Dấu ấn nổi bật trong công tác giám sát tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV

Với tinh thần đổi mới, khoa học và trách nhiệm cao, Quốc hội triển khai đồng bộ các hình thức giám sát, từ giám sát chuyên đề, giám sát việc thực hiện nghị quyết đến xem xét báo cáo công tác nhiệm kỳ, qua đó góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, đáp ứng yêu cầu của cử tri và Nhân dân.

Tại kỳ họp này, Quốc hội không tổ chức chất vấn trực tiếp mà thực hiện chất vấn bằng văn bản. Cách làm này giúp đánh giá toàn diện việc thực hiện các nghị quyết giám sát chuyên đề và chất vấn trong suốt hai nhiệm kỳ, thể hiện rõ vai trò “hậu kiểm” của Quốc hội. Đáng chú ý, hầu hết nội dung giám sát được phát thanh, truyền hình trực tiếp, bảo đảm tính công khai, minh bạch.

Đánh giá toàn diện việc thực hiện các nghị quyết giám sát

Quốc hội đã xem xét các báo cáo của Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Kiểm toán nhà nước về việc thực hiện các nghị quyết giám sát chuyên đề và chất vấn của Quốc hội khóa XIV và XV. Qua đó cho thấy, các cơ quan đã chủ động triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, đạt kết quả tích cực trên hầu hết lĩnh vực, góp phần hoàn thiện thể chế, thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh và nâng cao đời sống Nhân dân.

Bên cạnh kết quả đạt được, Quốc hội thẳng thắn chỉ rõ những tồn tại, hạn chế, các nội dung chậm triển khai hoặc hiệu quả chưa cao. Trên cơ sở thảo luận, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết tiếp tục thực hiện các nghị quyết giám sát chuyên đề và chất vấn, yêu cầu các cơ quan liên quan tiếp tục tổ chức thực hiện và báo cáo kết quả theo quy định.

Giám sát tổng thể thông qua báo cáo công tác nhiệm kỳ

Một điểm nhấn quan trọng khác là việc Quốc hội xem xét các báo cáo công tác nhiệm kỳ 2021–2026 của Quốc hội, Chủ tịch nước, Chính phủ, các cơ quan của Quốc hội, Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao và Kiểm toán nhà nước. Hoạt động này mang tính giám sát tổng thể, đánh giá toàn diện kết quả, hạn chế và bài học kinh nghiệm trong bối cảnh nhiệm kỳ diễn ra với nhiều biến động phức tạp.

Trên cơ sở đó, Quốc hội ban hành Nghị quyết về công tác nhiệm kỳ 2021–2026, định hướng cho nhiệm kỳ mới, tăng cường hiệu lực, hiệu quả hoạt động của bộ máy nhà nước, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển giai đoạn tiếp theo.

Giám sát chuyên đề về bảo vệ môi trường

Quốc hội dành một ngày thảo luận tại Hội trường về kết quả giám sát chuyên đề việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực. Quốc hội ghi nhận nỗ lực của các bộ, ngành, địa phương, đồng thời chỉ rõ những hạn chế về thể chế, nguồn lực và hiệu quả thực thi.

Các đại biểu nhấn mạnh quan điểm lấy bảo vệ môi trường sống và sức khỏe Nhân dân làm mục tiêu hàng đầu, kiên quyết loại bỏ các dự án gây ô nhiễm. Trên cơ sở đó, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết tiếp tục nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác bảo vệ môi trường, với các nhóm giải pháp trọng tâm về hoàn thiện thể chế, tăng cường nguồn lực, phát triển khoa học – công nghệ và chuyển đổi số, được đánh giá là bước chuyển quan trọng cho phát triển xanh, bền vững.

Tăng cường giám sát tư pháp, phòng chống tham nhũng

Kỳ họp cũng xem xét các báo cáo về phòng, chống tội phạm; thi hành án; phòng, chống tham nhũng; giải quyết kiến nghị cử tri; tiếp công dân, xử lý khiếu nại, tố cáo.

Qua thảo luận, nhiều ý kiến nhấn mạnh yêu cầu hiện đại hóa công tác giám sát bằng dữ liệu, xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu liên thông để nâng cao tính khách quan, kịp thời và hiệu quả.

Khẳng định vai trò giám sát tối cao của Quốc hội

Là kỳ họp thường lệ cuối cùng của nhiệm kỳ, Kỳ họp thứ 10 đã khẳng định rõ vai trò giám sát tối cao của Quốc hội trong nhiệm kỳ 2021–2026. Các nghị quyết được ban hành tạo khuôn khổ pháp lý quan trọng nhằm nâng cao chất lượng quản lý, điều hành, siết chặt kỷ luật, kỷ cương hành chính và đáp ứng tốt hơn kỳ vọng của cử tri, Nhân dân.

Công tác giám sát tại Kỳ họp thứ 10 không chỉ phản ánh kết quả của riêng một kỳ họp, mà còn là minh chứng cho hiệu quả giám sát xuyên suốt cả nhiệm kỳ, góp phần hoàn thiện thể chế, nâng cao hiệu lực quản trị quốc gia và bảo đảm phát triển bền vững trong giai đoạn tiếp theo.

Toàn văn bài phát biểu bế mạc Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn