Buôn lậu thuốc lá: Nhiều phương thức thủ đoạn mới

Nhiều chiêu thức vận chuyển mới

 Hiện nay, hoạt động buôn lậu thuốc lá vẫn diễn biến phức tạp, nhất là các địa bàn trọng điểm như: Long An, An Giang, Tây Ninh, Bình Phước, Đồng Tháp, TP. HCM… các đối tượng vẫn lén lút, tìm đủ mọi phương cách và chiêu thức mới để vận chuyển và đối phó với các lực lượng chống buôn lậu.

Theo ghi nhận của phóng viên, Quốc lộ 91 chạy qua địa phận tỉnh An Giang, tình trạng vận chuyển thuốc lá nhập lậu bằng xe gắn máy diễn ra một cách công khai. Khoảng 20h tối sau khi bốc hàng từ ghe trên kênh Vĩnh Tế lên xe, mỗi nhóm từ 3-5 xe gắn máy nối đuôi nhau phóng bạt mạng đến trung tâm Châu đốc. Các đối tượng dùng ghe vận chuyển thuốc lá lậu từ biên giới Campuchia, sau đó cất giấu tinh vi bên trong các ngôi nhà khu vực bên sông Vĩnh Tế. Thời điểm chúng vận chuyển hàng vào nội địa từ 19 giờ tối hôm trước đến 8 giờ sáng hôm sau sau đó giao cho các đầu nậu phân phối đi các tỉnh thành.

Ảnh minh họa. Nguồn Internet

Theo lực lượng chức năng An Giang: Nhà xe Thiên Thiên Xuân chạy tuyến Châu Đốc – Long Xuyên có hành vi tiếp tay cho vận chuyển thuốc lá lậu đi giao cho các điểm bán nhỏ lẻ. Nhà xe này đã nhiều lần bị bắt quả tang vận chuyển thuốc lá lậu nhưng vẫn tiếp tục hoạt động và đổi tên thành Vạn Khoa Nguyên. Điển hình ngày 10/11, sau khi đón khách tại bến xe Châu Đốc, xe ô tô 16 chỗ mang biển kiểm soát 67B – 01456 của nhà xe Vạn Khoa Nguyên đã vào một ngôi nhà gần bến xe để bốc 2 thùng carton có tên Thuốc lá Sài Gòn nhưng bên trong toàn bộ là thuốc lá nhập lậu. Trưởng phòng cảnh sát giao thông đường bộ, đường sắt công an thành phố Cần Thơ đã chỉ đạo trạm cảnh sát giao thông Thái Thịnh kiểm tra xe khách trên và bắt quả tang tài xế vận chuyển hơn 1.900 bao thuốc lá nhập lậu mang nhãn hiệu Jet; Hero và một số nhãn hiệu khác. Cùng ngày, cảnh sát giao thông, công an tỉnh An Giang cũng bắt quả tang một xe khách khác của nhà xe Vạn Khoa Nguyên biển số 67B – 011 86 đang vận chuyển 3.000 bao thuốc lá nhập lậu khi đang lưu thông trên quốc lộ 9.

Hiện nay, các đối tượng còn sử dụng hình thức thuê xe tải trong ngày để vận chuyển với số lượng lớn, thay vì vận chuyển nhỏ lẻ bằng xe gắn máy như trước đây. Nếu bị bắt giữ thì các phương trên sẽ bị tạm giữ để phục vụ điều tra, điều này sẽ gây khó khăn cho doanh nghiệp vận tải bởi các hợp đồng thuê xe dân sự. Đây là một trong những khó khăn của lực lượng chức năng.

Khi vận chuyển thuốc lá nhập lậu trót lọt từ biên giới vào nội địa, thuốc lá lậu sẽ được phân phối tới các điểm bản lẻ… Tại các thành phố lớn thuốc lá lậu được bày bán công khai tại các đại lý, cửa hàng, nhà hàng, quán nước các điểm bán thuốc lá ven các đường phố. Phương thức hoạt động chủ yếu là các đối tượng cất giấu thuốc lá nhập lậu tại địa điểm khác nhau hoặc trong nhà ở và được vận chuyển dền đến điểm kinh doanh với số lượng nhỏ, bán hết lại đưa. Tại Cần Thơ, mặc dù các lực lượng chức năng kiểm soát gắt gao song các điểm bán thuốc lá lậu vẫn khá lớn. Tại Tp. Hồ Chí Minh những điểm bán thuốc lá lậu nổi tiếng như chợ Học Lạc quận 5, chợ Trần Quốc Toản quận 3; chợ Tây Ninh quận Tân Bình vẫn khá tấp nập dù công khai như trước.

