Lễ hội bắt đầu từ ngày mùng 4 tháng giêng âm lịch và kéo dài trong suốt tháng giêng với các chương trình, lễ hội truyền thống, cùng với các sinh hoạt tín ngưỡng tôn giáo. Hội Vía Bà được tổ chức trong ba ngày 4, 5, 6 tháng năm âm lịch đây được xem là lễ quan trọng nhất ở núi Bà.
Nguồn gốc, ý nghĩa hội Xuân núi Bà Đen
Lễ hội Xuân núi Bà Đen có nguồn gốc từ câu chuyện của một người con gái, nàng là con của một quan chức Triều Nguyễn. Khi đó, một người con gái xinh đẹp được nhiều người mến mộ và đã có hôn ước với một chàng trai. Khi chàng đi hành quân, nàng ở nhà thường xuyên lên núi để cầu nguyện sự bình an cho chàng. Tuy nhiên, một lần đã bị kẻ xấu vây bắt, để bảo toàn trinh tiết nàng đã chọn ngã mình xuống vực sâu.
Sau đó nàng báo mộng cho chùa để đem về mai táng, kể từ ngày đó dân làng luôn được nàng phù hộ mang đến những điều tốt đẹp, bình an. Nàng có làn da ngăm nên được gọi là Bà Đen và đã được dân làng phong thành Linh Sơn Thánh Mẫu.
Hằng năm đến mùa lễ hội Xuân núi Bà Đen mọi người lại đến nơi đây để cầu nguyện bình an. Lễ hội núi Bà Đen không chỉ mang bản sắc dân tộc mà còn thể hiện mong muốn ý nguyện của người dân luôn luôn mong điều hạnh phúc và sự ấm no từ xưa đến nay. Nét đẹp truyền thống này cần được bảo tồn, gìn giữ và truyền lại cho thế hệ mai sau.
Trong những ngày diễn ra lễ hội thì ngày mùng 5 có lẽ là diễn ra nhộn nhịp nhất với nghi lễ “trình thập cúng”. Tại nghi lễ này, người ta dâng hương, hoa quả, rượu, đèn,... Trong những ngày tiếp theo sẽ tổ chức các lễ siêu độ, sám hối, những ai đến đây vẫn được tiếp tục cầu nguyện, dâng hương.
Dù được tổ chức vào mùa nào, lễ hội núi Bà Đen vẫn luôn thu hút đối với nhiều du khách cả trong và ngoài tỉnh. Các nghi thức trong lễ hội núi Bà Đen đều mang tính chất trang nghiêm của lễ thức Phật giáo và mang sắc thái tươi vui rộn ràng của tín ngưỡng dân gian.
Hội Núi Bà Đen thể hiện đậm đà bản sắc dân tộc. Nó chuyển tải một cách dung dị những ước mong của đại chúng là mong ước về một cuộc sống ấm no, hạnh phúc… và nét đặc trưng của nền văn hóa dân gian Nam Bộ.
Những điều cần lưu ý gì khi trẩy hội Xuân núi Bà Đen
Để có chuyến đi đầu xuân thật vui vẻ, bạn cần lưu ý một số điều trước khi đi lễ hội Xuân núi Bà Đen sau đây:
Khi đến hành hương, cúng bái hãy chuẩn bị vật cúng trước ở nhà để tiết kiệm chi phí và thời gian hơn
Nên rèn luyện một sức khỏe thật tốt, chuẩn bị đủ nước uống cho cả hành trình
Không quên sử dụng kem chống nắng, kem chống côn trùng
Lựa chọn những bộ trang phục lịch sự, không làm ồn vì đây là cửa Phật là chốn yên tĩnh và linh thiêng
Chú ý bảo quản các tư trang vật dụng của bản thân đề phòng trộm cắp tại lễ hội
Hãy bỏ rác đúng nơi quy định để giữ cảnh quan luôn sạch đẹp.