Tại sao dù ăn ít chất béo nhưng lại thừa cholesterol?

Trong kết quả điều tra Quốc gia, yếu tố nguy cơ bệnh không lây nhiễm năm 2015, tỷ lệ người Việt Nam rơi vào tình trạng thừa cholesterol ở mức đáng báo động và có xu hướng tiếp tục gia tăng.

Trung bình cứ 10 người trưởng thành thì có 3 người thừa cholesterol trong cơ thể. Hơn 50% phụ nữ trong độ tuổi 50-65 đang trong tình trạng thừa cholesterol.

Đây là thực trạng đáng báo động vì thừa cholesterol trong cơ thể chính là một trong những nguyên nhân trực tiếp làm gia tăng tỷ lệ các bệnh tai biến mạch máu não (đột quỵ), nhồi máu cơ tim, bệnh mạch vành, tăng huyết áp… trong thời gian gần đây.

Cholesterol là một chất béo quan trọng, cần thiết cho hoạt động của cơ thể. Tuy nhiên, nếu hàm lượng cholesterol trong máu vượt quá ngưỡng cần thiết sẽ làm lắng đọng các mảng lipid, tích tụ lâu ngày sẽ hình thành các mảng xơ vữa động mạch ở thành mạch máu dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm có thể gây tử vong như các bệnh nói trên.

Đáng nói, trong hai nguồn sản sinh cholesterol cho cơ thể là nội sinh (do gan tự tổng hợp) và ngoại sinh (đến từ các thực phẩm), thì nguồn ngoại sinh hầu như là nơi khởi phát chính của tình trạng thừa cholesterol.

Có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng thừa cholesterol. Trong đó, nguyên nhân chủ yếu đến từ lối sống và chế độ ăn uống.

Chưa biết cách lựa chọn loại chất béo khi chế biến

Có một thực tế dễ nhận thấy là trong nhà bếp của nhiều gia đình chỉ có 1 loại dầu ăn duy nhất. Các bà nội trợ sẽ dùng nó cho tất cả các món như chiên, xào, trộn salad. Cách chế biến như vậy sẽ không thể khai thác tối đa lợi ích của chất béo, và thậm chí còn ảnh hưởng đến sức khỏe.

Ăn nhiều thịt gia súc

Khi nghĩ đến nguồn cung cấp protein trong bữa ăn, người Việt thường lựa chọn các loại thịt đỏ (thịt heo, thịt bò) đầu tiên. Tuy nhiên, theo chuyên gia, những loại thịt này chứa nhiều axit béo bão hòa, có hàm lượng cholesterol cao nên không tốt cho quá trình chuyển hóa cholesterol của cơ thể. Cần lưu ý rằng, ngay cả các phần thịt nạc cũng có chứa chất béo, chứ không riêng gì thịt mỡ.

Ăn ít rau

Theo khuyến cáo, mỗi người trưởng thành nên ăn 400g rau quả/ngày. Tuy nhiên, số liệu điều tra chỉ ra rằng, 60% nam giới và 50% nữ giới ở Việt Nam không đạt được mục tiêu này.

Những loại rau giúp cân bằng lượng cholesterol trong cơ thể là rau lá, có màu sắc như xanh thẫm, đỏ, vàng, cam. Nhóm rau này sẽ tốt hơn những loại rau củ, rau có ít màu.

Thói quen xấu phá hủy lá gan

Thực tế, cholesterol được sản sinh từ 2 nguồn, trong đó nguồn ngoại sinh tới từ các thực phẩm chiếm tỷ lệ nhỏ hơn so với nguồn nội sinh do gan tự tổng hợp. Tuy nhiên, theo PGS Mai, người Việt đang có rất nhiều thói quen xấu tàn phá lá gan như lạm dụng rượu bia, ít ăn rau. Theo thống kê, trung bình 1 người Việt tiêu thụ 6.6 lít cồn/năm. Khi chức năng gan không còn tốt, bị nhiễm mỡ, nó sẽ sản sinh ra các cholesterol có hại cho sức khỏe.

Uống ít nước

Lượng nước trung bình trong cơ thể chiếm khoảng 55-70% tùy lứa tuổi. Nước cần thiết cho cơ thể, giúp điều hòa thân nhiệt, các quá trình chuyển hóa trong cơ thể diễn ra thuận lợi. Nhiều người không uống đủ lượng nước mỗi ngày. Uống ít nước khiến các chất cặn bã, đáng lẽ được dọn sạch, đào thải mỗi ngày, bị tồn đọng lại, tái hấp thu, trong đó có cholesterol.

Hoàng Liên (t/h)