Pháp sắp đưa ra xét xử vụ kiện chất độc da cam trong Chiến tranh Việt Nam

Theo AFP, ngày 25/1, một tòa án ở Pháp sẽ tổ chức phiên tranh tụng về vụ kiện của một người phụ nữ Pháp gốc Việt đối với 14 công ty đa quốc gia, trong đó cáo buộc các công ty này làm tổn hại nghiêm trọng sức khỏe của bà và những người khác thông qua hành vi bán chất gây rụng lá để Chính phủ Mỹ sử dụng trong Chiến tranh Việt Nam.

Bà Trần Tố Nga, sinh năm 1942, từng là nhà báo và nhà hoạt động ở Việt Nam trong những năm ở độ tuổi 20.

Năm 2014, bà đệ đơn kiện 14 công ty sản xuất hoặc bán hóa chất có độc tính cao, bao gồm Monsanto – hiện thuộc sở hữu của tập đoàn khổng lồ Bayer của Đức – và Dow Chemical. Đơn kiện được sự hậu thuẫn của một số tổ chức phi chính phủ.

Bà Trần Tố Nga trong một lần đi bộ đồng hành cùng các nạn nhân chất độc da cam tại TPHCM

Trong đơn, bà cáo buộc các công ty này phải chịu trách nhiệm về những thương tích mà bà, con bà và vô số người khác phải gánh chịu, cũng như những thiệt hại đối với môi trường.

Bà Trần Tố Nga cho biết: “Tôi không chiến đấu vì bản thân mà vì con tôi và hàng triệu nạn nhân”.

Bản thân bà cũng bị ảnh hưởng bởi chất độc da cam, dẫn đến bệnh tiểu đường loại 2 và dị ứng insulin cực kỳ hiếm gặp. Bà cũng mắc bệnh lao hai lần, bị ung thư và một trong các con gái của bà đã chết vì dị tật tim.

Tuy nhiên, Tập đoàn Bayer cho rằng chất độc da cam được sản xuất “dưới sự quản lý duy nhất của Chính phủ Mỹ vì các mục đích quân sự đặc biệt.”

Chuyên gia luật quốc tế Valerie Cabanes cho biết mỗi năm, có khoảng 6.000 trẻ em được chẩn đoán dị tật bẩm sinh ở Việt Nam.

Các công ty đa quốc gia lập luận rằng họ không thể chịu trách nhiệm về việc quân đội Mỹ sử dụng sản phẩm của họ.

Trả lời AFP, công ty Bayer cho rằng chất độc da cam được sản xuất “dưới sự quản lý duy nhất của chính phủ Mỹ cho các mục đích quân sự riêng”.

Nguyên đơn và đội ngũ luật sư của bà dự kiến đưa ra lập luận rằng các công ty sản xuất chất độc da cam đã lừa dối Chính phủ Mỹ về độc tính thực sự của chất hóa học này.

Theo ước tính của các tổ chức phi chính phủ, khoảng 4 triệu người ở Việt Nam, Lào và Campuchia bị nhiễm chất độc da cam trong hơn một thập kỷ.

Trong chiến tranh, quân đội Mỹ rải khoảng 76 triệu lít chất diệt cỏ và chất làm rụng lá để ngăn chặn quân đội Việt Nam tiến quân.

Các tổ chức phi chính phủ cho biết chất độc da cam đã phá hủy thảm thực vật, gây ô nhiễm đất và đầu độc động vật, gây ung thư và dị tật ở người.

Theo kế hoạch ban đầu, phiên tòa được tổ chức ở khu vực ngoại ô Evry của thủ đô Paris vào tháng 10/2020, song đã bị hoãn lại do đại dịch COVID-19.

Minh Thu