Khai mạc Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 40, 41

Theo dự kiến, sau lễ khai mạc, lãnh đạo các nước ASEAN sẽ tham dự phiên họp toàn thể và phiên họp hẹp để trao đổi về tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN, quan hệ đối ngoại của ASEAN và các vấn đề quốc tế, khu vực cùng quan tâm.

Trước đó, chiều 10/11, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã cùng lãnh đạo các nước ASEAN tham dự phiên đối thoại với đại diện Đại hội đồng liên Nghị viện ASEAN (AIPA), Thanh niên và Hội đồng Tư vấn Kinh doanh ASEAN (ABAC).

Việt Nam luôn chú trọng cải cách thể chế, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, hỗ trợ doanh nghiệp

Tại phiên đối thoại giữa lãnh đạo các nước ASEAN với AIPA, đại diện các nghị viện thành viên hoan nghênh thành tựu của ASEAN trong 55 năm qua đối với hòa bình, an ninh, thịnh vượng khu vực và nâng cao chất lượng cuộc sống người dân, đề cao phối hợp hành động và cách tiếp cận đa phương trong giải quyết các thách thức phức tạp, đa chiều và đa tầng nấc hiện nay.

Trong đó, các đại diện nhấn mạnh sự tham gia và đóng góp của ngoại giao nghị viện trong nỗ lực chung tìm kiếm các giải pháp cho các vấn đề ở khu vực. Trên tinh thần đó, các đại biểu đề xuất các lãnh đạo ASEAN bốn nhóm khuyến nghị về phát triển hài hòa kinh tế-xã hội lấy con người làm trung tâm, thúc đẩy đầu tư xanh, công bằng và bền vững, nâng cao năng lực ứng phó và giảm thiểu thiệt hại do thiên tai và tăng cường hợp tác nghị viện ở khu vực.

Chia sẻ suy nghĩ của thế hệ trẻ, các đại diện thanh niên ASEAN bày tỏ nguyện vọng chung tay đóng góp vào nỗ lực phục hồi và phát triển chung ở khu vực với tâm thế sẵn sàng học hỏi để có sự chuẩn bị tốt nhất cho tương lai. Các đại biểu cho rằng cần bảo đảm tính bao trùm và toàn diện của các chương trình giáo dục, hướng đến mọi đối tượng thanh niên, nhất là ở vùng sâu vùng xa và dành quan tâm đồng đều cho mọi lĩnh vực để trang bị đầy đủ các kỹ năng cần thiết cho thanh niên trong thế kỷ 21.

Nhiều kiến nghị đã được đề đạt lên các lãnh đạo về việc tận dụng tiến bộ khoa học công nghệ để thúc đẩy giao lưu, kết nối, mở rộng các chương trình trao đổi thanh niên, giáo viên, nhà nghiên cứu, học giả trẻ để thu hẹp khoảng cách nông thôn-thành thị, lưu tâm hơn đến sức khỏe tinh thần của trẻ em do những hệ lụy của COVID-19 và tăng cường chuẩn hóa văn bằng chứng chỉ nhằm thúc đẩy luân chuyển lao động, tạo thêm cơ hội việc làm cho thanh niên ở tất cả các nước thành viên.

Đại diện cho tiếng nói của cộng đồng doanh nghiệp, các đại biểu ABAC nhận định tình hình khu vực có những điểm sáng trong kiểm soát dịch bệnh, mở cửa nền kinh tế và sự tham gia tích cực của khu vực tư nhân và các đối tác, song ASEAN và thế giới đang đối mặt nhiều thách thức, đặc biệt là lạm phát và suy thoái toàn cầu, biến đối khí hậu, sự trỗi dậy của chủ nghĩa bảo hộ và xu hướng phân mảnh, gia tăng bất bình đẳng...

