Đề xuất xây dựng nhà máy nước sông Tiền 1 liên 3 tỉnh miền Tây Nam Bộ

Ông Cao Văn Trọng, Chủ tịch UBND tỉnh Bến Tre cho biết, ba tỉnh Bến Tre, Tiền Giang và Long An đề xuất Chính phủ sớm cho phép triển khai xây dựng dự án Nhà máy nước sông Tiền 1 do Công ty Cổ phần Đầu tư ngành nước DNP. Theo đó, Trạm bơm nguồn sẽ đặt tại huyện Cái Bè, tỉnh Tiền Giang; Trạm bơm tăng áp đặt tại huyện Cai Lậy và Châu Thành, tỉnh Tiền Giang. Hệ thống tuyến ống truyền tải nằm trên địa bàn các tỉnh Tiền Giang, Long An và Bến Tre.

Tổng mức đầu tư giai đoạn 1 của dự án là 2.095 tỷ đồng. Dự án đảm bảo sẽ cung cấp nguồn nước mặt đầy đủ cho mục đích sinh hoạt, sản xuất, khắc phục tình trạng nước nhiễm mặn, thay thế cho nguồn nước ngầm đang suy giảm.

Theo Chủ tịch UBND tỉnh Bến Tre Cao Văn Trọng, nhà đầu tư dự kiến công suất của nhà máy nước giai đoạn 1 khoảng 300.000 m3 nước/ngày đêm; trong đó, sẽ cung cấp cho Bến Tre khoảng 100.000m3 nước/ngày đêm về hai nhà máy nước Sơn Đông (thành phố Bến Tre), Nhà máy nước khu vực Cù Lao Minh và đưa khoảng 30.000m3 nước/ngày đêm về huyện Chợ Lách để dự phòng khi nước mặn lên người dân có thể sử dụng nguồn nước thô này tưới cây quả, cây kiểng.

Giá bán nguồn nước thô này khoảng 3.000 đồng/m3 và đây là giá bán rất tốt, nhất là trong thời điểm hạn mặn. Vì vừa qua, hạn mặn xảy ra, người dân phải mua nước thô từ các xà lan với giá mỗi m3 gấp từ 20 – 50 lần.

Tuy nhiên, trước đây, UBND tỉnh Bến Tre ký lập quy hoạch cấp nước thì tỉnh nằm trong khu vực cấp nước vùng 2 gồm ba tỉnh: Vĩnh Long, Trà Vinh và Bến Tre. Đồng thời, tiếp nhận cấp nước liên tỉnh từ nhà máy nước sạch đặt ở Vĩnh Long. Nhưng với tình trạng xâm nhập mặn hiện nay, nhà máy nước ở Vĩnh Long cấp nước vào mùa mặn sẽ bị nhiễm mặn.

Do đó, khi kêu gọi nhà đầu tư xây dựng nhà máy nước ở Vĩnh Long để cấp nước thì không có nhà đầu tư nào làm. Trong khi đó, nhà đầu tư nhà máy nước ở Tiền Giang đưa nước về các tỉnh Tiền Giang, Bến Tre và Long An thì vướng quy hoạch vì Bến Tre không nằm trong vùng quy hoạch với Tiền Giang và Long An.

Vì vậy, khi trình kế hoạch dự án lên Bộ Xây dựng đã bị từ chối vì sai quy hoạch. Bộ Xây dựng không đồng ý phương án cấp nước thô và phải cam kết nguồn nước từ nhà máy ở Tiền Giang sẽ không bị nhiễm mặn.

Trước vướng mắc trên, theo ông Nguyễn Văn Bé Sáu, Phó Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Bến Tre, đại diện ba tỉnh Tiền Giang, Bến Tre và Long An mong muốn, Chính phủ cho chủ trương triển khai xây dựng dự án cấp nước liên tỉnh trước và sau đó sẽ bổ sung vào quy hoạch cấp nước. Vì nếu đợi bổ sung quy hoạch rồi mới tiến hành dự án sẽ trễ trong khi tình hình hạn mặn có thể sớm xảy ra và kéo dài.

Ngoài ra, Bến Tre chỉ cần nguồn nước thô để đưa về các nhà máy trên địa bàn tỉnh để xử lý cung cấp cho người dân vừa tiết kiệm chi phí vừa tránh “bỏ không” các nhà máy này. Riêng, nguồn nước cung cấp vào đợt hạn mặn, nhà đầu tư cho biết nếu nguồn nước thô bị nhiễm mặn, sẽ xử lý mặn rồi mới đưa về các tỉnh.

Chủ tịch UBND tỉnh Bến Tre Cao Văn Trọng nhấn mạnh, tỉnh Bến Tre rất mong dự án Nhà máy nước sông Tiền 1 và tuyến ống truyền tải liên tỉnh cung cấp nước thô cho các tỉnh Tiền Giang, Bến Tre và Long An sớm được phê duyệt và triển khai để tỉnh chủ động được nguồn nước ngọt trong mùa hạn mặn.

Mùa khô hạn giai đoạn 2015-2020 mà đỉnh điểm là mùa khô hạn năm 2019-2020 vừa qua, khu vực đồng bằng sông Cửu Long chịu thiệt hại nặng nề do diễn biến phức tạp của biến đổi khí hậu, nước biển dâng dẫn đến hiện tượng xâm nhập mặn. Trong đó, 3 tỉnh nói trên là một trong các khu vực bị ảnh hưởng và thiệt hại rất lớn do nguồn nước cho sinh hoạt, sản xuất và nông nghiệp bị nhiễm mặn, đặc biệt nghiêm trọng là tại tỉnh Bến Tre.

Chỉ tính riêng thiệt hại về nông nghiệp do hạn mặn tại 3 tỉnh ước tính lên đến hàng ngàn tỷ đồng. Xâm nhập mặn khiến cho hầu hết các nhà máy nước mặt quy mô lớn đang hoạt động tại 3 tỉnh chưa có hoặc chưa đủ nguồn nước thô đảm bảo tiêu chuẩn để sản xuất và cung cấp nước sạch cho nhu cầu sinh hoạt của người dân đồng thời gây khó khăn cho việc thu hút đầu tư trên địa bàn 3 tỉnh.

Hạn mặn khiến cho gần 87.000 hộ dân bị thiếu nước sinh hoạt; trên 5.000ha lúa vụ Đông Xuân bị thiệt hại, gần 30.000ha cây ăn trái và khoảng 600ha cây giống các loại bị ảnh hưởng; một số lĩnh vực khác như hoạt động chế biến, thi công xây dựng, du lịch,… cũng bị ảnh hưởng. Ước tính tổng giá trị thiệt hại do hạn mặn khoảng 3.000 tỉ đồng.

Quỳnh Mai (t/h)