Tại Hội nghị cấp cao ASEAN – Australia lần thứ nhất, các nước ASEAN khẳng định Australia là đối tác kinh tế quan trọng của ASEAN; đánh giá cao hỗ trợ kịp thời của Australia đối với nỗ lực kiểm soát dịch bệnh của ASEAN; mong muốn ASEAN tiếp tục hợp tác về giáo dục, phát triển tiểu vùng, nguồn nhân lực, chống biến đổi khí hậu… Australia khẳng định coi trọng quan hệ đối tác, ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN và cam kết tham gia thiết thực vào các cơ chế do ASEAN chủ trì, đóng góp cho hòa bình, an ninh, ổn định và phát triển tại khu vực.
Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính bày tỏ ủng hộ việc nâng cấp quan hệ, đồng thời nói hội nghị đã đánh dấu một chương hợp tác mới có ý nghĩa lịch sử giữa ASEAN và Australia, theo thông cáo của Bộ Ngoại giao.
Australia, ASEAN nhất trí thiết lập ‘quan hệ đối tác chiến lược toàn diện’. Ảnh: REUTERS
Thủ tướng nhấn mạnh hai bên cần nỗ lực nối lại dòng chảy thương mại – đầu tư bị ảnh hưởng bởi Covid-19, thúc đẩy hợp tác và giao lưu, đồng thời mong Australia tiếp tục ủng hộ các nỗ lực của ASEAN.
Các lãnh đạo ASEAN khẳng định Australia luôn là đối tác kinh tế quan trọng. Tổng kim ngạch thương mại hai bên đã đạt hơn 100 tỷ AUD (khoảng 75 tỷ USD) trong năm 2020. Australia cũng đã có những hỗ trợ kịp thời cho ASEAN trong cuộc chiến chống Covid-19, gồm đóng góp một triệu AUD cho Quỹ Ứng phó Covid-19 và 21 triệu AUD cho Trung tâm ứng phó tình huống y tế công cộng khẩn cấp và dịch bệnh mới nổi.
Thủ tướng Australia cho biết quốc gia này đã cung cấp khoảng 4 triệu liều vaccine Covid-19 cho các nước cho khu vực và dự kiến thêm 10 triệu liều trước giữa năm sau. Australia đang tích cực triển khai chương trình tiếp cận vaccine cho khu vực trị giá 523 triệu AUD và gói 500 triệu AUD hỗ trợ phục hồi, tăng trưởng.
Lãnh đạo Australia đề xuất sáng kiến Australia vì Tương lai ASEAN và công bố thêm 124 triệu AUD hỗ trợ dự án hợp tác ứng phó với thách thức nảy sinh.
Các nước cũng trao đổi về tác động của thỏa thuận AUKUS giữa Australia, Anh và Mỹ đối với khu vực, đồng thời khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình, ổn định khu vực, trong đó có Biển Đông. Thủ tướng Morrison ủng hộ lập trường của ASEAN về Biển Đông, cũng như ủng hộ vai trò của ASEAN trong thúc đẩy đối thoại, hòa giải, hỗ trợ Myanmar.
Thu Hà