Trong bối cảnh đó, các đại diện ABAC cho rằng ASEAN cần tiếp tục khẳng định vai trò dẫn dắt trong củng cố hệ thống thương mại đa phương mở, trách nhiệm, công bằng và dựa trên luật lệ. ABAC đề nghị các nước thành viên coi việc xây dựng Cộng đồng Kinh tế ASEAN là một ưu tiên quốc gia, nâng cao tự cường kinh tế thông qua hài hòa và hội nhập kinh tế; và trên cơ sở đó, kiến nghị một số lĩnh vực cần tập trung thúc đẩy như thuận lợi hóa thương mại, chuyển đổi số, kết nối thông minh, kinh tế tuần hoàn, chuyển đổi năng lượng, xây dựng doanh nghiệp trách nhiệm và bao trùm, an ninh lương thực, du lịch…

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cùng lãnh đạo các nước ASEAN hoan nghênh việc tổ chức các phiên đối thoại, lắng nghe ý kiến từ đại diện các nhóm, giới khác nhau. Các nước khẳng định sự đồng hành của AIPA cùng với Chính phủ các nước ASEAN trong nhiều thập kỷ qua góp phần quan trọng vào tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN. AIPA đóng vai trò quan trọng trong việc đề cao các nguyên tắc, chuẩn mực, ứng xử, thúc đẩy đối thoại và sự tham gia trách nhiệm của các đối tác đối với hòa bình, an ninh và thịnh vượng ở khu vực. Các nước đề xuất nhiều biện pháp tăng cường hiệu quả phối hợp giữa kênh hành pháp và lập pháp, trong đó tích cực rà soát, gỡ bỏ các rào cản, nỗ lực hài hòa hóa pháp luật, tạo điều kiện thực thi các thỏa thuận, chương trình hợp tác, nhất là trong các lĩnh vực được quan tâm hiện nay như chuyển đổi số, chuyển đổi năng lượng, ứng phó biến đổi khí hậu …

Các lãnh đạo khẳng định thanh niên đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy gắn kết và ứng phó thách thức chung ở khu vực, góp phần hoạch định tương lai của Cộng đồng ASEAN, đánh giá cao các đề xuất thiết thực của các đại diện thanh niên trong giải quyết các vấn đề khu vực, thể hiện ý thức, trách nhiệm của thế hệ trẻ đối với các quyết sách quan trọng của ASEAN.

Phát biểu tại các phiên họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá cao nỗ lực và tinh thần tự cường của các doanh nghiệp vươn lên mạnh mẽ sau giai đoạn khó khăn của dịch bệnh COVID-19. Thủ tướng khẳng định các doanh nghiệp là lực lượng nòng cốt đóng góp vào tăng trưởng chung, nhất là trong giai đoạn phục hồi, mở cửa sau đại dịch. Tại Việt Nam, GDP 9 tháng đầu năm tăng 8.83%, trong đó khu vực doanh nghiệp đóng góp trên 60% GDP. Số doanh nghiệp thành lập mới và trở lại hoạt động gấp khoảng 1,45 lần số doanh nghiệp rút lui.

Thủ tướng khẳng định Chính phủ Việt Nam luôn chú trọng cải cách thể chế, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, hỗ trợ doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa, tạo thuận lợi cho tất cả các thành phần kinh tế phát triển, nhất là khu vực kinh tế tư nhân. Để khuyến khích và tăng cường hơn nữa sự tham gia đóng góp của doanh nghiệp vào tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN, Thủ tướng đề nghị tăng cường đối thoại, hợp tác để các chính sách được hoạch định phù hợp với định hướng chiến lược của các quốc gia và nguyện vọng của cộng đồng doanh nghiệp, sát với tình hình thực tiễn, vì lợi ích thực sự của người dân.

