Bộ TN&MT phản hồi về dự thảo Nghị định làm lo ngại “tăng chi phí, thêm thủ tục”

Các quy định mới về đối tượng quan trắc tự động có lộ trình cụ thể để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp. Ảnh minh họa

Theo Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT), Luật Bảo vệ môi trường (BVMT) được thông qua ngày 17/11/2020 và có hiệu lực từ ngày 1/1/2022 có nhiều quy định nhằm cải cách mạnh mẽ thủ tục hành chính (TTHC), giảm thời gian và chi phí tuân thủ của doanh nghiệp.

Liên quan đến một số ý kiến cho rằng dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo vệ môi trường sẽ làm tăng gánh nặng về môi trường cho doanh nghiệp, mới đây, Bộ TN&MT cho biết, vừa qua một số tổ chức, hiệp hội doanh nghiệp đã có ý kiến đối với dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo vệ môi trường và cho rằng “sẽ làm tăng gánh nặng, chi phí về môi trường cho doanh nghiệp”.

Trước các ý kiến trên, Bộ TN&MT khẳng định bản dự thảo Nghị định mới nhất (ngày 16/9) đang gửi Bộ Tư pháp thẩm định đã tiếp thu các ý kiến của nhiều cơ quan liên quan, trong đó có cộng đồng DN.

Đơn giản hóa nhiều thủ tục, hồ sơ trình tự

Theo Bộ TN&MT, dự thảo Nghị định đã giảm 18 thủ tục hành chính so với quy định hiện hành (giảm 34%); tích hợp 7 loại giấy phép, xác nhận gồm: Giấy xác nhận hoàn thành công trình bảo vệ môi trường, giấy xác nhận đủ điều kiện về bảo vệ môi trường trong nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất, giấy phép xả khí thải công nghiệp, giấy phép xử lý chất thải nguy hại, giấy phép xả nước thải vào nguồn nước, giấy phép xả nước thải vào công trình thủy lợi, sổ đăng ký chủ nguồn thải chất thải nguy hại vào một giấy phép môi trường.

Văn bản của Bộ TN&MT nhấn mạnh: “Nếu như trước đây thay vì phải thực hiện nhiều giấy phép đơn lẻ thì theo dự thảo nghị định, doanh nghiệp chỉ cần thực hiện một thủ tục là đề nghị cấp Giấy phép môi trường”.

Bộ TN&MT cho rằng một số hiệp hội phản ánh “trước đây, chỉ có các dự án gây ô nhiễm đến môi trường (nhóm I) mới phải làm báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) và xin giấy phép môi trường, nhưng với quy định mới thì các dự án và nhà máy nhóm I và nhóm II kể cả đã hoạt động cũng phải làm ĐTM và xin giấy phép môi trường” là không có cơ sở.

Cụ thể, tại Khoản 1 Điều 30 Luật Bảo vệ môi trường quy định đối tượng phải thực hiện ĐTM là dự án nhóm I và nhóm II có yếu tố nhạy cảm về môi trường như xả thải vào nguồn nước cấp sinh hoạt, đầu tư trong khu bảo tồn thiên nhiên, rừng, di tích lịch sử văn hóa…

Hơn nữa, bản dự thảo nghị định mới nhất ngày 16/9 được gửi tới Bộ Tư pháp thẩm định đã tiếp thu nhiều ý kiến của các hiệp hội, doanh nghiệp theo hướng đơn giản hóa nhiều quy định về hồ sơ, trình tự đề nghị cấp giấy phép môi trường như: chỉnh sửa nội dung báo cáo đề xuất cấp giấy phép đơn giản hơn, phù hợp với từng đối tượng được cấp giấy phép; bỏ trình tự về thông báo việc nộp phí thẩm định cấp giấy phép; đơn giản hóa quy trình rà soát tính hợp lệ của hồ sơ theo hướng chỉ thực hiện một lần (dự thảo cũ thì thực hiện 2 lần khi tiếp nhận hồ sơ và khi thành lập đoàn kiểm tra). Quy trình cấp giấy phép môi trường cũng được đề xuất đơn giản hóa theo tính chất của dự án.

Dự thảo mới nhất cũng đề xuất không quy định mức xả thải càng lớn thì phải thực hiện tần suất quan trắc định kỳ càng nhiều (6 hoặc 12 lần/năm); thay vào đó, quy định tần suất quan trắc thực hiện như quy định hiện hành nhưng chỉ áp dụng đối với nguồn nước thải có lưu lượng xả thải lớn (trên 200 m3/ngày đối với loại hình gây ô nhiễm và trên 500 m3/ngày đối với loại hình khác) và nguồn khí thải có lưu lượng xả thải lớn (trên 50.000 m3/h…).

Đặc biệt, đối với các dự án, cơ sở thực hiện tốt công tác bảo vệ môi trường trong 3 năm liên tiếp với kết quả quan trắc chất thải đạt quy chuẩn và kết quả thanh tra, kiểm tra không vi phạm hành vi xả thải vượt quy chuẩn thì được miễn thực hiện quan trắc định kỳ trong thời hạn của giấy phép môi trường.

Áp dụng lộ trình tạo thuận lợi cho doanh nghiệp

Tiếp thu ý kiến góp ý, Bộ TN&MT đã chú ý tới việc hỗ trợ các doanh nghiệp vượt qua đại dịch Covid-19 và chỉnh lý theo hướng lùi thời gian phải hoàn thành lắp đặt hệ thống quan trắc tự động, liên tục đối với tất cả các trường hợp đến hết ngày 31/12/2024.

Đối với các trường hợp đã lắp đặt hệ thống quan trắc tự động, liên tục theo quy định thì được miễn thực hiện quan trắc định kỳ trong thời gian này. Từ ngày 1/1/2025, dự án, cơ sở đã lắp đặt hệ thống quan trắc tự động, liên tục với các thông số ô nhiễm đặc trưng của nguồn thải thì được miễn thực hiện quan trắc chất thải định kỳ.

Đặc biệt, theo lộ trình Chính phủ quy định và với đặc trưng riêng của các thiết bị xả, bụi khí thải, trước mắt yêu cầu các dự án, cơ sở có phát sinh bụi, khí thải với lưu lượng rất lớn (trên 100.000 m3/h) thực hiện quan trắc tự động, liên tục; các trường hợp xả bụi, khí thải lớn (từ 50.000 m3/h đến dưới 100.000 m3/h) nếu thực hiện lắp đặt hệ thống quan trắc, tự động liên tục thì được miễn thực hiện quan trắc định kỳ.

Về đóng góp tài chính để hỗ trợ tái chế, Bộ TN&MT cho rằng đây là nội dung được quy định tại Điều 54 Luật Bảo vệ môi trường, không phải là khoản thuế, phí hay lệ phí theo quy định của pháp luật về thuế, phí và lệ phí.

Về bản chất đây là quy định trách nhiệm của nhà sản xuất, nhập khẩu trong trường hợp không trực tiếp thực hiện tái chế, đây không phải là khoản đóng góp bắt buộc, do đó không thể được coi là một nguồn thu thuế, phí. Việc đóng khoản tiền này sẽ được sử dụng để hỗ trợ cho các hoạt động tái chế liên quan đến các sản phẩm, bao bì của nhà sản xuất, nhập khẩu.

Hiện nay, dự thảo Nghị định đã được Bộ Tư pháp thẩm định. Bộ TN&MT bày tỏ mong muốn tiếp tục tiếp nhận được ý kiến của các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân trong quá trình hoàn thiện trước khi trình Chính phủ xem xét, ban hành thời gian tới.

Ngọc Hiển