Gần 15 triệu người Việt đang mắc các bệnh liên quan đến rối loạn tâm thần

"Như vậy vấn đề sức khỏe tâm thần chiếm một nửa trong định nghĩa về sức khỏe, cho thấy vai trò rất quan trọng của chăm sóc sức khỏe tâm thần"- Thứ trưởng Bộ Y tế nói.

Theo Thứ trưởng Trần Văn Thuấn, hiện nay mô hình bệnh tật đang thay đổi, ngoài các bệnh truyền nhiễm thì các bệnh không lây nhiễm đang là gánh nặng bệnh tật lên tất cả các nước trên thế giới, chứ không chỉ riêng quốc gia nào, hàng năm các ca tử vong do bệnh không lây nhiễm chiếm tới khoảng 74% các ca tử vong chung trên toàn thế giới.

Trong các bệnh không lây nhiễm thì vấn đề rối loạn tâm thần là rất phổ biến, đang có chiều hướng gia tăng và là nguyên nhân dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe khác.

Ở trẻ em, tỷ lệ mắc các bệnh rối loạn tâm thần là 12%, tương đương hơn ba triệu trẻ có nhu cầu về các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần. Ngoài ra, Thứ trưởng Thuấn nhấn mạnh, bất kỳ ai cũng có nguy cơ mắc rối loạn tâm thần, ít nhất là ở một giai đoạn, thời điểm nào đó của cuộc đời.

Trên toàn cầu, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ước tính năm 2019, cứ 8 người lại có một người sống chung với rối loạn tâm thần, trong đó rối loạn lo âu và trầm cảm là phổ biến nhất. Đại dịch Covid-19 đã làm trầm trọng thêm tình trạng căng thẳng cấp tính, mạn tính và phá hủy sức khỏe tâm thần của hàng triệu người.

Vào năm 2020, số người bị rối loạn lo âu và trầm cảm tăng khoảng 25%, kéo theo số ca tự tử tăng. Nhiều người bị rối loạn tâm thần không được tiếp cận với dịch vụ chăm sóc hiệu quả, làm gia tăng khoảng trống điều trị. Chỉ 29% số người bị rối loạn tâm thần và 1/3 số người bị trầm cảm được chăm sóc sức khỏe tâm thần chính thức.

Trước những vấn đề sức khỏe tâm thần đang ngày trở nên nghiêm trọng ở nước ta, Thủ tướng đã phê duyệt Kế hoạch quốc gia phòng, chống bệnh không lây nhiễm và rối loạn sức khỏe tâm thần giai đoạn 2022-2025.

Bên cạnh đó, Bộ Y tế đang xây dựng riêng một đề án cho lĩnh vực chăm sóc sức khỏe tâm thần là Đề án "Tăng cường năng lực hệ thống chăm sóc sức khỏe tâm thần" để trình Chính phủ phê duyệt làm cơ sở triển khai công tác chăm sóc sức khỏe tâm thần trong giai đoạn sắp tới.

Theo Thứ trưởng Bộ Y tế, chăm sóc sức khỏe tâm thần là vấn đề của toàn xã hội, không của riêng ai và không của riêng cấp bậc hành chính nào. Chính vì vậy phòng ngừa và nâng cao sức khỏe tâm thần là trách nhiệm của chính mỗi người dân, gia đình, cộng đồng, chính quyền và các ban, ngành đoàn thể…

Về phía người dân cần tăng cường nhận thức về sức khỏe tâm thần để tự chăm sóc cho mình, cho người thân, bạn bè, đồng nghiệp. 10 hành động của mỗi người dân để dự phòng và nâng cao sức khỏe tâm thần, cụ thể:

Nhận ra và chia sẻ về cảm xúc của bản thân;

Tăng cường hoạt động thể chất;

Ăn uống lành mạnh;

Nghỉ ngơi đầy đủ;

Sử dụng đồ uống hợp lý;

Giữ liên lạc với người xung quanh;

Làm những công việc mà mình có khả năng;

Chấp nhận bản thân dù bạn là ai;

Đề nghị sự trợ giúp khi cần;

Quan tâm đến những người khác.

"Đây là hậu quả trực tiếp của tình trạng đầu tư dưới mức cơ bản, trong đó, các quốc gia chỉ chi khoảng 2% ngân sách y tế cho sức khỏe tâm thần", Thứ trưởng Thuấn nói.