Phát triển xanh

TPHCM chi hơn 105.000 tỉ đồng chỉnh trang nhà ven kênh, biến “vùng trũng” thành điểm đến mới

Ngọc Ánh • 30/06/2025 19:00

TPHCM phê duyệt đề án chỉnh trang Quận 8 với tổng vốn hơn 105.000 tỉ đồng, nhằm di dời gần 15.000 căn nhà ven kênh, xây dựng nhà tái định cư, phát triển hạ tầng và kinh tế ven sông.

Chủ tịch UBND TPHCM vừa phê duyệt Đề án chỉnh trang đô thị khu vực nhà ở trên và ven kênh, rạch tại Quận 8.

Sở Xây dựng TPHCM được giao làm cơ quan thường trực, theo dõi, tổng hợp tình hình triển khai, kịp thời báo cáo, đề xuất UBND Thành phố xử lý các khó khăn, vướng mắc phát sinh.

TPHCM chi hơn 105.000 tỉ đồng chỉnh trang nhà ven kênh, biến “vùng trũng” thành điểm đến mới

Từ ngày 1/7/2025, UBND 3 phường mới sau sắp xếp ở Quận 8 là Chánh Hưng, Bình Đông và Phú Định bắt đầu triển khai thực hiện các phần việc theo đề án.

Việc đầu tư xây dựng nhà ở xã hội trong khuôn khổ đề án sẽ được thực hiện linh hoạt theo các phương thức, nguồn vốn và chính sách ưu đãi được quy định tại các nghị quyết của Quốc hội và nghị định của Chính phủ về cơ chế đặc thù phát triển nhà ở xã hội.

Theo đề án của UBND Quận 8, toàn quận hiện có 14.950 căn nhà trên và ven kênh rạch chưa được di dời, trải dài trên 54km qua 10 phường.

Trong đó bao gồm: 9.440 căn nhà ven kênh, rạch; 1.589 căn nhà hoàn toàn trên kênh, rạch; 4.473 căn nhà một phần ven, một phần trên kênh, rạch; 448 căn hộ thuộc chung cư cũ Phạm Thế Hiển.

Các khu nhà này tập trung dọc theo các tuyến kênh rạch lớn như: Kênh Đôi, Kênh Xáng, Rạch Ông Bé, Kênh Bến Nghé, Sông Ông Lớn, Rạch Nhụy... phần lớn đều đang trong tình trạng ô nhiễm nghiêm trọng, nhà cửa xuống cấp, thiếu tiện nghi cơ bản và tiềm ẩn nguy cơ cao về cháy nổ, sạt lở.

Mục tiêu cốt lõi của đề án là di dời toàn bộ các hộ dân sống trên và ven kênh rạch, đi đôi với việc đầu tư xây dựng 9 dự án nhà ở tái định cư và nhà ở xã hội, cải tạo chung cư cũ, nạo vét kênh rạch, xây dựng bờ kè, mở rộng đường giao thông, phát triển mảng xanh và không gian công cộng.

Quận 8 đặt mục tiêu: Nạo vét 36,5km kênh rạch; xây dựng 73,1km bờ kè hai bên; phát triển 734.750m² đường giao thông ven kênh; tạo thêm 102.731,8m² công viên, mảng xanh; khai thác 247.000m² đất thương mại - dịch vụ.

Đề án đồng thời tái cơ cấu lại quy hoạch sử dụng đất, rà soát quỹ đất do Nhà nước quản lý chưa sử dụng hiệu quả để đầu tư nhà ở tái định cư, nhà ở xã hội; tổ chức đấu giá một số quỹ đất thương mại, tạo nguồn thu cho ngân sách, giảm áp lực đầu tư công.

Tổng mức đầu tư cho Đề án ước tính khoảng 105.179 tỉ đồng. Trong đó, TPHCM sẽ khai thác quỹ đất sạch để đấu giá, phát triển nhà ở thương mại, với tổng nguồn thu dự kiến khoảng 105.913 tỉ đồng, tương đương với tổng chi phí đầu tư. Điều này giúp giảm áp lực ngân sách, bảo đảm tính khả thi tài chính trong dài hạn.

Điểm đặc biệt của đề án là tích hợp phát triển kinh tế, du lịch và dịch vụ ven sông.

Quận 8 sẽ nghiên cứu phát triển tuyến buýt đường sông, tổ chức các sự kiện văn hóa thường xuyên như Chợ Hoa Xuân, Tuần lễ trái cây “Trên bến dưới thuyền”, gắn với các hoạt động du lịch đường thủy, nghệ thuật, kinh tế ban đêm - biến nơi từng là vùng trũng đô thị trở thành điểm đến hấp dẫn của TPHCM.

UBND TPHCM giao Sở Xây dựng làm cơ quan thường trực, theo dõi, tổng hợp tình hình triển khai, kịp thời báo cáo, đề xuất UBND TPHCM xử lý các khó khăn, vướng mắc phát sinh.

Từ năm 1993 đến 2025, TPHCM đã di dời, giải phóng mặt bằng 44.338 căn nhà trên và ven kênh rạch thuộc 4 tuyến kênh rạch chính và các chi lưu.

Hiện nay, TPHCM vẫn còn 398 dự án, tuyến sông, kênh, rạch chưa triển khai thuộc các quận 4, 6, 7, 8, 12, Bình Thạnh, Gò Vấp, Tân Bình, Tân Phú, Bình Tân, huyện Bình Chánh, Hóc Môn, Củ Chi, Nhà Bè, Cần Giờ, TP Thủ Đức với tổng quy mô di dời khoảng 39.600 căn. Con số này là theo báo cáo của UBND các quận huyện. Số liệu chính xác sẽ được xác định sau khi Viện Nghiên cứu phát triển TPHCM hoàn tất công tác điều tra xã hội học.

Trong đó, các quận, huyện có số lượng nhà cần di dời lớn nhất là quận 8 (14.950 căn), quận 12 (hơn 2.956 căn), huyện Nhà Bè (4.452 căn), quận 7 (hơn 4.000 căn), quận Bình Tân (3.396 căn)…

Để di dời, giải phóng mặt bằng số nhà trên, ngân sách TPHCM cần phân bổ ban đầu là 221.370 tỷ đồng. Trong đó, kinh phí đền bù, hỗ trợ, tái định cư cho trường hợp đủ điều kiện được hưởng chính sách khoảng 130.680 tỷ đồng.

Với những hộ không đủ điều kiện, TPHCM sẽ xây dựng nhà ở xã hội với nguồn vốn ước tính gần 10.700 tỷ đồng. Riêng phần đầu tư hạ tầng, nạo vét, cải tạo các tuyến sông, kênh rạch sau đó cần khoảng 80.000 tỷ đồng.