(Moitruong.net.vn) – Trong bài viết “Trung tâm vẽ bùa” dối trên lừa dưới, Tạp chí Điện tử Môi trường và Cuộc sống đã thông tin tới bạn đọc hàng loạt các sai phạm, những chuyện không thể tin nổi nhưng… có thật tại Trung tâm quan trắc Tài nguyên & Môi trường tỉnh Bắc Giang (Trung tâm Quan trắc).
Trụ sở Trung tâm quan trắc môi trường tỉnh Bắc Giang (cũ) hiện nay đã chuyển vào Khu liên cơ của tỉnh này.
Trung tâm Quan trắc đã liên tục có những việc làm dối trên lừa dưới. Dưới sự chỉ đạo của giám đốc là ông Vũ Đức Phượng, Trung tâm này đã “sáng tác” ra những kết quả phân tích chỉ số môi trường “đẹp như mơ” để làm “bùa hộ mệnh” giúp nhiều doanh nghiệp đưa ra báo cáo đẹp về công tác bảo vệ môi trường trong khi thực tế lại diễn ra những điều trái ngược.
Mới đây, Cơ quan Thanh tra tỉnh Bắc Giang đã ban hành Kết luận thanh tra số 167/KL-TTr do ông Trương Văn Nam – Chánh thanh tra ký. Theo đó, hàng loạt những sai phạm “khủng” tại Trung tâm Quan trắc đã được “chỉ mặt điểm tên” cụ thể!
Từ “liên khúc”… hồ sơ mất tích
Kết luận thanh tra số 167/KL-TTr chỉ rõ: “đối với việc thực hiện quan trắc môi trường định kỳ năm 2010, Đoàn kiểm tra chỉ xem xét, kết luận việc xây dựng kế hoach kinh phí; còn nội dung thực hiện quy định về quy trình bảo đảm chất lượng và kiểm soát chất lượng trong quan trắc môi trường, Đoàn kiểm tra không xem xét được do Trung tâm Quan trắc không có hồ sơ quan trắc cung cấp để xem xét”.
Trung tâm Quan trắc không phối hợp với phòng chuyên môn về lĩnh vực môi trường mà trực tiếp thẩm định dự toán kinh phí quan trắc môi trường năm 2010 nên một số chỉ tiêu đưa ra không phù hợp (nằm ngoài Quy chuẩn và ngoài năng lực) – Kết luận của Đoàn kiểm tra cho biết.
Kết luận Thanh tra đã “điểm mặt chỉ tên” hàng loạt những sai phạm chồng chất tại Trung tâm quan trắc Tài nguyên & Môi trường tỉnh Bắc Giang, trong đó rất nhiều việc làm gian dối có dấu hiệu hình sự.
Chưa hết, đối với nhiệm vụ thực hiện quan trắc môi trường định kỳ trong các năm 2011 và 2014 của Trung tâm Quan trắc, Đoàn kiểm tra cũng không xem xét được vì lý do hết sức khôi hài, kỳ cục: Trung tâm Quan trắc không có hồ sơ cung cấp???
Đoàn kiểm tra đã yêu cầu Trung tâm Quan trắc cung cấp hồ sơ quan trắc môi trường định kỳ năm 2011 và 2014 trước ngày 10/5/2017.
Đến ngày 11/5/2017, Trung tâm Quan trắc chỉ cung cấp được hồ sơ quan trắc môi trường định kỳ năm 2014, hồ sơ quan trắc môi trường định kỳ năm 2011 thì cơ quan này lại vẫn không cung cấp được?!
Giai đoạn 2010-2015, Trung tâm Quan trắc đã làm dịch vụ quan trắc môi trường cho 731 cơ sở và cơ quan. Điều đáng nói là đơn vị này đã từng thực hiện tư vấn dịch vụ về quan trắc môi trường ngoài phạm vi tỉnh Bắc Giang mặc dù điều này không có trong chương trình của Sở Tài nguyên & Môi trường (TN&MT) và của tỉnh. Trung tâm Quan trắc đã làm dịch vụ quan trắc môi trường 42 lượt cho cơ sở ngoài tỉnh (năm 2010 là 04 lượt cơ sở, năm 2011 là 01 lượt cơ sở, năm 2012 là 12 lượt cơ sở, năm 2013 là 09 lượt cơ sở, năm 2014 là 10 lượt cơ sở, năm 2015- 06 lượt cơ sở).
Như vậy, Trung tâm Quan trắc đã làm trái những quy định tại khoản 1, Điều 3 Quyết định số 2062/QĐ-TNMT ngày 18/9/2009 của Giám đốc Sở TN&MT.
Kết luận thanh tra số 167/KL-TTr nêu rõ: Trung tâm Quan trắc đã chưa thường xuyên giám sát đột xuất về môi trường, chưa đề xuất, kiến nghị các giải pháp ngăn ngừa, giảm thiểu ô nhiễm môi trường trên địa bàn tỉnh phục vụ công tác quản lý của nhà nước bảo vệ môi trường theo quy định tại khoản 2, Điều 3 Quyết định số 2062/QĐ-TNMT ngày 18/9/1009 của Giám đốc Sở TN&MT.
