Khẩu trang y tế đã qua sử dụng – Mối lo ngại lây lan dịch Covid-19

Theo thống kê, ở Việt Nam, thời điểm trước khi bùng phát dịch Covid-19, mỗi ngày có khoảng 350 – 400 tấn rác thải y tế, trong đó có tới 42 tấn chất thải y tế độc hại cần được xử lý. Còn trong thời điểm dịch bệnh này, số lượng rác thải y tế, khẩu trang y tế lớn gấp nhiều lần. Nguy hiểm hơn, chỉ tại các cơ sở y tế mới phân loại và xử lý khẩu trang theo quy chuẩn, còn lại đa số chưa được phân loại, vẫn lẫn trong rác thải sinh hoạt, tiềm ẩn lớn về việc ô nhiễm môi trường cũng như dịch bệnh trong giai đoạn dịch Covid-19 đang lây lan.

Theo Phó Giáo sư – Tiến sỹ Phùng Chí Sỹ, Phó Chủ tịch Hội bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam, khẩu trang y tế chính là một mối lo lớn của mẹ thiên nhiên bởi có thành phần nhựa nên rất khó phân huỷ: “Khẩu trang y tế dùng một lớp vải nhựa, không dệt nên khi vứt ra môi trường sẽ làm gia tăng khối lượng nhựa trong môi trường. Thật ra nếu mình thu gom rồi đốt thì không vấn đề gì. Còn nếu cứ thế mà vứt ra môi trường thì có thể đến vài trăm năm chúng mới phân hủy.”

Ảnh minh họa

Các chuyên gia y tế khuyến cáo, không nên loại bỏ khẩu trang bị ô nhiễm cùng với chất thải gia đình, bởi khi việc phân loại rác còn chưa được thực hiện nghiêm túc và đầy đủ, phần lớn là rác thải hỗn hợp. Hỗn hợp rác thải chứa khẩu trang qua sử dụng với rác thải thông thường có thể gây nguy hiểm cho những người thu gom rác khi họ dùng tay nhặt các vật dụng có thể tái chế.

Nhằm tránh nguy cơ lây lan mầm bệnh từ khẩu trang cũng như giữ gìn vệ sinh môi trường mùa dịch bệnh, chính quyền các cấp đã có nhiều biện pháp để xử lý rác thải khẩu trang. Chính phủ đã có các văn bản pháp luật để xử phạt hành vi xả rác ra môi trường cũng như có những văn bản điều chỉnh trực tiếp việc thải bỏ khẩu trang y tế không đúng nơi quy định. Bộ Y tế đã ban hành Công văn số 624/BYT-MT về việc xử lý đối với hành vi vứt, thải bỏ khẩu trang không đúng nơi quy định.

Nhiều địa phương ban hành văn bản yêu cầu các đơn vị thực hiện nghiêm biện pháp phòng, chống dịch bệnh tại các khu xử lý chất thải trên địa bàn, xử phạt đối với các hành vi vi phạm. Như tỉnh Hải Dương – nơi dịch Covid-19 diễn biến phức tạp trong đầu năm 2021, các lực lượng chức năng của tỉnh đã xử phạt 10 trường hợp vứt khẩu trang y tế không đúng nơi quy định. Tại Hà Nội, các quận, huyện, thị xã tăng cường xử lý đối với những người không thực hiện đúng quy định phòng, chống dịch. Tuy nhiên, ở nhiều địa phương, người dân thiếu ý thức, dẫn đến việc vứt bừa bãi khẩu trang y tế sau khi sử dụng vẫn còn tái diễn, gây khó khăn trong việc xử lý loại rác thải này.

PGS.TS Bùi Thị An cho rằng: “Xử lý rác thải khẩu trang y tế là vấn đề tuy nhỏ nhưng rất khó, bởi ngoài việc tuyên truyền, khuyến khích người dân tự xử lý trước khi thải bỏ thì cơ quan chuyên môn nên có sự nghiên cứu kỹ lưỡng, có giải pháp hữu hiệu để thuận lợi cho người dân trước trong và sau khi sử dụng khẩu trang y tế. Hơn nữa, cần có sự phân loại và xử lý theo quy trình, quy chuẩn nhất định”.

Rõ ràng, đeo khẩu trang để phòng bệnh, là việc làm cần thiết nhưng song song đó, chúng ta nên chung tay vào việc giảm thiểu số lượng khẩu trang y tế sử dụng một lần thải trực tiếp ra môi trường… Qua đó, góp phần giữ gìn và bảo vệ một môi trường xanh cho hiện tại và cả tương lai.

Hà Anh