyễn Phương Hưng; Nguyễn Phương Hoan.

Dây chuyền sản xuất kim loại được các đối tượng người Trung Quốc dùng để sản xuất chì từ xỉ thải

Hiện, vụ án đang tiếp tục được Công an TP. Hà Nội điều tra mở rộng, làm rõ trách nhiệm của các đối tượng liên quan.

Khung 3, Tội gây ô nhiễm môi trường theo Điều 235 Bộ luật Hình sự 2015, được sửa đổi, bổ sung 2017 quy định như sau:

Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 1.000.000.000 đồng đến 3.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 03 năm đến 07 năm:

- Chôn, lấp, đổ, thải ra môi trường trái pháp luật 5.000 kilôgam trở lên chất thải nguy hại có thành phần nguy hại đặc biệt vượt ngưỡng chất thải nguy hại theo quy định của pháp luật hoặc có chứa chất phải loại trừ theo Phụ lục A Công ước Stockholm về các chất ô nhiễm hữu cơ khó phân hủy hoặc 50.000 kilôgam trở lên chất thải nguy hại khác;

- Xả thải ra môi trường 10.000 mét khối (m3) trên ngày trở lên nước thải có thông số môi trường nguy hại vượt quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về môi trường từ 05 lần đến dưới 10 lần hoặc 5.000 mét khối (m3) trên ngày trở lên nước thải có thông số môi trường nguy hại vượt quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về môi trường 10 lần trở lên;

- Thải ra môi trường 500.000 mét khối (m3) trên giờ trở lên khí thải có thông số môi trường nguy hại vượt quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về môi trường từ 05 lần đến dưới 10 lần hoặc 300.000 mét khối (m3) trên giờ trở lên khí thải có thông số môi trường nguy hại vượt quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về môi trường 10 lần trở lên;

- Chôn, lấp, đổ, thải ra môi trường trái pháp luật chất thải rắn thông thường 500.000 kilôgam trở lên;

- Xả thải ra môi trường nước thải, chôn, lấp, đổ, thải ra môi trường chất thải rắn hoặc phát tán khí thải có chứa chất phóng xạ vượt giá trị liều 400 milisivơ (mSv) trên năm trở lên hoặc giá trị suất liều 0,02 milisivơ (mSv) trên giờ trở lên;

- Gây hậu quả rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng.

* Hình phạt bổ sung:

Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

* Mức hình phạt với pháp nhân thương mại phạm tội:

Pháp nhân thương mại phạm tội thì bị phạt như sau:

- Phạm tội thuộc trường hợp tại khung 1 thì bị phạt tiền từ 3.000.000.000 đồng đến 7.000.000.000 đồng;

- Phạm tội thuộc trường hợp tại khung 2 thì bị phạt tiền từ 7.000.000.000 đồng đến 12.000.000.000 đồng hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn từ 06 tháng đến 02 năm;

- Phạm tội thuộc trường hợp tại khung 3 thì bị phạt tiền từ 12.000.000.000 đồng đến 20.000.000.000 đồng hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn từ 01 năm đến 03 năm;

- Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại Điều 79 của Bộ luật Hình sự 2015, thì bị đình chỉ hoạt động vĩnh viễn;

- Pháp nhân thương mại còn có thể bị phạt tiền từ 1.000.000.000 đồng đến 5.000.000.000 đồng, cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định từ 01 năm đến 03 năm.