Những góp ý sâu sắc, sát thực tiễn từ chuyên gia – nhà khoa học với Dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật BVMT 2020

Luật Bảo vệ môi trường (BVMT) năm 2020 sẽ có hiệu lực từ ngày 1/1/2022 với nhiều nội dung mới, mang tính đột phá. Để cụ thể hóa những điểm mới được đặt ra trong Luật, Bộ TN&MT đã phối hợp với các cơ quan, tổ chức, chuyên gia, nhà khoa học xây dựng Dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật BVMT. Đến nay, Dự thảo Nghị định gồm 13 Chương, 197 Điều đã được gửi đăng lấy ý kiến rộng rãi của tổ chức, cá nhân trên Cổng thông tin điện tử của Chính phủ và của Bộ, đồng thời gửi lấy ý kiến chính thức của các Bộ, ngành và địa phương. Do khối lượng các quy định chi tiết trong Nghị định rất lớn, nhiều nội dung mới, thay đổi căn bản so với các quy định hiện hành, nên cần những ý kiến đóng góp mang hơi thở của thực tiễn cuộc sống từ các địa phương nhằm bảo đảm tính khả thi của các quy định.

Phát biểu chủ trì Hội thảo, Thứ trưởng Võ Tuấn Nhân nhấn mạnh, đây là Nghị định có dung lượng lớn, đồ sộ, với nhiều vấn đề mới và khó, lần đầu tiên được áp dụng ở Việt Nam.

Thứ trưởng Võ Tuấn Nhân phát biểu chủ trì Hội thảo. Ảnh báo Tài nguyên và Môi trường

Chia sẻ rõ hơn về những điểm mới của dự thảo Nghị định này, ông Nguyễn Hưng Thịnh – Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường thông tin, trong quy định về bảo vệ các thành phần môi trường, dự thảo Nghị định đã quy định cụ thể các nội dung được Luật giao về BVMT nước, không khí, đất và BVMT di sản thiên nhiên.

Về phân vùng môi trường, Dự thảo Nghị định quy định việc phân vùng môi trường đối với các khu vực địa lý tự nhiên có yếu tố nhạy cảm về môi trường thành các vùng bảo vệ nghiêm ngặt, vùng hạn chế phát thải và vùng khác. Quy định cụ thể việc xác định phân vùng môi trường trong quy hoạch BVMT quốc gia, quy hoạch tỉnh để từ đó đưa ra định hướng BVMT đối với vùng bảo vệ nghiêm ngặt và vùng hạn chế phát thải.

Về đánh giá môi trường chiến lược, đánh giá tác động môi trường, Dự thảo Nghị định quy định cụ thể các chiến lược, quy hoạch có tính chất kỹ thuật chuyên ngành có tác động lớn đến môi trường thuộc đối tượng phải đánh giá môi trường chiến lược.

Về tiêu chí môi trường để phân loại dự án đầu tư: Dự thảo Nghị định đã quy định chi tiết từng nhóm tiêu chí về môi trường. Dự thảo Nghị định cũng quy định danh mục các loại hình sản xuất, kinh doanh, dịch vụ có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường và phân loại theo 03 mức công suất: lớn, trung bình và nhỏ.

Các đại biểu tham dự Hội thảo tại điểm cầu Bộ TN&MT. Ảnh báo Tài nguyên và Môi trường

Về ĐTM, Dự thảo Nghị định cũng quy định chi tiết về tham vấn trong thực hiện ĐTM trên cơ sở kế thừa các quy định của Nghị định số 40/2019/NĐ-CP ngày 13/5/2019 về đối tượng, hình thức tham vấn thông qua tổ chức họp lấy ý kiến của cộng đồng dân cư; lấy ý kiến bằng văn bản của cơ quan, tổ chức có liên quan và quy định một số trường hợp tham vấn đặc thù. Đồng thời, Dự thảo Nghị định cũng quy định cụ thể về hình thức tham vấn thông qua đăng tải trên trang thông tin điện tử của cơ quan thường trực thẩm định. Quy định trách nhiệm của chủ dự án đầu tư trong quá trình chuẩn bị, triển khai thực hiện dự án trước khi vận hành trong trường hợp có thay đổi so với quyết định phê duyệt kết quả thẩm định báo cáo ĐTM.

