TP HCM: Khẩn trương khắc phục sạt lở bờ bao sông Sài Gòn tại huyện Củ Chi
Vụ sạt lở bờ bao dài gần 70m tại xã Bình Mỹ (Củ Chi) khiến nhiều hộ dân phải di dời khẩn cấp. TP.HCM đang khẩn trương khắc phục và đẩy nhanh dự án nâng cấp bờ hữu sông Sài Gòn.
Một tuần sau vụ sạt lở nghiêm trọng dài gần 70m tại bờ bao sông Sài Gòn (ấp 3, xã Bình Mỹ, huyện Củ Chi), nhịp sống của người dân nơi đây vẫn chưa thể trở lại bình thường. Tuy nhiên, lực lượng chức năng đã có mặt liên tục tại hiện trường, các phương án ứng phó khẩn cấp được triển khai đồng bộ, và kế hoạch khắc phục dài hạn cũng đang được thúc đẩy với tốc độ cao nhất có thể.

Trước đó, ngày 13/6 tại đoạn bờ bao ven sông SG (từ K8+360 đến K8+460, thuộc ấp 3, xã Bình Mỹ, huyện Củ Chi, TPHCM) xảy ra sự cố SL nghiêm trọng với chiều dài khoảng 70m, sâu từ 50-70cm, bờ bao xuất hiện nhiều vết nứt rộng 2-5cm. Đến rạng sáng 14/6, vị trí SL tiếp tục lan rộng thêm khoảng 10m, lấn sâu vào thân bờ bao khoảng 5m, làm tăng nguy cơ ảnh hưởng đến các hộ sinh sống lân cận và công trình phòng, chống thiên tai (PCTT) trên địa bàn.
Trước tình hình này, Chủ tịch UBND TP đã chỉ đạo Chi cục Hàng hải và Đường thủy Khu vực (KV) III hỗ trợ, phối hợp với các sở ngành chức năng điều tiết, phân luồng, hạn chế tốc độ các phương tiện tham gia giao thông (GT) đường thủy khi đi qua khu vực SL nhằm giảm thiểu áp lực sóng nước tác động vào bờ, giảm nguy cơ SL tiếp tục xảy ra trong thời gian các ĐV liên quan tiến hành khắc phục sự cố SL đoạn bờ bao này.
UBND huyện Củ Chi cũng nhận được yêu cầu chỉ đạo UBND xã Bình Mỹ phối hợp với Công ty TNHH MTV quản lý khai thác dịch vụ thủy lợi tiếp tục theo dõi tình hình sụt lún, SL trong KV, triển khai khoanh vùng, rào chắn, có biện pháp gia cố kịp thời và cảnh báo, thông báo cho người, phương tiện không ra vào KV để bảo đảm an toàn.
Bên cạnh đó, chỉ đạo các phòng ban chuyên môn huyện, UBND xã Bình Mỹ thực hiện theo phương án PC, ứng phó thiên tai theo cấp độ rủi ro thiên tai trên địa bàn; bảo đảm vật tư, thiết bị dự phòng và bố trí lực lượng ứng phó sự cố công trình để điều hành, chỉ huy, xử lý ngay các sự cố SL nếu có trước, trong và sau mùa mưa bão năm 2025 theo phương châm "Bốn tại chỗ". Ngoài ra, cần phối hợp với Công an Thành phố, Sở Xây dựng (XD) xử lý nghiêm phương tiện GT quá tải chạy trên các tuyến bờ bao trên địa bàn huyện Củ Chi.
Theo ông Lê Đình Đức, Phó Chủ tịch UBND huyện Củ Chi, công tác ứng phó bước đầu đã đạt được hiệu quả, ngăn chặn được tình trạng sạt lở tiếp diễn. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn lâu dài, TP.HCM đã chỉ đạo Ban Quản lý Dự án Đầu tư xây dựng Hạ tầng đô thị khẩn trương triển khai gói thầu “Nâng cấp bờ hữu ven sông Sài Gòn - Bắc rạch Tra”, trong đó đoạn bị sạt lở được xem là ưu tiên số một.
Ngay từ khi xảy ra sự cố sạt lở bờ bao sông Sài Gòn, lực lượng chuyên môn của Công ty TNHH MTV Quản lý Khai thác Dịch vụ Thủy lợi TP.HCM (IMC) đã triển khai nhiều biện pháp xử lý, gia cố tạm thời công trình. Đây là nhiệm vụ cấp bách trong hệ thống phòng chống thiên tai của khu vực.
