Nắng nóng gay gắt có thể gây ra nhiều căn bệnh nguy hiểm. Từ các bệnh về đường hô hấp, dịch bệnh mùa nóng cho đến sốc nhiệt, đột quỵ… đều đặt chúng ta đứng trước những rủi ro. Trong khi đó, chế độ ăn uống là cách đơn giản nhất giúp chúng ta phòng ngừa và giảm thiểu rủi ro một cách hiệu quả.
Mướp đắng (khổ qua)
Từ lâu mướp đắng nổi tiếng là một loại thực phẩm lành mạnh, an toàn cho sức khỏe và thường được chế biến thành nhiều món ngon. Ăn mướp đắng thường xuyên sẽ giúp cơ thể hạ đường huyết, nuôi dưỡng và trẻ hóa làn da, đặc biệt vào mùa hè nó giúp giải nhiệt rất hiệu quả.
Trong mướp đắng còn có chất quinoline, chất này có vị đắng đặc trưng giúp cơ thể kháng khuẩn, chống viêm, thúc đẩy tiêu hóa tốt. Vì vậy, mùa hè là thời điểm thích hợp để ăn nhiều hơn các món ăn chế biến từ mướp đắng.
Ăn mướp đắng thường xuyên sẽ giúp cơ thể hạ đường huyết, nuôi dưỡng và trẻ hóa làn da.
Hơn nữa, loại quả này chứa nhiều vitamin và khoáng chất, giúp tăng cường sức đề kháng cho cơ thể, kháng khuẩn, kháng viêm tốt, ngăn ngừa và có tác dụng tiêu diệt tế bào ung thư.
Bởi vậy, mùa hè là thời điểm thích hợp để ăn các món chế biến từ mướp đắng như canh mướp đắng nhồi thịt, mướp đắng xào trứng, mướp đắng chà bôp ướp lạnh, mướp đắng xào thịt bò…
Rau tần ô
Rau tần ô (rau cải cúc) trong Y học Trung Quốc được ví như một thần dược, bởi nó có thể điều trị hiệu quả 5 tình trạng bệnh: mệt mỏi, chán ăn, nhẹ cân, khí hư ra nhiều, làm dịu thần kinh. Nó cũng có tác dụng tốt trong việc chống lão hóa và kéo dài tuổi thọ.
Nếu ăn rau tần ô vào những ngày nóng nực sẽ giúp cơ thể giải nhiệt, sảng khoái, giảm viêm da hiệu quả
Ít người biết rằng rau tần ô là một trong những loại rau dại được người Trung Quốc phát hiện và ăn sớm nhất. Nó chứa nhiều vitamin, khoáng chất, choline, đường, riboflavin và mannitol, chất làm se…, nếu ăn vào những ngày nóng nực sẽ giúp cơ thể giải nhiệt, sảng khoái, giảm viêm da hiệu quả.
Rau diếp xoăn
Rau diếp xoăn rất quen thuộc trong bữa ăn của nhiều gia đình. Nó có vị đắng nhẹ, không quá khó ăn, thường được làm salad hoặc ăn kèm với các món thịt nướng rất ngon. Trong rau diếp xoăn chứa nhiều carotene, chất xơ, vitamin C, có thể thúc đẩy nhu động ruột, giúp tiêu hóa tốt và ngăn ngừa táo bón.
Rau diếp xoăn là loại rau có tác dụng bồi bổ cơ thể, làm tăng sự bài tiết và thải nước tiểu của cơ thể
Chất inulin có trong loại rau này giúp cải thiện tình trạng táo bón, tiêu chảy do nhiễm trùng, tốt cho tim mạch và đái tháo đường… Rau diếp xoăn đã được dùng làm thuốc tại nhiều nơi trên thế giới cách đây trên 5.000 năm. Nhựa từ thân rau diếp xoăn được dùng để tăng tiết sữa cho các sản phụ. Hoa được dùng chữa sưng mắt. Lá giã nát đắp vết thương bị bầm. Rễ dùng làm thuốc lợi tiểu, trị nóng sốt và vàng da.
Các bộ phận của rau diếp xoăn từ gốc đến ngọn đều có thể dùng như dược thảo để khắc phục chứng rối loạn cho gan. Mỗi ngày nên dùng 30-60ml nước ép rau diếp xoăn, kể cả rễ, chia uống làm 3 lần/ngày sẽ có tác dụng khử độc cho gan, giúp gan làm việc tốt. Ngoài ra nước ép rau diếp còn khắc phục sự cố rối loạn chức năng bàng quang, ứ mật, vàng da và bệnh lách to, giúp gan và túi mật làm tốt chức năng vốn có.
Hạt kiều mạch
Kiều mạch còn gọi tam giác mạch hay lúa mạch đen, thuộc họ rau răm. Ở nước ta, kiểu mạch được trồng bạt ngàn ở các tỉnh miền Bắc như Cao Bằng, Hà Giang, Lạng Sơn. Đây là loại hạt được xem là lương thực phụ của người dân nơi này.
