Theo Ban Tổ chức, đây là lần đầu tiên Giải có hạng mục dành cho sách được bạn đọc yêu thích, gồm bốn đề cử: "Chuyện con mèo dạy hải âu bay" của Luis Sepúlveda (người dịch: Phương Huyền); "Mùa hè không tên" của Nguyễn Nhật Ánh, "Người thầy" của Nguyễn Chí Vịnh; "Tuổi trẻ đáng giá bao nhiêu" của Rosie Nguyễn.
Căn cứ ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại văn bản số 5600/VPCP – KGVX ngày 6 tháng 7 năm 2016, Bộ Thông tin và Truyền thông đã chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan xây dựng Đề án Giải thưởng Sách Quốc gia và quyết định triển khai Giải thưởng Sách Quốc gia từ năm 2017. Qua sáu lần tổ chức, đến nay Giải thưởng Sách Quốc gia đã trở thành một sự kiện văn hoá nổi bật thu hút sự chú ý của đông đảo dư luận xã hội, có sức lan tỏa mạnh mẽ, được các đồng chí lãnh đạo Đảng và Nhà nước đánh giá cao, góp phần quan trọng đưa sách đến được với bạn đọc, lan tỏa và nhân lên những giá trị tri thức, những giá trị văn hóa trong đời sống xã hội, nâng tầm giá trị cho mỗi cuốn sách đoạt giải tương xứng với sự kỳ vọng của đông đảo bạn đọc; trở thành tài sản tinh thần quý giá trong mỗi gia đình và đất nước.
Theo Ban tổ chức, giải thưởng năm nay sẽ tôn vinh 58 bộ sách, cuốn sách; với 59 Giải thưởng, gồm 3 giải A; 10 giải B; 21 giải C; 21 giải Khuyến khích và 4 giải Sách được bạn đọc yêu thích, trong đó có 1 cuốn sách “lập cú đúp,” giành được 2 hạng mục giải thưởng.
Các tên sách được Hội đồng chung khảo lựa chọn để trao Giải thưởng Sách Quốc gia lần VII thuộc 6 lĩnh vực: Chính trị - kinh tế; khoa học xã hội và nhân văn; khoa học tự nhiên và công nghệ; văn hóa, văn học và nghệ thuật; thiếu nhi; sách được bạn đọc yêu thích.
Giải thưởng năm nay có nhiều điểm mới như: Mở rộng đối tượng đề cử sách dự giải trong đó có cả bạn đọc và các cơ quan báo chí, truyền thông; tăng tỷ trọng điểm để đề cao tính lan tỏa của sách đoạt giải; bổ sung hạng mục mới trong cơ cấu giải thưởng là Giải Sách được bạn đọc yêu thích; công bố các cuốn sách đề cử đoạt giải sau khi đã qua hai vòng chấm sơ khảo và chung khảo; tổ chức các hoạt động tri ân các tác giả, dịch giả, đơn vị xuất bản và các hoạt động truyền thông quảng bá, lan tỏa sách sau khi đoạt giải tại khu vực sân vườn Nhà hát Lớn Hà Nội.
Năm 2024, có 51/57 nhà xuất bản có sách tham dự Giải thưởng (nhiều hơn 10 nhà xuất bản so với Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ VI). Số sách tham dự Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ VII là 372 tên sách và bộ sách, bao gồm 455 cuốn sách (nhiều hơn 60 tên sách và bộ sách, 20 cuốn sách so với Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ VI).
Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ VII đã mời 81 chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý có đủ tiêu chuẩn, điều kiện tham gia chấm giải, trong đó hầu hết là các nhà văn, chuyên gia khoa học đầu ngành, có uy tín, giàu kinh nghiệm trong công tác chấm các giải thưởng.
Lễ trao Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ VII sẽ được đón các đồng chí lãnh đạo cấp cao của Đảng và Nhà nước; đại diện lãnh đạo các bộ, ban, ngành ở Trung ương và địa phương; lãnh đạo Ban Tuyên giáo Trung ương; lãnh đạo Bộ Thông tin và Truyền thông; lãnh đạo Hội Xuất bản Việt Nam; thành viên các Hội đồng Sơ khảo, Hội đồng Chung khảo và Hội đồng Giải thưởng Sách Quốc gia; các tác giả, dịch giả đạt giải; đại diện các Nhà xuất bản, nhà in, công ty phát hành sách, công ty sách trong cả nước; các cơ quan thông tấn, báo chí, phát thanh và truyền hình ở Trung ương và địa phương.
Chương trình Lễ trao Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ VII được đổi mới mạnh mẽ, các tiết mục sắp xếp đan xen giữa các phần trao phần thưởng (Bằng khen của Bộ trưởng) và Giải thưởng là các Video kể về câu chuyện Sách, Văn hóa đọc với các chủ đề: Truyền thống và hiện đại; Cống hiến và ghi nhận; Lan tỏa những giá trị, trong đó người trong cuộc và cả chính bạn đọc kể những câu chuyện về Giải thưởng sách và những ảnh hưởng đến sự phát triển của xuất bản và văn hóa đọc; về hành trình sáng tạo, lan tỏa những giá trị của sách, cả những vui buồn, mong muốn của tác giả, dịch giả và người làm sách với tác phẩm mình sáng tạo, về tâm huyết của người làm sách và mong muốn các cuốn sách được lan tỏa rộng rãi, về tình yêu sách của bạn đọc.
Với sự tham gia hỗ trợ của các doanh nghiệp, nhà tài trợ, Giải thưởng sách Quốc gia lần thứ VII tiếp tục giữ nguyên giá trị giải với 100 triệu đồng cho Giải A, 50 triệu đồng cho Giải B, 30 triệu đồng cho Giải C, 10 triệu đồng cho Giải Khuyến khích và 20 triệu đồng cho Giải Sách được bạn đọc yêu thích. Tổng mức trao Giải thưởng tăng lên khoảng gần 2 tỉ đồng.
Tại Lễ trao Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ VII, Bộ Thông tin và Truyền thông sẽ thực hiện trao thưởng bằng khen cho các tập thể và cá nhân đã có thành tích xuất sắc, nhiều sáng tạo, đổi mới trong hoạt động xuất bản sách có giá trị cao, tác động tích cực đến đời sống xã hội; tuyên truyền quảng bá sách, thúc đẩy phát triển văn hóa đọc.
Trong khuôn khổ Lễ trao Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ VII, Hội Xuất bản Việt Nam phối hợp với Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật, Nhà Xuất bản Thông tin và Truyền thông tổ chức trưng bày, triển lãm những cuốn sách, bộ sách có giá trị cao, đặc biệt là những cuốn sách lý luận chính trị có giá trị quan trọng được xuất bản trong thời gian qua cùng toàn bộ sách đạt Giải qua các kỳ trao Giải Sách Quốc gia từ lần thứ nhất đến nay.