Bộ mặt đô thị “xấu xí” vì rác thải

Ở nhiều tuyến phố, rác được vứt một cách bừa bãi gây ô nhiễm môi trường và làm mất cảnh quan đô thị. Bên cạnh ý thức của một bộ phận người dân thì quy trình thu gom rác thải được dư luận đặt nhiều câu hỏi.

Rác thải vứt bừa bãi ngoài vỉa hè, lòng đường khiến bộ mặt đô thị nhếch nhác. Ảnh: V.Giang

Ra ngõ gặp rác

Khảo sát của chúng tôi, tại nhiều cung đường tuyến phố nội đô Hà Nội, rác thải được vứt bừa bãi. Nhiều nơi thành tụ điểm tập kết rác rất phản cảm, không chỉ gây mất mỹ quan đô thị, vệ sinh môi trường mà còn thể hiện sự “yếu” trong ý thức, nếp sống văn minh đô thị.

Đơn cử như tại ngã ba Phan Bội Châu – Trần Hưng Đạo, cách Ga Hà Nội 20m, trước cửa một quán cơm là nơi tập kết rác nhìn rất phản cảm với nhiều thùng chứa rác vứt chỏng chơ, bốc mùi. Đến cuối giờ chiều, xe rác mới đi thu gom.

Phố Gia Ngư, Cầu Gỗ, Lương Văn Can và khu chợ Hàng Bè cũ, phố Lương Ngọc Quyến, Đào Duy Từ… và nhiều tuyến phố khác trên địa bàn khu phố cổ, không khó để bắt gặp “những bãi rác giữa lòng phố”.

Từ những túi rác nhỏ cho đến những đống rác to bằng cả thùng phi cứ ngang nhiên đập vào mắt không chỉ người dân khu vực mà ngay cả lượng lớn du khách người nước ngoài tham quan. Ghi nhận nhiều ngày ở đây, chúng tôi chứng kiến những cái lắc đầu ngao ngán từ những vị du khách ngoại quốc.

Bà Hương, một người dân sống trên phố Cầu Gỗ, nói: “Cũng có do ý thức người dân, hộ kinh doanh chưa tốt, song cũng có lúc do việc thu gom rác chưa hợp lý gây ra. Có những người khách nước ngoài nhờ phiên dịch hỏi chúng tôi để rác thế này có bị phạt gì không”.

Nhiều người dân được hỏi cho biết, họ cũng “không vui vẻ gì khi chứng kiến những cảnh tượng đó”, tuy nhiên họ cho rằng công tác thu gom rác thải “có điều gì đó chưa ổn”.

“Nhiều hộ kinh doanh là người nơi khác đến thuê cửa hàng nên gần như họ coi việc giữ gìn vệ sinh môi trường không phải việc của mình. Phía công nhân môi trường đô thị thì nhiều người khi đi quét, thu gom rác rất thiếu ý thức, trách nhiệm. Họ đưa chổi khua khiến bụi bay mù mịt với thái độ như họ làm không công”, anh Thắng, một người dân trên phố Nhà Hỏa nói.

Tăng mức phạt nếu xả rác bừa bãi    

Hoàn Kiếm là địa bàn trọng điểm về du lịch, là “bộ mặt ngoại giao” của TP tập trung lượng lớn du khách nước ngoài. Những “bãi rác công cộng” với tình trạng xả rác tự nhiên, thiếu ý thức khiến bộ mặt ngoại giao này bị xấu xí không ít.

Gần đây nhất, khi họp với các phường và đơn vị trên địa bàn về trật tự văn minh đô thị, Bí thư Quận ủy Hoàn Kiếm Hoàng Công Khôi đã chỉ đạo rất quyết liệt công tác vệ sinh môi trường. Ông Hoàng Công Khôi chỉ trích nặng nề việc coi nhẹ vấn đề rác thải khi nói ở phường Hàng Đào “đường phố mà trông như bãi rác”.

Ông Lê Thanh Nghị, Chủ tịch UBND phường Hàng Bồ, quận Hoàn Kiếm cho hay, 2016 vẫn là năm TP tiếp tục thực hiện “Năm trật tự và văn minh đô thị”, trong đó Hoàn Kiếm là địa bàn trọng điểm đô thị. Trước đây vấn đề này bị coi nhẹ, phó mặc cho đơn vị phụ trách môi trường đô thị thu gom, nhưng năm nay phường đặc biệt chú trọng tới vấn đề này.

Ông Lê Thanh Nghị, Chủ tịch UBND phường Hàng Bồ, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội.