Khó khăn trong xử lý thuốc lá nhập lậu

Hiện nay, bên cạnh các yếu tố như lực lượng mỏng, chế tài nhẹ… các địa phương đều phản ánh gặp khó khăn trong việc xử lý thuốc lá điếu nhập lậu tịch thu được là một trong những yếu tố làm hạn chế việc đấu tranh bắt giữ thuốc lá nhập lậu, từ đó ảnh hưởng tới công tác chống lậu của các lực lượng chức năng. Từ 26/4/2018 đến nay, số thuốc lá nhập lậu được tịch thu trên cả nước là gần 10 triệu bao, tuy nhiên việc xử lý thuốc lá nhập lậu lại gặp nhiều khó khăn do vướng mắc, hạn chế của quyết định số 20/2018/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, nhất là công tác giám định, đánh giá mặt hàng này tiêu hủy hay đấu giá vẫn chưa có cơ quan chuyên môn thực hiện nhiệm vụ.

Ông Nguyễn Minh Trung – Cục trưởng Cục QLTT Đồng Tháp cho biết: Trước đây tiêu hủy hết thì được hỗ trợ kinh phí theo thông tư 19 của Bộ Tài chính, còn hiện nay thực hiện theo Quyết định của CP lại phải xác định được chất lượng thuốc lá nào đảm bảo chất lượng thì tái xuất, còn không thì mới tiêu hủy…Tuy nhiên, hiện nay lại chưa có cơ quan nào kiểm định chất lượng nên rất khó khăn trong việc xử lý.

Ông Phạm Đức Chinh – quyền Cục trưởng Cục QLTT tỉnh Long An – cho biết, số lượng vụ buôn lậu thuốc lá có giảm so với những năm trước nhưng vẫn là mặt hàng “nóng” trong công tác chống buôn lậu. Nguyên nhân của tình trạng trên là do tuyến biên giới tiếp giáp Campuchia với nhiều đường ngang, ngõ tắt, đường mòn, lối mở nên việc kiểm soát người và phương tiện qua lại biên giới còn thiếu chặt chẽ. Các đối tượng thường cho người bám sát lực lượng chống buôn lậu; hoạt động chủ yếu vào ban đêm hoặc lúc có nhiều phương tiện lưu thông qua lại nhằm tránh sự truy đuổi của các lực lượng chức năng. Bên cạnh đó, một số đối tượng vận chuyển hàng lậu thường sử dụng ma túy đá khi điều khiển phương tiện, khi bị lực lượng chức năng phát hiện, bắt giữ, thường rất manh động, chống đối để tẩu tán tang vật.

Liên quan đến những bất cập về xử lý thuốc lá lậu, Ban chỉ đạo 389 tỉnh Long An cho biết, hiện thuốc lá ngoại được các lực lượng chức năng của tỉnh bắt giữ  đang tồn kho gần 2,7 triệu gói do bị vướng các quy định về đấu giá thuốc thuốc lá ngoại. Vướng mắc này khiến cho số thuốc lá ngoại có quyết định tịch thu (đạt chất lượng) vẫn không bán được; số thuốc lá không đạt chất lượng vẫn chưa tiêu hủy dẫn đến các đơn vị cũng gặp khó khăn về kinh phí trong công tác chống buôn lậu thuốc lá.

“Ngoài ra, việc xử lý tang vật là thuốc lá ngoại nhập lậu trong các vụ án hình sự tạm đình chỉ và điều tra chưa có văn bản hướng dẫn cụ thể. việc bán đấu giá thời gian kéo dài, ảnh hưởng đến chất lượng nên việc bán đấu giá không thực hiện được. Đến nay, QLTT Long An mới bán đấu giá được hơn 750 ngàn gói Chính vì thế, Long An rất mong muốn Chính phủ sớm có hướng dẫn cụ thể việc xử lý tang vật trong các vụ án buôn lậu” – ông Chinh phản ánh.

Ông Đàm Thanh Thế – Chánh văn phòng thường trực ban chỉ đạo 389 Quốc gia: Chúng tôi đang bàn giải pháp để các lực lượng chức năng sớm xử lý lượng thuốc lá nhập lậu trong thời gian vừa qua, đảm bảo yêu cầu xử lý được đối tượng, xử lý được tang vật đảm bảo ngăn chặn được tình trạng buôn lậu thuốc lá  qua biên giới rất phức tạp. Văn phòng thường trực sẽ làm việc với các bộ ngành, để xác định cơ quan chức năng nào kiểm định chất lượng để các địa phương phối hợp thực hiện.

Mai Ngọc