Bên cạnh kiểm soát tốt dịch Covid-19, Thủ tướng đề nghị Chính phủ các nước ASEAN tiếp tục triển khai đồng bộ các giải pháp giữ vững ổn định vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế; ứng phó kịp thời với nguy cơ suy thoái, khủng hoảng từ bên ngoài; giải quyết hài hòa giữa hợp tác và cạnh tranh kinh tế quốc tế, thúc đẩy trao đổi thương mại…

Đối với cộng đồng doanh nghiệp, Thủ tướng cho rằng các doanh nghiệp cần chủ động thích ứng, vừa đón nhận những cơ hội thuận lợi vừa ứng phó với những khó khăn, thách thức;đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số; quan tâm, thực hiện đầy đủ quyền lợi đối với người lao động gắn với đầu tư phát triển nguồn nhân lực, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thị trường lao động và làm tốt hơn nữa trách nhiệm xã hội.

Thủ tướng bày tỏ tin tưởng rằng với sự quan tâm, cam kết của lãnh đạo ASEAN, ASEAN BAC và cộng đồng doanh nghiệp ASEAN sẽ có nhiều sáng kiến và hành động cụ thể, thiết thực, hiệu quả để chúng ta cùng nhau vượt qua thách thức, củng cố vững vàng mối quan hệ Nhà nước - doanh nghiệp - người dân, vì một ASEAN tự cường, mạnh mẽ, phát triển bền vững và bao trùm.

Chủ động, trách nhiệm, đoàn kết cùng nhau vượt qua thách thức

Phát biểu tại Hội nghị thượng đỉnh kinh doanh và đầu tư ASEAN diễn ra chiều qua, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định Hội nghị Thượng đỉnh Kinh doanh và Đầu tư ASEAN là diễn đàn lớn nhất của doanh nghiệp trong khu vực, đề ra và triển khai giải pháp đột phá, mang lại lợi ích lâu dài cho doanh nghiệp và người dân.

Hội nghị thượng đỉnh kinh doanh và đầu tư ASEAN là hoạt động nổi bật thường niên của Hội đồng Tư vấn Kinh doanh ASEAN, đặc biệt trong bối cảnh lần đầu tiên Hội nghị Thượng đỉnh về Kinh doanh và Đầu tư ASEAN 2022 được tổ chức trực tiếp đón các đại biểu ASEAN tại Campuchia sau 2 năm gián đoạn bởi dịch Covid.

Chủ đề năm nay của ASEAN BIS trùng với chủ đề năm ASEAN là “Chung tay vượt qua thách thức”, bao gồm 4 phiên thảo luận về Kinh tế ASEAN, RCEP và đầu tư vào ASEAN, ASEAN sẵn sàng cho kinh tế số, ASEAN xanh và phát triển bền vững. Đây là dịp quan trọng để các nước ASEAN nhìn lại những thành tựu đạt được, xác định những khó khăn, thách thức và đưa ra phương hướng tiếp tục xây dựng một ASEAN đoàn kết, thống nhất, phục hồi nhanh và ứng phó hiệu quả với những thách thức toàn cầu trong một thế giới bất định.

Trải qua hơn 5 thập niên phát triển, ASEAN đã trở thành cộng đồng kinh tế năng động, sáng tạo với hơn 650 triệu dân. Thành tựu này được xây dựng nhờ những đóng góp của cộng đồng doanh nghiệp, từ các doanh nghiệp lớn đến các doanh nghiệp vừa, nhỏ và siêu nhỏ; doanh nghiệp trẻ, doanh nghiệp khởi nghiệp, doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ… Cùng với những cơ chế hợp tác hiệu quả của cộng đồng doanh nghiệp trong khu vực, nổi bật là những tổ chức như Hội đồng Tư vấn Kinh doanh ASEAN (ASEAN BAC), Hội đồng Kinh doanh Đông Á (EABC), các doanh nghiệp đã duy trì hợp tác chặt chẽ, cùng nhau đưa ASEAN vượt qua thử thách, trở thành một trong những điểm sáng về tăng trưởng và liên kết toàn cầu.

Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khẳng định, Hội nghị Thượng đỉnh Kinh doanh và Đầu tư ASEAN trong những năm qua đã phát huy vai trò là diễn đàn lớn nhất của doanh nghiệp trong khu vực, đề ra và triển khai giải pháp đột phá, mang lại lợi ích lâu dài cho doanh nghiệp và người dân.