Một điều cực kỳ khó hiểu và không thể chấp nhận tại Trung tâm Quan trắc là việc quản lý, lưu trữ, bảo quản các số liệu, dữ liệu về kết quả do trên các máy Sắc ký, AS, máy UV… Toàn bộ số liệu, dữ liệu lưu kết quả đo các chỉ tiêu trên máy tính đều không còn được lưu trữ!
Báo cáo của của Phòng Phân tích – Hóa nghiệm đưa ra lý do bao biện cũng rất khó chấp nhận: do phần mềm các máy đã đầy, thời gian qua, các máy phải sửa chữa, cập nhật lại phần mềm.
… đến “liên khúc” làm trái quy định
Kết luận thanh tra số 167/KL-TTr còn chỉ ra hàng loạt những hoạt động tại Trung tâm Quan trắc đi ngược với những quy định pháp luật.
Trung tâm Quan trắc hoạt động không đúng phạm vi, lĩnh vực theo nội dung Quyết định số 1538/QĐ-BTNMT ngày 19/6/2015 của Bộ TN&MT về việc chứng nhận đầy đủ điều kiện hoạt động dịch vụ quan trắc môi trường.
Trụ sở cơ quan Thanh tra tỉnh Bắc Giang
Mặc dù không đủ điều kiện hoạt động dịch vụ quan trắc môi trường đối với khí thải theo Quyết định số 1538/QĐ-BTNMT ngày 19/6/2015 của Bộ TN&MT nhưng Trung tâm Quan Trắc vẫn liều lĩnh, bất chấp pháp luật để thực hiện việc quan trắc khí thải công nghiệp.
Cụ thể, ngày 22/6/2015, Trung tâm Quan Trắc thực hiện quan trắc khí thải công nghiệp đối với Công ty Cổ phần khoáng sản Bắc Giang (xã Cao Xá, huyện Tân Yên); Ngày 25/6/2015, Trung tâm Quan Trắc thực hiện quan trắc khí thải công nghiệp đối với Công ty Cổ phần Cầu Sen (thôn Thân, thị trấn Đồi Ngô, huyện Lục Nam); ngày 26/6/2015, Trung tâm Quan Trắc thực hiện quan trắc khí thải công nghiệp đối với Công ty TNHH JMC Việt Nam (xã Hồng Thái, huyện Việt Yên);
Cũng hết sức liều lĩnh, Trung tâm Quan Trắc không xây dựng kế hoạch quan trắc môi trường trước khi triển khai thực hiện dịch vụ quan trắc môi trường đối với các cơ sở theo quy định tại Thông tư số 10/2007/TT- BTNMT và Thông tư số 21/2012/TT-BTNMT của Bộ TN&MT.
Trung tâm này đã thực hiện tư vấn dịch vụ quan trắc môi trường cho 689 cơ sở và cơ quan quan trọng trong tỉnh mà không tuân thủ quy trình, kỹ thuật khi tiến hành quan trắc, cụ thể:
Trong suốt các năm 2010-2012, hoạt động lấy mẫu, bảo quản, vận chuyển, giao nhận mẫu và phân tích mẫu của Trung tâm Quan Trắc không thực hiện theo đúng quy định tại Thông tư số 10/2007/TT- BTNMT.
Trung tâm Quan Trắc có lập biên bản lấy mẫu hiện trường tại các cơ sở nhưng không lập đầy đủ nhật ký quan trắc và phân tích môi trường.Tại biên bản lấy mẫu hiện trường của các cơ sở đều không thể hiện các thông tư đo tại hiện trường nhưng lại thể hiện trong kết quả phân tích.
Liên tục trong các năm 2013- 2015, Trung tâm Quan Trắc thực hiện không đầy đủ việc lập nhật ký quan trắc và phân tích môi trường theo phụ lục II ban hành kèm theo Thông tư số 21/2012/TT-BTNMT: Không lập báo cáo lấy mẫu; biên bản lấy mẫu hiện trường của các cơ sở đều không thể hiện các thông số đo tại hiện trường nhưng kết quả đều thể hiện thông số đo ngoài hiện trường (như: Công ty TNHH Italisa Việt Nam, Công ty TNHH Nichirin Việt Nam, Công ty TNHH JMC Việt Nam, Công ty TNHH MTV Việt Pan Pacific…); đã lập biên bản giao nhận tại phòng phân tích hóa nghiệm nhưng không thực hiện đúng biểu mẫu tại bảng 4 Thông tư số 21/2012/TT-BTNMT (nội dung biên bản đều thể hiện tên cơ sở được lấy mẫu không đúng quy định, không đảm bảo tính khách quan, không thực hiện mã hóa mẫu trong phòng thí nghiệm).
Không những thế, Sổ theo dõi tiếp nhận và bảo quản mẫu của Trung tâm không có người tiếp nhận, không thể hiện đúng theo số thứ tự theo ngày lấy mẫu, ngày bàn giao mẫu.
Ngoài ra, Thanh tra tỉnh Bắc Giang còn kết luận hàng loạt sai phạm về việc quản lý tài chính và mua sắm trang thiết bị tại Trung tâm quan trắc Tài nguyên & Môi trường tỉnh Bắc Giang, trong đó, có rất nhiều những hành vi sai phạm có dấu hiệu hình sự.
Tạp chí Điện tử Môi trường và Cuộc sống sẽ tiếp tục thông tin tới bạn trong các bài viết tiếp theo.
Bài và ảnh: Trần Linh
