Hải Phòng siết kiểm kê khí nhà kính, tạo nền tảng tham gia thị trường các-bon

Hải Phòng – trung tâm công nghiệp và cửa ngõ cảng biển lớn của miền Bắc đang đối mặt bài toán hai chiều: Vừa phải duy trì đà tăng trưởng, vừa thực hiện cam kết quốc gia về phát thải ròng bằng “0” (Net Zero). Trong bối cảnh đó, kiểm kê khí nhà kính trở thành nền tảng để thành phố xây dựng các giải pháp ứng phó lâu dài.

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường Hải Phòng, địa phương hiện có 163 cơ sở thuộc diện phải kiểm kê khí nhà kính. Trong số này, lĩnh vực công thương chiếm 147 cơ sở, xây dựng – giao thông vận tải có 14 cơ sở và tài nguyên môi trường có 2 cơ sở.

Nhằm thiết lập cơ chế quản lý khí nhà kính thống nhất, ngày 15/10/2025, UBND thành phố đã ban hành Quyết định 188/2025/QĐ-UBND về Quy chế phối hợp quản lý nhà nước trong kiểm kê và giảm nhẹ phát thải. Quy chế làm rõ trách nhiệm từng đơn vị, bảo đảm công tác phối hợp không chồng chéo và lồng ghép nhiệm vụ kiểm kê vào hoạt động quản lý chuyên ngành để nâng cao hiệu quả, tiết kiệm chi phí.

Cơ chế phân công được triển khai theo từng nhóm lĩnh vực. Sở Nông nghiệp và Môi trường giữ vai trò đầu mối tổng hợp danh mục và kết quả kiểm kê của các lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp, sử dụng đất và chất thải; trong khi Sở Công Thương phụ trách lĩnh vực năng lượng và các quá trình công nghiệp.

Sở Xây dựng đảm trách việc tổng hợp danh mục và kết quả kiểm kê liên quan đến xây dựng và giao thông vận tải. Ban Quản lý Khu kinh tế phối hợp các sở, ngành kiểm tra, giải quyết khiếu nại, xử lý vi phạm liên quan đến kiểm kê và giảm phát thải trong các khu công nghiệp và khu kinh tế.

Song song với việc hoàn thiện hệ thống quản lý, Hải Phòng đang thực hiện hàng loạt giải pháp giảm phát thải và tăng hấp thụ các-bon, hướng tới một nguồn lực đủ mạnh để tham gia thị trường các-bon. Các hoạt động gồm kiểm kê khí nhà kính, đề xuất biện pháp quản lý, nhân rộng mô hình sản xuất sạch hơn và phát triển năng lượng tái tạo trong hộ gia đình lẫn doanh nghiệp.

Thành phố cũng thí điểm sử dụng nhiên liệu sạch cho xe buýt công cộng và xây dựng trạm điện mặt trời công suất 50 kWp tại Đặc khu Cát Bà. Đây được xem là những bước thử nghiệm quan trọng trong tiến trình chuyển đổi xanh.

Dù vậy, khu vực doanh nghiệp vẫn còn nhiều hạn chế. Không ít cơ sở vẫn vận hành bằng công nghệ cũ, tiêu tốn năng lượng và phát thải lớn, trong khi các tiêu chuẩn như ISO 14000 hay mô hình sản xuất sạch hơn vẫn chưa được áp dụng rộng rãi.

Để khắc phục vấn đề nhận thức và năng lực, Hải Phòng triển khai chương trình truyền thông và đào tạo quy mô lớn. Sở Nông nghiệp và Môi trường được giao chủ trì phổ biến, tuyên truyền trên các phương tiện truyền thông, đồng thời tăng cường hợp tác quốc tế để nâng cao hiểu biết cộng đồng và huy động người dân tham gia vào nỗ lực giảm phát thải.

Sở Giáo dục và Đào tạo lồng ghép các nội dung giảm nhẹ phát thải khí nhà kính vào chương trình giảng dạy và hoạt động ngoại khóa theo từng cấp học. Điều này nhằm tạo nền tảng nhận thức từ sớm cho thế hệ trẻ.

Ở lĩnh vực hấp thụ các-bon, Sở Nông nghiệp và Môi trường đang xây dựng mục tiêu và lộ trình tăng khả năng hấp thụ thông qua quản lý rừng bền vững, nâng cao tỷ lệ che phủ và chất lượng rừng. Đây là giải pháp quan trọng giúp thành phố củng cố “kho các-bon” tự nhiên.

Theo ông Vũ Mạnh Tưởng, Phó Trưởng phòng Quản lý Môi trường, trong thời gian tới Hải Phòng sẽ tiếp tục hoàn thiện các chương trình, dự án liên quan đến biến đổi khí hậu và giảm phát thải. Thành phố cũng đang triển khai Đề án chuyển đổi xanh và thu hút các dự án tạo tín chỉ các-bon để đáp ứng lộ trình giảm phát thải đến năm 2050.

Với sự tham gia đồng bộ của toàn hệ thống chính trị và cách thức quản lý minh bạch, Hải Phòng đang từng bước hoàn thành nghĩa vụ pháp lý về kiểm kê khí nhà kính. Đồng thời, thành phố cũng tạo dựng nền tảng vững chắc để cộng đồng và doanh nghiệp sẵn sàng tham gia, hưởng lợi từ cơ chế định giá các-bon trong tương lai.

Việt Nam thí điểm trồng lúa phát thải thấp, nông dân hướng tới bán tín chỉ carbon