“Khu vực ven sông Sài Gòn, đặc biệt là đoạn qua xã Bình Mỹ, là một trong những điểm xung yếu. Nếu không xử lý dứt điểm, đến mùa mưa bão, thiệt hại sẽ khó lường. Chúng tôi phối hợp chặt chẽ với huyện và các đơn vị liên quan để đảm bảo thi công an toàn, đúng tiến độ”, anh Lê Thanh Tấn, đại diện IMC cho hay.
Được biết, đoạn bờ bao bị sạt lở nằm trong tuyến bờ hữu sông Sài Gòn dài 8,2km, vốn đã được phê duyệt dự án đầu tư nâng cấp từ năm 2020. Tuy nhiên, đến nay, một số đoạn vẫn chưa được triển khai thi công do khó khăn về vốn và giải phóng mặt bằng. Sự cố lần này như một lời cảnh báo rõ ràng về sự cấp thiết phải đẩy nhanh tiến độ và hoàn thiện hệ thống hạ tầng phòng chống sạt lở.
Cùng với các giải pháp kỹ thuật, TP.HCM cũng đã chỉ đạo tăng cường công tác tuyên truyền, cảnh báo người dân khu vực có nguy cơ cao. Các đội dân quân, xung kích, công chức xã vẫn trực 24/24 tại hiện trường. Đồng thời, UBND huyện cũng lập phương án di dời lâu dài cho những hộ nằm sát mép bờ, nếu sau đánh giá thấy cần thiết.
Các hộ dân bị ảnh hưởng trong khu vực sạt lở được chính quyền địa phương hỗ trợ số tiền là 3 triệu đồng/hộ để thuê nhà trọ trong thời gian gia cố tuyến bờ bao. Chính quyền địa phương đã hỗ trợ nhu yếu phẩm cho các hộ tạm cư. Tuy nhiên, theo phản ánh của người dân, điều họ mong mỏi nhất vẫn là được trở về ngôi nhà của mình, trong một tâm thế an toàn và yên ổn.
Hiện nay, TP.HCM có hơn 40 điểm có nguy cơ sạt lở dọc các tuyến sông lớn như sông Sài Gòn, sông Nhà Bè, sông Vàm Thuật… Việc xảy ra sự cố tại Bình Mỹ cho thấy cần rà soát lại toàn bộ các khu vực xung yếu, nhất là tại các tuyến bờ bao xây dựng lâu năm, đã xuống cấp, để có phương án phòng ngừa từ sớm, từ xa.
Sạt lở, đặc biệt là ở khu vực ven sông như vụ việc tại bờ bao sông Sài Gòn, gây ra nhiều tác động tiêu cực đến môi trường, cả trước mắt lẫn lâu dài. Dưới đây là những tác động chính:
1. Mất đất và thay đổi địa hình
- Đất ven sông bị cuốn trôi, làm giảm diện tích đất canh tác hoặc đất sinh sống.
- Thay đổi dòng chảy tự nhiên của sông, gây xói mòn ở khu vực khác.
2. Tổn hại đến hệ sinh thái ven sông
- Cây cối, thảm thực vật và các loài sinh vật sống ven sông bị hủy hoại hoặc mất môi trường sống.
- Động vật dưới nước bị ảnh hưởng do lượng bùn đất lớn trôi xuống làm đục nước, giảm oxy, ảnh hưởng đến sự sống của cá và sinh vật phù du.
3. Ô nhiễm nguồn nước
- Các chất ô nhiễm từ đất, rác thải sinh hoạt hoặc hóa chất (nếu có nhà ở, vườn tược bị sạt) theo dòng sạt lở chảy xuống sông, gây ô nhiễm nguồn nước.
- Ảnh hưởng đến chất lượng nước sinh hoạt, tưới tiêu, nuôi trồng thủy sản.
4. Gây bất ổn cho khí hậu vi mô khu vực
- Sự mất đi của cây xanh và thảm thực vật có thể làm tăng nhiệt độ khu vực, giảm khả năng giữ ẩm, ảnh hưởng đến tiểu khí hậu địa phương.
5. Gây gián đoạn chuỗi sinh thái và nông nghiệp
- Sạt lở làm mất đất canh tác hoặc khiến người dân không thể canh tác do mất an toàn.
- Ảnh hưởng chuỗi cung ứng thực phẩm, sinh kế của người dân gắn liền với hệ sinh thái ven sông.