Yên Bái: Lễ hội Đền Đông Cuông được ghi danh là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Phát biểu khai mạc, Chủ tịch UBND tỉnh Yên Bái Trần Huy Tuấn khẳng định, những năm qua, tỉnh Yên Bái luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo công tác gìn giữ, bảo vệ, phát huy giá trị di sản văn hóa trong sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội. Tỉnh Yên Bái coi đây là nhiệm vụ quan trọng, một trong những động lực tạo nên bản sắc và sức mạnh nội sinh trong quá trình phát triển của tỉnh.

Toàn tỉnh Yên Bái hiện có 132 di tích được xếp hạng; 714 di sản văn hóa phi vật thể. Trong đó, bên cạnh nghệ thuật Xòe Thái đã được UNESCO ghi danh vào danh sách di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, Yên Bái còn có 4 di sản được đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Mới đây, ngày 16/01/2023, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ban hành Quyết định số 73/QĐ-BVHTTDL chính thức ghi danh lễ hội đền Đông Cuông (huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái) vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia.

Lễ hội đền Đông Cuông giữ một vai trò đặc biệt quan trọng trong đời sống văn hóa tinh thần của cộng đồng. Bản sắc văn hóa trong lễ hội đền Đông Cuông đã và đang được cộng đồng duy trì, thực hành, lưu truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, có tính lan tỏa mạnh mẽ trong đời sống văn hóa tâm linh người Việt.

Lễ hội đền Đông Cuông là một trong những lễ hội đặc sắc, ẩn chứa nhiều nét văn hóa độc đáo và cổ kính, một sản phẩm văn hóa - du lịch tâm linh độc đáo được tổ chức thường niên, mang thương hiệu riêng của huyện Văn Yên và tỉnh Yên Bái.

Tại buổi lễ, lãnh đạo Cục Di sản văn hoá - Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch đã công bố Quyết định ghi danh "Lễ hội đền Đông Cuông, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái" vào danh mục Di sản văn hoá phi vật thể quốc gia.

Trao Quyết định và phát biểu tại Lễ hội, Bộ trưởng Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng đề nghị tỉnh Yên Bái cần xây dựng Đề án bảo tồn và phát huy giá trị di sản lễ hội đền Đông Cuông.

Yên Bái cần tăng cường công tác tập huấn, nâng cao năng lực, trình độ của đội ngũ cán bộ ngành văn hóa cũng như nâng cao nhận thức của cộng đồng về giá trị của lễ hội.

Đồng thời, Yên Bái cần lập quy hoạch tổng thể, quan tâm hoàn thiện hạ tầng giao thông, cảnh quan môi trường sinh thái cùng với tu bổ, tôn tạo di tích đền Đông Cuông; thực hiện nghiêm công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm liên quan đến thực hành tín ngưỡng, công tác tổ chức, hoạt động lễ hội…

Tiếp sau lễ công bố và trao Quyết định chứng nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia là chương trình nghệ thuật đặc sắc, hoành tráng với chủ đề "Linh thiêng thánh Mẫu Thượng Ngàn". Chương trình nghệ thuật gồm 3 chương: Múa kịch sử thi Truyền tích mẫu Đông Cuông; Linh thiêng đất Mẫu; Văn Yên ngày mới.

Đông Cuông là ngôi đền cổ nằm bên dòng sông Hồng thuộc địa phận thôn Bến Đền, xã Đông Cuông, huyện Văn Yên. Từ lâu, Đông Cuông đã nổi danh là một trong những ngôi đền linh thiêng nằm ven sông Hồng và được công nhận là Di tích lịch sử - văn hóa quốc gia.

Ngôi đền là nơi thờ chính Mẫu Đệ Nhị Thượng ngàn trong tục thờ Mẫu Tam phủ của người Việt, cũng là nơi thờ các vị anh hùng dân tộc đã có công trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên Mông thế kỷ XIII và các vị thủ lĩnh người Tày, người Dao đã anh dũng hy sinh trong cuộc khởi nghĩa chống Pháp năm Giáp Dần 1914.

Những năm qua, với sự quan tâm đặc biệt của các cấp, ngành và bách gia trăm họ, đến nay, Đền Đông Cuông đã có diện mạo khang trang, bề thế, phong quang, sạch đẹp, thể hiện được sự uy nghiêm, linh thiêng, được đông đảo du khách thập phương và nhân dân ghi nhận, đánh giá cao khi đến tham quan, chiêm bái.

Cùng với việc quan tâm trùng tu, tôn tạo và đổi mới trong công tác quản lý các hoạt động của Đền, Tỉnh ủy, UBND tỉnh Yên Bái và cấp ủy, chính quyền huyện Văn Yên luôn quan tâm bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa bản sắc truyền thống của Đền, trong đó có hoạt động Lễ hội truyền thống.