Giấy phép môi trường là một trong các nội dung mới của Luật BVMT 2020. Với các quy định được Luật giao, dự thảo Nghị định tập trung quy định về hồ sơ, trình tự, thủ tục cấp, điều chỉnh, cấp đổi, cấp lại, thu hồi giấy phép môi trường; việc thẩm định, cấp giấy phép môi trường thực hiện thông qua hội đồng thẩm định, đoàn kiểm tra theo tinh thần đơn giản hóa thủ tục hành chính…

Những góp ý sâu sắc, sát thực tiễn

Góp ý về dự thảo Nghị định này, đại diện các tổ chức, các chuyên gia, nhà khoa học đều ghi nhận sự nỗ lực của cơ quan soạn thảo khi đã thể chế hóa cụ thể nhiều nội dung mới của Luật BVMT 2020.

Có ý kiến về giấy phép môi trường, TS. Hoàng Dương Tùng – Chủ tịch Mạng lưới Không khí sạch Việt Nam cho rằng, giấy phép môi trường là quy định mới ở Việt Nam nhưng không mới với nhiều quốc gia trên thế giới. Ông Tùng đề xuất việc cấp giấy phép môi trường sau khi doanh nghiệp đã có thiết kế chi tiết các công trình bảo vệ môi trường; sau khi được cấp giấy phép, doanh nghiệp mới triển khai xây dựng các công trình và chịu sự giám sát của thanh tra.

TS. Hoàng Dương Tùng – Chủ tịch Mạng lưới Không khí sạch Việt Nam

Theo dự thảo Nghị định, cơ quan cấp phép là Bộ TN&MT, UBND tỉnh và huyện. Ở ba cấp này, cần có mẫu hồ sơ, quy trình thủ tục được đơn giản hóa phù hợp ở các cấp để thuận lợi trong thực hiện.

Tiếp thu ngay ý kiến này, Thứ trưởng Võ Tuấn Nhân cho rằng, thủ tục cấp giấy phép môi trường cần rõ ràng, đơn giản, có quy định phù hợp ở mỗi cấp có thẩm quyền cấp. Các biểu mẫu cần được chỉnh sửa lại để đảm bảo đơn giản hóa thủ tục hành chính. Cơ quan soạn thảo cũng sẽ xác định rõ thời điểm cấp giáy phép môi trường thích hợp.

Nói về nội dung bảo vệ các thành phần môi trường, ông Đỗ Thanh Bái – Hội Hóa học Việt Nam nhận xét, Danh mục 6 về các loại hình hoạt động có nguy cơ gây ô nhiễm còn thiếu một loại hình, cần phải bổ sung như: xử lý chất thải nguy hại, các doanh nghệp hóa chất sản xuất sơn, mực in, pin mặt trời, pin sạc. Đối với kế hoạch quản lý chất lượng môi trường không khí, phải thể hiện được những hành động của cơ quan quản lý và chủ nguồn thải. Ông Bái cũng lưu ý, việc cấp Giấy phép môi trường là một quy định mới, song cần quy định thủ tục đơn giản, hợp lý để không trở thành gánh nặng cho doanh nghiệp.

Về khoảng cách an toàn môi trường với khu dân cư, theo ông Bái, đây là một khái niệm khó định lượng. Theo đó, phải đánh giá được rủi ro để xác định được khoảng cách này và cần sự đồng bộ, kết hợp của nhiều Bộ để xác định được khoảng cách phù hợp.

Cũng về cơ chế EPR, ông Bái đề xuất, nên lồng ghép chặt chẽ với nền kinh tế tuần hoàn và hạn chế nhập khẩu phế liệu vào Việt Nam. “Nếu không siết chặt nhập khẩu phế liệu thì không giải quyết được rác thải trong nước, đặc biệt là nhựa và giấy. Điều này cần động viên doanh nghiệp hướng vào công nghệ tái chế để thực sự EPR có hiệu quả” – ông Bái nói.

Trân trọng cảm ơn các ý kiến của các chuyên gia, nhà khoa học, Thứ trưởng Võ Tuấn Nhân cho biết, Ban soạn thảo sẽ tiếp tục hoàn thiện các quy định của dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật BVMT, bảo đảm sớm đưa các quy định của Luật đi vào cuộc sống

An Nhiên