Đào tạo báo chí trong môi trường số: Phải chuẩn hóa kỹ năng và phẩm chất để thích ứng
Trong bối cảnh các cơ quan báo chí - truyền thông đang thích nghi với môi trường số, việc chuẩn bị nguồn nhân lực đáp ứng là yêu cầu đặt ra đối với các cơ sở đào tạo trong việc đào tạo sinh viên đáp ứng được chuẩn đầu vào của các cơ quan báo chí.
Sự thay đổi của báo chí trong môi trường số đã đặt ra nhiều vấn đề, trong đó có vấn đề đào tạo nhà báo tại các cơ sở đào tạo báo chí chuyên nghiệp. Trong bối cảnh các cơ quan báo chí – truyền thông phải thích nghi và tiến tới làm chủ quá trình chuyển đổi số thì việc đáp ứng chuẩn đầu vào các cơ quan báo chí là nhiệm vụ đòi hỏi các cơ sở đào tạo có sự thích ứng.
Đề cập đến vấn đề này, Thạc sỹ Phạm Thanh Huyền, Trưởng khoa Báo chí - Truyền thông và Quay phim, Trường Cao đẳng Truyền hình, Đài THVN cho rằng hiện nay, hoạt động báo chí đang thay đổi mạnh mẽ dưới tác động của công nghệ số, trí tuệ nhân tạo và yêu cầu ngày càng cao về chất lượng nội dung, tốc độ cập nhật cũng như đạo đức nghề nghiệp. Vì vậy, công tác đào tạo ngành Báo chí tại Trường Cao đẳng Truyền hình, Đài THVN nhiều năm qua không chỉ dừng lại ở việc cung cấp kiến thức nền tảng, mà luôn hướng tới việc chuẩn hóa kỹ năng và phẩm chất nghề nghiệp để sinh viên có thể đáp ứng ngay từ đầu với yêu cầu đầu vào của các cơ quan báo chí.

Về phía nhà trường, Trường Cao đẳng Truyền hình luôn xác định việc thiết kế và cập nhật chương trình đào tạo là nhiệm vụ trọng tâm. Chương trình phải theo sát thực tiễn, đồng thời đón đầu xu hướng chuyển đổi số. Điều đó đòi hỏi phải xây dựng các học phần mang tính ứng dụng cao như: Sản xuất nội dung đa phương tiện, báo chí số, ứng dụng công nghệ kỹ thuật trong sản xuất các sản phẩm và cả kiến thức về luật pháp, đạo đức truyền thông trong bối cảnh mới.
Về phía giảng viên, cần đóng vai trò là người dẫn dắt chuyên môn nhưng đồng thời cũng phải là “người đồng hành” cập nhật liên tục các xu hướng mới trong nghề. Điều này đòi hỏi giảng viên phải chủ động học tập, kết nối với thực tiễn, mời chuyên gia, phóng viên kỳ cựu đến chia sẻ và quan trọng nhất là tạo điều kiện cho sinh viên được “học qua làm” thông qua các chương trình, các bản tin, các câu lạc bộ được vận hành hàng ngày tại trường hay các dự án thực tế, thực tập tại các tòa soạn và tham gia các cuộc thi nghiệp vụ.
"Ngoài ra, chúng tôi cũng tăng cường mối liên kết với các cơ quan báo chí, để hai bên cùng tham gia vào quá trình đào tạo từ xây dựng chuẩn đầu ra, phản hồi về chất lượng sinh viên, đến việc phối hợp tổ chức các hoạt động thực tế, tuyển dụng. Đào tạo báo chí không thể chỉ diễn ra trong lớp học mà cần được gắn kết chặt chẽ với đời sống báo chí đang vận động từng ngày", Thạc sỹ Phạm Thanh Huyền chia sẻ.
Còn theo Nhà báo Lê Thế Vinh – Phó Tổng biên tập Báo VietnamNet thì phải coi việc đào tạo kỹ năng số là vấn đề có tính chiến lược.
Các cơ sở đào tạo sinh viên báo chí cần xác định mục tiêu, tầm quan trọng của phát triển năng lực số cho sinh viên trong thời đại công nghệ như hiện nay. Qua đó, đưa nội dung kỹ năng số, hiểu biết về mạng xã hội và tham gia trên môi trường mạng xã hội vào chương trình đào tạo, chương trình thực tế của trường để đáp ứng được nhu cầu tuyển dụng của các cơ quan báo chí, các tập đoàn truyền thông.
"Phải có định hướng lồng ghép, bồi dưỡng cho sinh viên báo chí trong quá trình học tập, phải cho sinh viên cọ xát, thực hành, tham gia nhiều hơn từ năm thứ nhất trên môi trường số.
Phải coi việc đào tạo kỹ năng số này là vấn đề có tính chiến lược và truyền thông để sinh viên hiểu được rằng, kỹ năng số là thế mạnh để khi ra trường dễ được các cơ quan tuyển dụng hơn", Phó Tổng biên tập Báo VietnamNet nêu quan điểm.
Phát biểu tại buổi hội thảo khoa học Quốc tế với chủ đề "Báo chí - truyền thông trong bối cảnh AI phát triển" diễn ra sáng 23/5, PGS.TS Lê Hải Bình - Thứ trưởng Thường trực Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTT&DL) khẳng định, AI đang làm thay đổi sâu sắc cách thức con người tiếp cận, sản xuất và phân phối thông tin, đồng thời mang đến những thách thức lớn về đạo đức báo chí, tin giả và sự thao túng nhận thức. Chính vì thế công tác quản lý báo chí trong bối cảnh AI cần phải có định hướng chiến lược từ góc độ quản lý nhà nước như hoàn thiện khung pháp lý về AI trong báo chí đến hỗ trợ ứng dụng công nghệ tại các cơ quan báo chí và nâng cao năng lực số cho đội ngũ người làm báo.