Đề cao sứ mệnh, trách nhiệm và nâng cao hoạt động của báo chí

Toàn cảnh hội nghị. Ảnh: VOV

Doanh thu báo chí sụt giảm do ảnh hưởng nặng nề của Covid-19

Báo cáo công tác báo chí năm 2021 về phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp năm 2022, ông Trần Thanh Lâm, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương nhấn mạnh, trong năm qua báo chí đã tuyên truyền nhanh nhạy, kịp thời, chính xác, hiệu quả về Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng và đưa Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng vào cuộc sống, cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và bầu cử đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021- 2026…

Đặc biệt, công tác thông tin, tuyên truyền về phòng, chống dịch Covid-19 được báo chí tuyên truyền rõ nét, kịp thời, phù hợp, có tính định hướng về diễn biến tình hình, các quan điểm, chỉ đạo, giải pháp chống dịch.

Đề cập đến những tác động nặng nề của đại dịch Covid-19 tới hoạt động báo chí, trong một năm có nhiều biến động, lĩnh vực báo chí được đánh giá có nhiều chuyển biến quan trọng. Công tác chỉ đạo, quản lý báo chí được thực hiện nhất quán theo phương châm chủ động, kịp thời, hiệu quả, thuyết phục, nhất là đối với các vấn đề quan trọng, phức tạp, nhạy cảm; việc chấn chỉnh, xử lý sai phạm trong hoạt động báo chí được tăng cường.

Các cơ quan báo chí đã chủ động đổi mới phương thức, nâng cao chất lượng, tính chuyên sâu của các chương trình, tin, bài, đặc biệt là các tuyến tin, bài thông tin tuyên truyền về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng; truyền thông công tác phòng, chống dịch Covid-19…

Tuy nhiên, trong năm 2021, kinh tế báo chí tiếp tục gặp nhiều khó khăn do ảnh hưởng nặng nề của đại dịch Covid-19 và sự chi phối, cạnh tranh của các nền tảng xuyên biên giới, mạng lưới quảng cáo xuyên biên giới.

Số lượng phát hành và quảng cáo của nhiều cơ quan báo chí giảm, nhiều cơ quan báo chí phải giảm trang, giảm kỳ xuất bản, một số cơ quan báo chí phải tạm ngừng xuất bản bản in trong thời gian thực hiện giãn cách xã hội.

Đặc biệt, trong thời gian giãn cách tăng cường tại TP.HCM, nhiều cơ quan báo chí in không phát hành được đến tay người dân và cơ quan quản lý Nhà nước đã phải huy động nguồn lực xã hội hóa để hỗ trợ các cơ quan báo chí.

Doanh thu của nhiều đài giảm mạnh, có đài sụt giảm đến 70% doanh thu quảng cáo, tài trợ, hợp tác truyền thông.

Qua khảo sát, nắm bắt số liệu của 159 cơ quan báo chí in và điện tử (81 báo, 78 tạp chí), báo cáo nêu rõ tổng doanh thu những năm qua giảm, trong đó, tổng doanh thu khối báo giảm 30,6% so với năm 2020 (năm 2020 là 2.855 tỷ đồng, năm 2021 là 1.952 tỷ đồng. Tổng doanh thu khối tạp chí cũng giảm dần từng năm với 307 tỷ đồng trong năm 2019, 259 tỷ trong năm 2020 và năm 2021 giảm còn 170 tỷ.

Về hoạt động, với xu thế tất yếu là chuyển đổi số, nhiều cơ quan báo chí đã bắt đầu thay đổi phương thức vận hành, quản lý, áp dụng công nghệ trong quy trình sản xuất và phân phối nội dung, thực hiện các mô hình kinh doanh báo chí mới để đa dạng hóa nguồn thu, giảm lệ thuộc vào các nền tảng xuyên biên giới, vào doanh thu quảng cáo.

Nhiều cơ quan báo chí đã đổi mới, tiếp cận công nghệ làm báo hiện đại để đưa thông tin lên các hạ tầng, nền tảng truyền thông khác nhau để tăng khả năng tiếp cận tốt nhất của người dân.

Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Trần Thanh Lâm trình bày báo cáo tại hội nghị. Ảnh: TTXVN

Tuy nhiên, một số hạn chế cũng được chỉ ra như thông tin trên báo chí chưa toàn diện, một số trường hợp, thông tin trên báo chí còn chậm, chưa kịp thời định hướng dư luận xã hội, nhất là các vụ việc phức tạp, nhạy cảm…

Về triển khai Quy hoạch báo chí, năm 2021, công tác này “cơ bản hoàn thành” giai đoạn 1 với việc giảm 39 cơ quan báo thuộc các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và tổ chức Hội ở Trung ương; giảm 31 cơ quan báo thuộc các địa phương (tỷ lệ giảm là 36%), không còn cơ quan báo thuộc tổ chức Hội.

Cung cấp sớm, minh bạch thông tin về những vấn đề xã hội quan tâm

Phát biểu tại hội nghị, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đánh giá cao vai trò quan trọng của báo chí trong công tác thông tin tuyên truyền về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; đặc biệt trong công tác phòng, chống dịch Covid-19…

Nói về việc sắp xếp quy hoạch báo chí, Phó Thủ tướng cho hay, ta đã làm được một bước, thực chất bên trong là một quá trình, không thể nóng vội. Mục đích quy hoạch để báo chí phát triển.

Theo Phó Thủ tướng, điều quan trọng nhất là việc ra các chính sách quản lý, sau khi bàn rồi thì làm cho nghiêm, thực chất, cái gì không phù hợp thì kiến nghị bổ sung điều chỉnh, tránh tình trạng văn bản như vậy nhưng thực tế lại không phải vậy.

Phó Thủ tướng đề nghị phải có tổng kết đánh giá, mục đích cuối cùng là để báo chí phát triển, tránh chạy theo thị trường quá mức làm lệch lạc, tránh lãng phí nguồn lực xã hội. Ngoài ra, muốn báo chí tự chủ được thì phải tăng cường giao nhiệm vụ đặt hàng.

Để cạnh tranh thông tin với mạng xã hội, Phó Thủ tướng nhận định, khi đã cọ xát thì sẽ có vấn đề khác nhau, thậm chí có sự cố, điều duy nhất là minh bạch thông tin một cách nhanh nhất có thể, muốn vậy không phải đợi báo chí tiếp cận mà các cơ quan cần phải chủ động cung cấp thông tin cho báo chí.

Nói về chuyển đổi số trong báo chí, ông Vũ Đức Đam cho rằng, có một điều rất quan trọng đó là “dữ liệu là sống còn”, không chỉ cơ sở dữ liệu của mình mà còn là năng lực xử lý dữ liệu, không chỉ dữ liệu ngành quản lý mà của tất cả các bộ ngành khác.

“Bút sắc, thì ‘sắc’ bây giờ phải cao hơn một mức, mà là nói có sách mách có chứng, phải bằng dữ liệu. Đấy mới là cái ‘sắc’ trong số hóa.

Một phóng viên đi tìm hiểu một vấn đề thì phải có một ekip đằng sau phân tích dữ liệu liên quan thì mới có tác phẩm báo chí trả lời được mong mỏi của công luận”, Phó Thủ tướng nói và đề nghị Bộ TT&TT cần có chương trình hỗ trợ các báo vấn đề này.

Tăng cường định hướng, trách nhiệm và nâng cao hoạt động của báo chí

Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa đánh giá, báo chí có vai trò rất lớn với các sự kiện quan trọng của đất nước khi vào cuộc hết sức chủ động, tích cực, mang tính định hướng cao.

Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa. Ảnh: TTXVN

Ông đề nghị các cơ quan báo chí tiếp tục nâng cao nhận thức sâu sắc hơn nữa vai trò của báo chí cách mạng, phải là cơ quan ngôn luận của Đảng, diễn đàn của nhân dân, báo chí phải hướng tới văn hóa, chân thiện mỹ, thể hiện tinh thần đại đoàn kết, lợi ích quốc gia dân tộc. Kiên quyết khắc phục tình trạng rời xa tôn chỉ mục đích, lợi ích nhóm, gây phiền nhiễu cho doanh nghiệp.

Sứ mệnh của báo chí là bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, khi người dân muốn thông tin tốt thì báo chí phải làm tốt hơn.

Về tuyên truyền phòng chống dịch Covid-19, phải làm sao nói đúng, trúng, dễ hiểu, hướng dẫn hành động, thống nhất có người phát ngôn, thông tin đơn giản, dễ hiểu.

Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương cũng đề nghị làm tốt hơn nữa việc quản lý báo chí. Các cơ quan khi cử phóng viên chuyên ngành theo lĩnh vực là phải am hiểu, chưa am hiểu thì phải đi học…

Khải Hân