Người đứng đầu Chính phủ Việt Nam nhấn mạnh, trong một thế giới luôn biến động, tiềm ẩn nhiều rủi ro như ngày nay, chúng ta nhận thức rõ rằng, để ứng phó với những thách thức mang tính toàn cầu cần phải có cách tiếp cận toàn cầu cùng những giải pháp toàn cầu, vượt qua khủng hoảng, phục hồi kinh tế. Điều này cần có sự nỗ lực, đoàn kết, chung tay vun đắp của tất cả 10 nước thành viên ASEAN cũng như của các bạn bè, đối tác.

“Hơn 2 năm qua, cuộc chiến chống đại dịch COVID-19 là minh chứng rõ ràng cho kết quả của sự chung tay, đoàn kết đó. Chúng ta đã cơ bản kiểm soát được dịch bệnh, tạo điều kiện thuận lợi cho phục hồi nhanh và phát triển bền vững. Trong giai đoạn mang tính bước ngoặt này, khó khăn, thách thức nhiều hơn cơ hội, thuận lợi, nhưng càng khó khăn chúng ta lại càng phải phát huy tinh thần đoàn kết, kề vai, sát cánh, chia sẻ, cùng nhau hợp tác chặt chẽ hơn, phát triển, xây dựng niềm tin, tạo động lực cho phục hồi kinh tế khu vực cũng như thế giới"- Thủ tướng cho biết thêm.

Thủ tướng đề nghị, Chính phủ, doanh nghiệp và các bên liên quan trong ASEAN cần triển khai hiệu quả Khuôn khổ phục hồi toàn diện đã được các nhà lãnh đạo ASEAN thông qua tại Hội nghị cấp cao lần thứ 37 cũng như các sáng kiến khác mà ASEAN đã thông qua, tập trung vào 03 định hướng: Phục hồi, Số hóa, và Bền vững, đẩy mạnh ứng dụng khoa học kỹ thuật, công nghệ để thúc đẩy phục hồi xanh.

Cộng đồng doanh nghiệp ASEAN cần nắm chắc thời cơ, vận hội do Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) mang lại - Hiệp định thương mại tự do khu vực lớn nhất hiện nay, bao phủ 30% GDP toàn cầu và 30% dân số thế giới, qua đó thúc đẩy mở rộng liên kết thị trường, phát triển chuỗi sản xuất, chuỗi giá trị, hài hòa hóa các quy định về xuất xứ, thủ tục thuế quan, hải quan, kiểm dịch, tiêu chuẩn kỹ thuật.

Các quốc gia thành viên ASEAN triển khai hiệu quả Chiến lược tổng thể ASEAN về Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và Hiệp định ASEAN về Thương mại điện tử, thúc đẩy mạnh mẽ chuyển đổi số và đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật số, tạo điều kiện thuận lợi cho kết nối khu vực và phục hồi kinh tế.

ASEAN BAC phát huy vai trò tiên phong trong những hoạt động hợp tác, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, chuyển giao công nghệ...; đẩy mạnh chuyển dịch sang mô hình kinh tế tuần hoàn ưu việt, tiết kiệm tài nguyên, bảo vệ môi trường, thúc đẩy phục hồi và phát triển kinh tế xã hội.

Cần thúc đẩy hơn nữa nỗ lực chung, tăng cường hợp tác công – tư. Các doanh nghiệp, hơn lúc nào hết, cần đồng hành chặt chẽ cùng các Chính phủ trong việc khởi xướng, đề xuất các ý tưởng, sáng kiến để thúc đẩy nền kinh tế khu vực phục hồi bền vững và có khả năng thích ứng cao hơn.

Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh: “Việt Nam nhất quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, đa phương hóa, đa dạng hóa, là bạn tốt, là đối tác tin cậy và là thành viên có trách nhiệm trong cộng động quốc tế. Chúng tôi đề cao và tôn trọng các nguyên tắc và bản sắc của ASEAN, Việt Nam luôn vì một Cộng đồng ASEAN đoàn kết, vững mạnh và phát triển; thực hiện nghiêm túc các cam kết và nghĩa vụ thành viên, có nhiều đóng góp quan trọng cho tăng cường đoàn kết, xây dựng Cộng đồng ASEAN và thực hiện Tầm nhìn ASEAN 2025 theo tinh thần “đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết; thành công, thành công, đại thành công” như lời Chủ tịch Hồ Chí Minh - Anh hùng giải phóng dân tộc, Danh nhân văn hóa thế giới đã nói”.

Thủ tướng cho biết, sau hơn 35 năm Đổi mới, quy mô nền kinh tế của Việt Nam năm 2022 ước đạt gần 400 tỷ USD tăng tăng khoảng 15 lần; thu nhập bình quân đầu người hơn 4.000 USD; quy mô thương mại khoảng 750 tỷ USD, thuộc nhóm 20 nền kinh tế hàng đầu về thương mại quốc tế. Việt Nam đã ký kết 15 hiệp định thương mại tự do với trên 60 nước, vùng lãnh thổ, trong đó có những thị trường lớn nhất trên thế giới và ngày càng đa dạng hóa thị trường, sản phẩm, các chuỗi cung ứng. Đặc biệt, trong bối cảnh tình hình thế giới diễn biến phức tạp, ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 nhưng Việt Nam vẫn duy trì tăng trưởng GDP cao, 9 tháng đạt 8,83%, ước cả năm đạt 8%.

Là thành viên có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế nói chung và ASEAN nói riêng, với tinh thần đoàn kết, chung tay cho phục hồi nhanh và phát triển bền vững, tạo điều kiện tốt nhất cho doanh nghiệp, Việt Nam cam kết tạo lập môi trường kinh doanh tốt nhất, đó là: giữ vững ổn định chính trị xã hội và kinh tế vĩ mô; tháo gỡ những điểm nghẽn của nền kinh tế về thể chế pháp luật, hạ tầng cơ sở và nguồn nhân lực; phát triển các chuỗi cung ứng, giảm chi phí giao dịch, đặc biệt là chi phí về logistics và chi phí hành chính; xây dựng môi trường - chính sách ổn định, có tính dự báo cao, thực thi minh bạch và trách nhiệm giải trình; Việt Nam sẵn sàng hợp tác để đẩy mạnh kết nối hạ tầng kỹ thuật số, hướng tới khu vực phát triển kỹ thuật số đồng đều và bền vững; đồng hành cùng các doanh nghiệp trong khu vực ASEAN cũng như các nước đối tác và nỗ lực tạo điều kiện tốt nhất để tận dụng tối đa cơ hội kinh doanh, đầu tư.

Với sự đoàn kết, quyết tâm của cộng đồng doanh nghiệp và Chính phủ các quốc gia trong khu vực, ASEAN có thể hợp tác sâu rộng hơn, ứng phó hiệu quả hơn với những thách thức, hướng tới thịnh vượng chung trong khu vực và phát triển trong tự do và hòa bình.

Thủ tướng mong muốn các doanh nghiệp tiếp tục chung tay với chính phủ các nước ASEAN, phát huy tinh thần chủ động, sáng tạo, thích ứng với trạng thái bình thường mới, đẩy mạnh đầu tư, kinh doanh, tạo công ăn việc làm cho người lao động, đảm bảo ổn định cuộc sống của người dân và tạo ra giá trị mới cho xã hội và cộng đồng và tin tưởng chắc chắn rằng các nước sẽ tiếp tục phát huy “Tinh thần ASEAN”, chủ động, trách nhiệm, đoàn kết cùng nhau vượt qua thách thức, hướng tới tương lai tươi đẹp của ngôi nhà chung ASEAN.