Hà Tĩnh: Quyết định thu hồi nhà máy tuyển quặng sắt Vũ Quang

Nhà máy tuyển quặng sắt Vũ Quang thuộc Công ty CP Gang thép Hà Tĩnh, xã Sơn Thọ (Vũ Quang, Hà Tĩnh) từng được kỳ vọng về phát triển kinh tế – xã hội của huyện miền núi Hà Tĩnh. Thế nhưng, vì nhiều lý do, nhà máy đã không hoạt động như cam kết.

Dự án thuộc Công ty CP Gang thép Hà Tĩnh được xây dựng vào năm 2008 với tổng số vốn đầu tư hơn 158 tỷ đồng trên diện tích 30 ha tại xã Sơn Thọ, huyện Vũ Quang (Hà Tĩnh). Từ tháng 5/2009, nhà máy đi vào hoạt động với mục tiêu đạt khối lượng 500.000 tấn quặng/năm, cung cấp nguyên liệu cho nhà máy thép Vạn Lợi (Khu kinh tế Vũng Áng, thị xã Kỳ Anh).

Quặng sắt sau khi được tuyển sẽ phục vụ cho nhà máy chế biến phôi thép tại địa bàn Khu kinh tế Vũng Áng, thị xã Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh. Nhà máy từng được kỳ vọng rất lớn về giải quyết công ăn việc làm cho hàng ngàn lao động địa phương, góp phần vào thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội của huyện miền núi Vũ Quang nói riêng và tỉnh Hà Tĩnh nói chung.

Thế nhưng từ năm 2010, nhà máy Vạn Lợi bị “chết yểu” vì thiếu vốn, khiến nguyên liệu mà nhà máy sản xuất ra không thể tiêu thụ. Thời điểm ấy, nhà máy tuyển quặng sắt Vũ Quang vẫn hoạt động cầm chừng, tuy nhiên cầm cự được gần 2 năm thì chính thức ngừng hoạt động do nợ xấu lên đến gần 100 tỷ đồng.

Trước thực trạng trên của nhà máy tuyển quặng sắt Vũ Quang, tháng 8/2017, UBND tỉnh Hà Tĩnh quyết định thu hồi giấy phép khai thác mỏ sắt với lý do: “Sau hơn chín năm, kể từ ngày giấy phép khai thác khoáng sản có hiệu lực, Công ty Cổ phần Gang thép Hà Tĩnh không thực hiện đầu tư khai thác khoáng sản mà không có lý do bất khả kháng; không nộp tiền cấp quyền khai thác khoáng sản theo quy định”.

Nhà máy tuyển quặng sắt Vũ Quang, thuộc Công ty CP Gang thép Hà Tĩnh đóng ở xã Sơn Thọ (Vũ Quang, Hà Tĩnh) bị thu hồi

Ngày 5/8/2019, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã ban hành quyết định số 2601/QĐ-UBND về việc đóng cửa mỏ khoáng sắt tại xã Sơn Thọ, huyện Vũ Quang của Công ty CP Gang thép Hà Tĩnh với lý do mỏ chưa khai thác (đang còn nguyên trạng).

Theo đó, đóng cửa mỏ khoáng sản sắt tại xã Sơn Thọ, huyện Vũ Quang đã cấp cho Công ty Cổ phần Gang thép Hà Tĩnh theo Giấy phép khai thác khoáng sản số 212/GP-UBND ngày 22/1/2008 của UBND tỉnh. Mục đích đóng cửa mỏ nhằm quản lý, bảo vệ khoáng sản chưa khai thác và giao cho địa phương để quản lý theo quy định về pháp luật đất đai và pháp luật khác có liên quan; phục hồi môi trường khu vực đã khai thác.

Quyết định cũng yêu cầu Công ty Cổ phần Gang thép Hà Tĩnh có trách nhiệm báo cáo với các cơ quan chức năng có liên quan để thực hiện thủ tục bàn giao đối với khu vục có diện tích 30 ha để địa phương quản lý theo quy định của pháp luật về đất đai và pháp luật có liên quan.

UBND huyện Vũ Quang, UBND xã Sơn Thọ trong phạm vi, quyền hạn của mình có trách nhiệm thực hiện các biện pháp bảo vệ khoáng sản chưa khai thác tại khu vực mỏ nêu trên.

Trước đó, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã có Quyết định số 2205/QĐ-UBND, ngày 7/8/2017 về việc thu hồi, chấm dứt hiệu lực giấy phép khai thác khoáng sản đối với Công ty Cổ phần Gang thép Hà Tĩnh khai thác sắt tại xã Sơn Thọ (huyện Vũ Quang).

Trong một diễn biến khác, chiều tối 8/8, UBND tỉnh Hà Tĩnh phối hợp với Cục Quản lý xây dựng công trình, Ban Quản lý đầu tư và xây dựng thủy lợi 4 (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) tổ chức cuộc họp nghe báo cáo nguyên nhân bước đầu khiến nước tại công trình thủy lợi Ngàn Trươi – Cẩm Trang (thuộc huyện Vũ Quang, Hà Tĩnh) chuyển màu bất thường và bốc mùi hôi thối.

Theo báo cáo của Ban quản lý đầu tư và xây dựng thủy lợi 4 Bộ NN&PTNT cho rằng: Hàm lượng Fe trên lòng dẫn Vũ Quang có thể là một tác nhân, Fe (III) trải qua quá trình thủy phân để trở thành Hydroxit Sắt làm nước chuyển màu.

Nhận định về các tác nhân lớn gây ra hàm lượng Fe trong lòng dẫn Vũ Quang tăng, theo đại diện Ban quản lý đầu tư và xây dựng thủy lợi 4, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn là do lượng sắt từ Nhà máy chế biến quặng sắt Vũ Quang gặp mưa, tự oxy hóa chảy theo khe Trươi đổ về lòng dẫn Vũ Quang.

Lý do việc thu hồi được đưa ra theo Quyết định số 2205/QĐ-UBND, ngày 7/8/2017 là do sau hơn 9 năm, kể từ ngày giấy phép khai thác khoáng sản có hiệu lực, Công ty cổ phần Gang thép Hà Tĩnh không thực hiện đầu tư khai thác khoáng sản mà không có lý do bất khả kháng; không nộp tiền cấp quyền khai thác khoáng sản theo quy định.

Đến nay, Nhà máy tuyển quặng Sắt Vũ Quang đang tồn đọng khoảng 8 vạn tấn quặng thô, quặng thành phẩm.

Ngọc Linh (t/h)