Độc đáo Lễ dựng cây nêu của đồng bào dân tộc Mông

(Moitruong.net.vn) – Ngày 24 tháng Chạp, đồng bào dân tộc Mông tại xã Pha Long (huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai) lại cùng nhau chung tay chuẩn bị tổ chức lễ dựng cây nêu.

Lễ dựng cây nêu

Lễ dựng cây nêu là một trong những nghi lễ đầu tiên trong Lễ hội Gầu Tào, lễ dựng cây nêu thường được dựng trước lễ hội khoảng 1 đến 2 tuần.

Lễ hội Gầu Tào được tổ chức vào tháng Giêng hàng năm, nhưng việc chuẩn bị được tiến hành từ cuối tháng Chạp, với hai nghi lễ là chặt tre và dựng nêu. Ngày chặt tre để dựng nêu, chủ nhà bày mâm lễ để chủ lễ và những người giúp việc tiến hành nghi thức cúng. Gia chủ mời chủ lễ uống rượu và sau hai ly rượu, chủ lễ bắt đầu hát bài “sây giể” (xem bói) về lý do làm lễ Gầu Tào. Sau đó, chủ lễ xòe ô, hát bài “sáy dìn sê” (đi tìm cây nêu) và dẫn đoàn người đến chỗ cây tre đã chọn, để chặt tre. Cây tre làm nêu phải thẳng, cao từ 9 – 12m, không sâu bệnh, không cụt ngọn, không ra hoa, ngọn cây hướng về phía mặt trời mọc.

Cây nêu có ngọn cây hướng về phía mặt trời mọc

Lễ cúng bên cây nêu được diễn ra ngay buổi sáng hôm đó với lễ vật là gà, rượu và cơm. Chủ lễ thắp hương, đốt tiền mã, rồi đi ngược chiều kim đồng hồ quanh cây nêu, hát bài “Tịnh chay” (hẹn ngày) cúng báo thần linh biết việc gia đình dựng cây nêu tổ chức lễ tạ ơn (như đã hứa), rồi mọi người hưởng lộc ngay dưới chân cây nêu.

Gầu tào có nghĩa là “Địa điểm chơi” Địa điểm làm lễ Gầu Tào được gọi là Hấu Tào (Đồi Hội), là một quả đồi thấp, đỉnh bằng phẳng tạo nên một bãi rộng và được bao quanh bởi những ngọn đồi cao hơn, phía trước có một không gian trũng, hẹp.

Lễ cúng bên cây nêu

Đồi Gầu Tào phải quay theo hướng Đông để cây nêu khi dựng lên đón được ánh nắng mặt trời. Người mông quan niệm, quả đồi Gầu Tào tượng trưng cho phúc mệnh của con người. những ngọn đồi phía sau cao hơn tượng trưng cho sự phát triển: con cái hơn cha mẹ, tài lộc ngày càng nhiều.

Bạch Dương