Châu Thành (Bến Tre): Dân thức trắng đêm chống cát tặc

Thông tin trên Thanh Niên, ông Nguyễn Văn Lai, tổ trưởng tổ 8, cho biết phần đất của ông có mặt tiền dài 200 m nằm dọc sông Tiền, đến nay đã bị sạt lở hàng ngàn mét vuông. Dẫn chúng tôi đi khảo sát, ông Lai chỉ nhiều điểm đất nằm tiếp giáp với sông, bị ngoạm sâu, tạo thành hàm ếch. Nhiều cây trồng cùng các mảng đất sát mép đều nằm lọt thỏm dưới dòng nước. Hầu hết các hộ dân tổ 8 sống dọc sông Tiền đều bị mất hàng ngàn mét vuông đất vườn mỗi hộ vì sạt lở. Đặc biệt, nhà của anh Nguyễn Văn Phong nửa căn bị sụp xuống sông, nửa còn lại có nguy cơ tiếp tục sập khiến gia đình anh phải bỏ xứ đi nơi khác lập nghiệp.

Ông Nguyễn Văn Đen (57 tuổi, ngụ tổ 8, ấp Tân Bắc) cho rằng tình trạng khai thác cát tràn lan khiến đất nhà ông mất đi đáng kể. Mảnh vườn rộng 5.200 m2 đất trồng chôm chôm của gia đình ông, đến nay chỉ còn lại trên dưới 3.000 m2. Ông Đen đã bỏ hàng chục triệu đồng mua đá tảng đắp kè nhưng cũng không giữ đất nổi bởi nạn hút cát.

Ông Dương Văn Sổ (81 tuổi, nhà ở cạnh bên) dù đã 3 lần dời nhà, nhưng hiện nay ngôi nhà của ông chỉ nằm cách bờ sông khoảng 5 m. “Nếu bây giờ đất tiếp tục bị lở nữa thì coi như tôi mất nhà, mất đất luôn”, ông Sổ lo lắng.

Trước tình trạng sạt lở ngày càng nghiêm trọng do nạn hút cát trái phép tràn lan, ngày 18/5/2017, các hộ dân trong ấp Tân Bắc đã tình nguyện phối hợp với chính quyền địa phương thành lập tổ tuần tra chống hút trộm cát. Tổ tuần tra gồm 12 thành viên do ông Nguyễn Văn Lai làm tổ trưởng. Các thành viên gom góp tiền bạc cùng sự hỗ trợ từ UBND xã Tân Phú mua một chiếc ghe để tuần tra. Chi phí nhiên liệu cũng do các hộ đóng góp.

Đêm 13/7, để bắt quả tang “cát tặc”, ông Lai tổ chức tuần tra bí mật. Đến sát giờ lên đường, ông Lai gọi điện cho ông Tư Dần, Đen, Chính, Bé Năm chuẩn bị. Ông Đen sắp xếp ghe máy, các thành viên khác chuẩn bị áo phao và đèn chiếu sáng. Để không bị “động”, ông Lai không nổ máy, lấy sào đẩy ghe âm thầm ra khỏi rạch nhỏ. Tuy nhiên, thoáng thấy chiếc xuồng nhỏ cảnh giới đang neo gần đó của bọn cát tặc, ông Lai phải thay đổi kế hoạch, cho ghe vượt sông chạy về hướng H.Cai Lậy (Tiền Giang) một đoạn xa rồi neo đậu quan sát.

Đến 1 giờ ngày 14/7, ông Lai nổ máy cho ghe quay về lại ấp Tân Bắc để tuần tra. Khoảng 3 giờ, các thành viên lên bờ nghỉ ngơi. Còn ông Lai quyết ở lại ghe để canh chừng. Vài phút sau, một chiếc ghe hút cát lướt nhanh qua chỗ ông Lai rọi đèn thám thính. Nhưng khi thấy ông Lai, chiếc ghe này lập tức quay đầu ra hiệu cho 2 chiếc ghe đi sau tránh né, bỏ đi. Suốt đêm canh thức như thế, tuy chưa bắt được quả tang nhưng những kẻ hút cát lậu cũng không dám lộng hành.

Ông Trần Hoàng Liêm, Chủ tịch UBND xã Tân Phú, thừa nhận tình hình khai thác cát trên địa bàn diễn biến phức tạp. Công tác đấu tranh gặp nhiều khó khăn do thiếu phương tiện, lực lượng mỏng trong khi diện tích xã khá lớn, có khi tuần tra phải mượn phương tiện ở nơi khác. Năm 2016, xã có phối hợp với lực lượng của huyện bắt, xử phạt 9 trường hợp khai thác cát trái phép. “Do nhiều hộ dân bức xúc với tình trạng sạt lở đất nên chúng tôi cùng người dân nghĩ ra ý tưởng thành lập đội “giữ đất” tại chỗ. Theo đó, xã vận động bằng hình thức xã hội hóa để mua chiếc ghe làm phương tiện tuần tra”, ông Liêm nói.

Theo ông Liêm, từ khi thành lập tổ đến nay, chỉ cần 2 cán bộ, chiến sĩ công an là xử lý được, thay vì phải phối hợp nhiều lực lượng như quân sự, công an… rất mất thời gian, nhân lực. Khi người dân phát hiện có người hút cát trộm, chỉ cần gọi điện, công an xã sẽ cử người đến phối hợp với dân để xử lý. Ông Liêm cho biết thêm, sau khi thành lập tổ tuần tra chống cát tặc, tình trạng khai thác cát trái phép đã giảm hẳn.