Đầu tháng 2 vừa qua, một đoàn tàu chở hàng do công ty đường sắt Norfolk Southern vận hành, gồm 3 đầu máy và 150 toa hàng đã gặp phải sự cố. Có khoảng 50 toa tàu bị trật khỏi đường ray, trong đó 20 toa chở nguyên liệu độc hại.
Hóa chất bị rò rỉ đáng lo ngại nhất trên các toa tàu là vinyl clorua. Đây là loại hóa chất được sử dụng trong quá trình sản xuất polyvinyl clorua, hay PVC dùng trong các sản phẩm nhựa. Vinyl clorua không màu và rất dễ cháy. Nó liên quan đến một dạng ung thư gan hiếm gặp, cũng như các loại ung thư khác như bệnh bạch cầu và ung thư phổi.
Nếu tiếp xúc hóa chất này trong thời gian ngắn có thể gây chóng mặt và uể oải, và tiếp xúc trong thời gian dài có thể dẫn đến tử vong. Bên cạnh loại hóa chất trên, Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ (EPA) sau đó đã công bố thông tin có thêm 3 loại hóa chất khác bị rò rỉ là Ethylhexyl acrylate, isobutylene và ethylene glycol monobutyl ether. Tiếp xúc với hóa chất có thể gây khó thở, nóng rát da và mắt, ho, nhức đầu và buồn nôn, cùng các triệu chứng khác.
Kết luận, EPA báo cáo tổng 5 loại hóa chất có bên trong các toa tàu bị trật bánh.
Sau khi xảy ra sự cố, dù giới chức trách Mỹ đã cho xả có kiểm soát hóa chất trên tàu, kiểm tra tính an toàn trong không khí và nước, nhưng những rủi ro về sức khỏe và thảm họa môi trường vẫn khiến người dân cảm thấy bất an.
Ông John Hamner và vợ Lisa, cư dân thị trấn East Palestine (bang Ohio) cho biết cuộc sống mà họ từng biết đã chấm dứt vào lúc 20h55 hôm 3/2. Đó là ngày một chuyến tàu chở hóa chất nguy hiểm đã trật bánh chỉ cách cơ sở kinh doanh xe chở rác của nhà Hamner vài mét, gây ra vụ cháy lớn.
"Cuộc sống của chúng tôi hoàn toàn bị hủy hoại", ông Hamner nói với BBC, không kìm được nước mắt khi đứng trong bãi đậu xe của công ty, nơi mùi hôi thối của hóa chất và lưu huỳnh từ vụ trật đường ray vẫn còn nồng nặc.
"Lúc này, tôi chỉ muốn thoát khỏi đây", ông nói thêm. "Chúng tôi sẽ rời đi. Chúng tôi không thể chịu đựng thêm nữa".
Đôi mắt của ông Hamner đỏ và sưng lên, ông cho rằng đó là do tác động vật lý kéo dài sau khi hóa chất tràn ra thành phố. Song cả ông và vợ đều nói rằng vết thương lớn hơn cả là những vấn đề tâm lý không thể thấy bằng mắt thường.
Được biết là một thị trấn có khoảng 5.000 cư dân dọc ranh giới Ohio và Pennsylvania. Cư dân trong bán kính 1,6 km kể từ hiện trường vụ tai nạn được sơ tán, khi các quan chức cho rằng có toa chở vinyl clorua - hóa chất gây ung thư - và có thể đã dính lửa.
Sau khi tiêu hủy hóa chất độc hại từ các toa tàu. Đến ngày 8/2, cư dân đã được trở về nhà sau khi các quan chức kiểm tra tính an toàn trong không khí và nước, song họ vẫn không thể yên giấc.
Theo ông Keeve Nachman, giáo sư về sức khỏe môi trường tại Đại học Johns Hopkins ở Baltimore, các hóa chất bị rò rỉ trong vụ tai nạn có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.
"Một thiếu sót lớn hiện này là việc thiếu thông tin về cách người dân có thể tiếp xúc với các hóa chất này trong không khí, nước uống hoặc qua đất", ông nói.