Thời tiết cực đoan ảnh hưởng lớn đến sản xuất nông nghiệp
Theo Đài Khí tượng thủy văn tỉnh Bình Phước, trong 3 tháng (từ tháng 12-2018 đến cuối tháng 2-2019), tuy một số khu vực trên địa bàn tỉnh có mưa nhưng lượng mưa đo được không đáng kể.
Các xã Đăng Hà, Đắk Nhau, Phú Sơn (huyện Bù Đăng); Lộc Thành, Lộc Khánh (huyện Lộc Ninh) và Đồng Tâm (huyện Đồng Phú) từ đầu tháng 1-2019 đến nay không có mưa. Toàn tỉnh có 4 hồ chứa đạt, còn lại 43 hồ chứa mực nước thấp hơn mức dâng bình thường.
Hiện nay, lòng hồ đã có nhiều điểm cạn trơ đáy để phục vụ nhu cầu sản xuất, các hộ dùng xe cuốc đào, móc ao để tìm nước cứu vườn tiêu. Đến thôn 10, xã Thiện Hưng (huyện Bù Đốp), anh Nguyễn Văn Thắng đang hì hục lắp máy bơm ở vũng nước mới đào để trữ nước tưới cho 2.000 trụ tiêu của gia đình đang bị héo rũ vì khô hạn.
Anh Thắng, rầu rĩ: “Từ trước Tết Nguyên đán đến nay, trên địa bàn chưa có mưa. Mọi năm, thời điểm này, nước lòng hồ Cần Đơn còn nhiều nhưng nay đã cạn không đủ nước tưới, gia đình phải mua ống dài cả trăm mét để kéo xuống giữa lòng hồ lấy nước”.
Khi đi bộ dọc khoảng 2km bờ suối, ở khu vực ấp Mười Mẫu, xã Phước Thiện và chứng kiến hàng chục ao hồ cạnh suối nhưng đã trơ đáy. Anh Nguyễn Văn Hiếu, sinh sống gần suối, buồn bã: “Chưa có năm nào nắng nóng khủng khiếp như năm nay”.
Tại khu vực ấp Mười Mẫu, xã Phước Thiện, huyện Bù Đốp, chúng tôi chứng kiến hàng chục ao hồ cạnh suối dài khoảng 2 cây số đã cạn trơ đáy. Dưới lòng suối chỉ còn đọng lại vài vũng nước nhỏ. Anh Nguyễn Văn Hiếu, sống gần suối, cho biết: “Chưa có năm nào mới ra tết mà nắng nóng khủng khiếp như năm nay”.
Đập M26 nằm trên địa bàn xã Phước Thiện, huyện Bù Đốp từng được nạo vét, nâng cấp với tổng kinh phí 7,7 tỷ đồng ứng phó với khô hạn. Sau hoàn thành, đập có diện tích mặt nước hơn 18ha, dung tích nước đạt 240.000m3, phục vụ tưới tiêu cho toàn bộ diện tích cây trồng quanh hồ và gần 100ha lúa thuộc các cánh đồng của 2 xã Phước Thiện, Thiện Hưng. Tuy nhiên, hiện mực nước cũng đang giảm nhanh, nhiều khu vực đã rút xuống hơn 1m so với bờ.
Đáng lưu ý, nước ở các công trình thủy điện chính trên sông Bé đều ở dưới mực nước dâng bình thường. Trong đó, hồ thủy điện Thác Mơ đạt cao trình 211,9m, thấp hơn mực nước dâng bình thường 6,1m; hồ thủy điện Cần Đơn đạt cao trình 104,76m, thấp hơn mức dâng bình thường 5,24m; hồ thủy điện Srok Phu Miêng thấp hơn mức dâng bình thường 0,5m. Do đó, nguy cơ thiếu nước, khô hạn cục bộ xảy ra ngay từ những tháng đầu năm 2019.
Để chủ động phòng, chống hạn, đảm bảo nguồn nước phục vụ sản xuất, nhu cầu dân sinh mùa khô 2018-2019, Ban Chỉ huy Phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh Bình Phước vừa có công văn đề nghị các huyện, thị xã, thành phố tăng cường kiểm tra, lập kế hoạch sửa chữa, nâng cấp các công trình dẫn và trữ nước; rà soát các khu vực có khả năng thiếu nước. Qua đó, xây dựng kế hoạch phòng, chống và giải pháp cấp nước trong trường hợp nguồn nước bị thiếu hụt. Đối với những vùng không đảm bảo nguồn nước suốt vụ, phải khuyến cáo người dân chuyển đổi cây trồng phù hợp…
Ông Lê Văn Quyết, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi tỉnh khuyến cáo: “Mực nước trên các hồ đập đang ở mức thấp, nguy cơ ảnh hưởng đến sản xuất cây trồng, vật nuôi là khó tránh khỏi. Do đó, ngành khuyến cáo người dân sử dụng nước tiết kiệm, tận dụng các nguồn nước có thể để tưới cây trồng, hạn chế tối đa thiệt hại”.
Vài năm trở lại đây, UBND xã có tiếp nhận phản ánh của người dân về việc đập thủy lợi bị hư van và lãnh đạo địa phương đã chỉ đạo khắc phục. Song do lỗi van hỏng nặng, dù đã có 3 thợ kỹ thuật về sửa chữa nhưng vẫn chưa khắc phục được.
Trong đó, một số công trình đã xuống cấp, không phát huy hết công năng như: Tuyến kênh xã Lộc Quang (Lộc Ninh) dài 4,4km, nhiều đoạn tường và đáy kênh bị hư hỏng nặng. 3 máy bơm chìm ở trạm bơm xã Đăng Hà (H.Bù Đăng) thường xuyên hư hỏng, “đắp chiếu”. Công trình hồ Đa Bo ở huyện Bù Đăng mái hạ lưu từ cơ đập trở xuống đến chân đập bị thấm mạnh; một số công trình đầu tư không đồng bộ, có đập, tràn, cống nhưng thiếu hệ thống kênh mương như hồ Lộc Thạnh, đập suối Nuy (xã Lộc Hòa, huyện Lộc Ninh)…
Thu Phương (T/h)