Phường Hàng Bồ có số dân đông với hơn 8.000 dân, diện tích chật hẹp, có nhiều tuyến phố kinh doanh đồ nghề truyền thống còn lại chủ yếu kinh doanh dịch vụ, ăn uống nên vấn đề rác thải luôn là vấn đề “nóng”. 

Chủ tịch UBND phường Hàng Bồ cũng thừa nhận trước đây phường chưa thật sự coi trọng vấn đề rác thải trong tổng thể vấn đề trật tự văn minh đô thị; công nhân thu gom rác, quét dọn đường phố trước đây còn cho xe đi thu gom vào nhiều giờ, nay do TP không cho phép xe rác đi thu gom vào ban ngày mà phải đến 18-19g, trong khi cửa hàng kinh doanh buôn bán 17g đóng cửa, khó tránh khỏi hiện tượng rác ùn ứ trong phố.

“Buổi sáng người dân mở cửa hàng kinh doanh thì dọn dẹp rồi vứt rác ra. Buổi chiều đóng cửa, dọn dẹp cửa hàng cũng thải rác ra do vậy nhiều lúc rác đầy phố. Đó là thực tế trong môi trường phố sá địa bàn còn chật hẹp”, vị Chủ tịch nói và cho biết, Đảng ủy, UBND quận và phường lấy biện pháp tập trung tuyên truyền nhắc nhở người dân nâng cao ý thức làm giải pháp.

Đồng thời, UBND phường tăng cường vận động người dân, hộ kinh doanh cho rác vào túi nilon, không vứt bừa bãi ra hè phố, đổ rác đúng giờ và phối hợp với xí nghiệp môi trường đô thị thông báo cụ thể giờ thu gom rác. “Trước đây quận có duy trì đội trật tự đi nhắc nhở người dân, hộ kinh doanh song biện pháp này cũng dần giảm hiệu quả. Do đó phường tập trung tuyên truyền nâng cao ý thức cho người dân và làm việc với xí nghiệp Môi trường đô thị đề nghị có biện pháp phân loại rác để thu phí, khi tăng được nguồn kinh phí mới có thể bố trí thêm nhân lực thu gom”, ông Lê Thanh Nghị cho hay.

Theo ông Lê Thanh Nghị, trách nhiệm thu gom rác thuộc xí nghiệp Môi trường đô thị, tuy nhiên có kinh phí sẽ giúp họ làm tốt công tác này trên địa bàn phường đồng thời nâng cao được ý thức người dân. Bên cạnh đó, cần duy trì xe thu gom rác loại nhỏ hàng giờ đi vợt rác từ các túi nilon người dân bỏ trước hè phố, bởi khó khăn là địa bàn chật hẹp, rất khó tìm được điểm đặt thùng rác hay khu tập trung rác.

“Cũng phải nói là thái độ của công nhân, người thu gom rác rất quan trọng. Với tâm lý mặc cảm trong công việc do vị trí, thù lao… nên đội ngũ này thường hay “có thái độ” khi quét rác, thu gom rác khiến người dân bực tức, tỏ thái độ bằng cách vứt rác bừa bãi”, ông Lê Thanh Nghị nêu một phần nguyên nhân và cho rằng, xí nghiệp Môi trường đô thị cải thiện điều này sẽ giúp tăng ý thức người dân, họ phối hợp với nhau tốt hơn thì vấn đề xả rác bữa bãi sẽ được giải quyết tốt.

Một thực trạng theo vị Chủ tịch phường là trên địa bàn có nhiều cơ quan đơn vị đồn trú, song ý thức đậu đỗ xe còn chưa tốt, đỗ chèn lên cả rác, khi xe thu gom rác đi qua, xe ô tô đậu đỗ di chuyển đi, rác lại lộ diện khiến bộ mặt đô thị lại nhếch nhác.

Để cải thiện điều này, người đứng đầu UBND phường Hàng Bồ cho biết, phường đã tăng mức phạt đối với những hộ kinh doanh hàng ăn xả rác bữa bãi, có những biên bản phạt lên tới cả vài triệu đồng. “Ngoài phạt, cam kết, chúng tôi yêu cầu hơn 600 hộ kinh doanh, đặc biệt là kinh doanh ngành hàng ăn uống phải có nhân viên chuyên trách thu gom rác sau khi khách ăn uống xong. Tới đây nếu không thực hiện tốt sẽ kiến nghị rút giấy phép kinh doanh”, Chủ tịch phường Hàng Bồ nói và nhấn mạnh rằng Nhà nước tạo điều kiện kinh doanh, nhưng không thể để ảnh hưởng đến vệ sinh môi trường, cảnh quan đô thị, đặc biệt đây lại là những tuyến phố có lượng khách du lịch nước ngoài rất lớn. 

(Theo PL&XH)