Mặc dù hạt kiều mạch không phải là thực phẩm dễ ăn, bởi có vị đắng đặc trưng, nhưng bù lại nó là loại ngũ cốc cực kỳ tốt cho sức khỏe. Ăn kiều mạch thường xuyên sẽ giúp tinh thần sảng khoái, tràn đầy năng lượng, giảm khí và mở rộng đường ruột, dạ dày cũng được bảo vệ tốt hơn.
Mặc dù không dễ ăn nhưng hạt kiều mạch có nhiều công dụng tốt cho sức khỏe
Hạt kiều mạch có giá trị dinh dưỡng cao hơn nhiều so với các loại ngũ cốc khác. Theo Đông y, kiểu mạch có vị chat, tính bình có tác dụng thanh nhiệt giải độc, lợi thấp tiêu thũng. Các thành phần trong hạt kiểu mạch có thể giúp làm giảm cholesterol xấu, tăng cholesterol tốt trong máu, ngăn ngừa các tai biến mạch máu do xơ vữa động mạch, tăng huyết áp và các rối loạn tuần hoàn tĩnh mạch nhờ có nguồn chất rutin tự nhiên dồi dào.
Bí đao
Bí đao là cũng là một cái tên không thể thiếu trong danh sách các thức ăn giải nhiệt cơ thể, đẩy lùi cái nóng ngày hè. Với vị ngọt vốn có, tính mát, có tác dụng thanh nhiệt, giải thử, sinh tân, chỉ khát, bí đao xứng đáng hơn bất kỳ loại quả nào khác.
Các bà nội trợ thường dùng bí đao để nấu canh tôm hoặc canh cua để giải nhiệt. Những món này cực kì có lợi cho những người đang trong tình trạng béo phì, phù lũng hay tiểu tiện khó khăn. Với bí đao nấu cá hoặc đậu đỏ ăn rất tốt, bạn sẽ nhanh chóng tạm biệt chứng tiểu khó làm bạn vô cùng khổ sở.
Sữa chua
Hàm lượng protein cao nên sữa chua trở thành món ăn vặt bổ dưỡng thích hợp trong mùa hè. Bạn có thể dễ dàng mang theo loại thực phẩm này bên mình vào những chuyến đi biển.
Sữa chua cũng giúp cơ thể bạn bớt cảm thấy đói, nhờ vậy tránh ăn nhiều món thịt nướng hoặc đồ ăn vặt có nhiều muối, hàm lượng calo cao.
Bạn nên chọn sữa chua ít béo vì có chứa gấp đôi hàm lượng protein so với các loại sản phẩm thông thường. Không những thế, sữa chua còn chứa probiotic, là một vi khuẩn giúp cải thiện hệ tiêu hóa hoạt động tốt.
Đậu phụ
Trong Đông y, đậu phụ có vị ngọt, mát có tác dụng thanh nhiệt, nhuận táo, bổ trung, giải độc và sinh nước bọt. Trong những ngày nắng nóng cao điểm như hiện nay, đậu phụ nên được ưu tiên vì dễ ăn và giúp bạn khỏe mạnh.
Đậu phụ dễ chế biến, có thể chần ăn sống, kho với bột nghệ, rán hoặc nhồi thịt, sốt hoặc nấu canh với cà chua… Đậu phụ còn chế biến thành những món ăn vị thuốc để chữa bệnh, có tới 100 vị thuốc như canh đậu phụ rau dền, canh đậu phụ dưa chuột, canh đậu phụ mộc nhĩ, đậu phụ cá trạch, đậu phụ nấm, đậu phụ chân giò…
Bột sắn
Trong Đông y, sắn dây còn là vị thuốc với tên gọi là cát căn. Cát căn có vị ngọt, tính bình, có tác dụng giải cơ thoái nhiệt, sinh tân chỉ khát và dùng chữa biểu chứng miệng khát nhức đầu, tả lỵ ra máu, cực tốt để giải nhiệt ngày nắng nóng.
Một ly bột sắn dây, thêm chanh tươi và chút đường cùng nước ấm để giải cảm nắng hiệu quả.
Chanh
Chanh là loại thực phẩm đa năng, phổ biến trong nhiều lĩnh vực, vừa làm gia vị, vừa vắt lấy nước uống, vừa có công dụng làm đẹp, trị bệnh. Loại quả này có vị chua, tính bình, hỗ trợ cho hệ tiêu hóa, thanh nhiệt, giải khát hiệu quả.
Với những người máu nhiệt, thường bị nóng trong người, gây ra ợ nóng, nôn nấc, rối loạn tiêu hóa, ăn không tiêu, không ngon miệng thì hãy dùng chanh ngậm với muối. Phổ biến nhất vẫn là vắt nước chanh tươi, ngâm thành chanh muối hoặc phơi khô thành ô mai.
Nước mía
Theo Đông y, mía vị ngọt, tính mát, có tác dụng thanh nhiệt, sinh tân dịch, nhuận táo, giáng khí. Dùng rất tốt trong mùa hè để phòng chống các chứng bệnh viêm nhiệt có biểu hiện miệng khô họng khát, sốt cao mất nước, tiểu tiện sẻn đỏ, đại tiện táo… cũng có thể dùng cho người nôn ọe nhiều lần, miệng khô buồn bực, đại tiện táo kết và người bị ngộ độc do rượu.
Khánh Ngọc (t/h)