Việt Nam có rất nhiều lễ hội, đến thời điểm này, theo thống kê của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cả nước có hơn 8.000 lễ hội từ cấp Trung ương đến cấp địa phương.
Theo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, các lễ hội của chúng ta có thể nói được tổ chức rất bài bản, giữ gìn và phát huy được phong tục truyền thống, tạo sự đồng tình, ủng hộ và phấn khởi cho nhân dân. Tuy nhiên, bên cạnh những lễ hội được tổ chức quy mô, bài bản thì một số lễ hội cũng đã bắt đầu có dấu hiệu bị biến tướng, có tình trạng lợi dụng lễ hội để thương mại hóa, không đúng với tính chất của lễ hội.
Chính vì vậy, phát huy kết quả của năm 2023 về tăng cường công tác quản lý lễ hội, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã có chỉ thị, ban hành nhiều công văn và chỉ đạo các địa phương ban hành, xây dựng đề án tổ chức lễ hội.
Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng nêu rõ: Lễ hội nào là của nhân dân phải do nhân dân đứng ra tổ chức và phải cam kết trước chính quyền về việc tổ chức lễ hội để không bị biến tướng, không làm xấu đi hình ảnh. Những lễ hội nào do Nhà nước chủ chì thì phải làm đúng trọng tâm trọng điểm có sức lan tỏa.
Theo đó, ngay đầu năm 2024, Bộ Văn, Thể thao và Du lịch đã có nhiều văn bản yêu cầu các địa phương tăng cường các biện pháp đảm bảo công tác quản lý, tổ chức lễ hội an toàn, lành mạnh, văn minh. Trong đó, trước thềm Tết Nguyên đán 2024, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cũng có một loạt công văn gửi các địa phương có những lễ hội thu hút đông người tham dự như Hà Nội, Hải Phòng, Nam Định, Phú Thọ, Vĩnh Phúc, yêu cầu các địa phương giám sát chặt chẽ các hoạt động lễ hội.
Đặc biệt, Cục Văn hóa cơ sở đã tham mưu cho Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ban hành Quyết định số 2068/QĐ-BVHTTDL xây dựng Bộ tiêu chí về môi trường văn hóa trong lễ hội truyền thống (Bộ tiêu chí). Bộ tiêu chí nhằm khuyến khích, định hướng và thúc đẩy các địa phương, ban tổ chức các lễ hội tăng cường chất lượng công tác quản lý lễ hội truyền thống; xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa, tinh thần của nhân dân.
Bên cạnh đó, Bộ tiêu chí góp phần cụ thể hóa các quan điểm chỉ đạo của Đảng, Nhà nước về xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh; tăng cường đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác quản lý, tổ chức lễ hội ở cơ sở. Thông qua đó, các địa phương xây dựng môi trường văn hóa lễ hội văn minh, lành mạnh; bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống, phong tục, tập quán tốt đẹp của dân tộc và lan tỏa trong đời sống xã hội.
Đồng thời, nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của người dân, du khách về xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh khi tham gia lễ hội. Việc sử dụng bộ tiêu chí còn nhằm mục tiêu chuẩn hóa xây dựng môi trường văn hóa trong lễ hội truyền thống, đồng thời là công cụ, thước đo đánh giá năng lực công tác quản lý nhà nước, hiệu quả tổ chức lễ hội ở địa phương.