Quý II/2025, kinh tế cả nước phục hồi tích cực, bám sát mục tiêu tăng trưởng

Sáu tháng đầu năm 2025, hầu hết chỉ tiêu quan trọng của ngành Công Thương đều ghi nhận tín hiệu tích cực. Bộ Công Thương tiếp tục triển khai nhiều giải pháp đồng bộ để bảo đảm mục tiêu tăng trưởng cả năm, trong bối cảnh kinh tế thế giới còn nhiều biến động khó lường.

Kinh tế Việt Nam giữ vững ổn định

Tại buổi họp báo thường kỳ quý II/2025 chiều 19/6, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân chủ trì, cùng đại diện các đơn vị chức năng của Bộ, lãnh đạo các cục, vụ chuyên môn và đông đảo phóng viên, nhà báo tham dự. Họp báo cũng là dịp Bộ Công Thương gặp mặt báo chí nhân kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925 – 21/6/2025).

Báo cáo về tình hình sản xuất công nghiệp và hoạt động thương mại 6 tháng đầu năm 2025, bà Mai Thu Hiền, Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch, Tài chính và Quản lý doanh nghiệp (Bộ Công Thương) cho biết, năm 2025, kinh tế thế giới khó dự đoán hơn do tiếp tục đối mặt với nhiều yếu tố phức tạp: Xung đột vũ trang tại một số nước, bất ổn thương mại toàn cầu, hiện tượng thiên tai, thời tiết cực đoan đe dọa tới chuỗi cung ứng, an ninh lương thực, an ninh kinh tế, gây áp lực lên giá hàng hóa thiết yếu. Gần đây nhất, chính quyền của Tổng thống Donald Trump công bố áp dụng thuế nhập khẩu 10% toàn bộ hàng nhập khẩu vào Mỹ, đặc biệt là các đối tác thương mại lớn nhất sẽ chịu thuế đối ứng ở mức cao dẫn đến việc nhiều nước đe dọa áp thuế trả đũa, đẩy nguy cơ nổ ra chiến tranh thương mại cao. Những yếu tố bất ổn này sẽ ảnh hưởng lớn tới nhiều nước trên nhiều phương diện khác nhau, nhất là hoạt động xuất nhập khẩu hàng hoá, tiền tệ và thu hút đầu tư nước ngoài.

Bên cạnh đó, hàng loạt tổ chức tài chính quốc tế và khu vực đã hạ thấp dự báo tăng trưởng năm 2025 do tác động của chính sách thuế quan, bảo hộ thương mại của Hoa Kỳ và xung đột và rủi ro địa chính trị. Theo dự báo của Ngân hàng thế giới, tăng trưởng toàn cầu sẽ ổn định ở mức 2,7% trong giai đoạn 2025 -2026; Liên hợp quốc (UN) dự đoán sẽ duy trì ở mức 2,8% chủ yếu do bị kìm hãm bởi hai nền kinh tế hàng đầu là Mỹ và Trung Quốc; OECD hạ dự báo tăng trưởng xuống khoảng 2,3 - 2,9%, mức thấp nhất trong nhiều thập kỷ. Trong thực tế, từ đầu năm đến nay, kinh tế toàn cầu tăng trưởng chậm hơn kỳ vọng, trong đó có một số đối tác thương mại lớn của Việt Nam: Quý I, kinh tế Mỹ tăng trưởng âm 0,3%; kinh tế Trung Quốc đạt mức tăng trưởng 5,4% (Vượt dự báo là 5,1%) nhưng đang đối mặt với áp lực giảm phát; kinh tế Châu Âu tăng trưởng yếu; kinh tế Hàn Quốc giảm 0,2%;….

Để đảm bảo tăng trưởng năm 2025, các nước lớn tiếp tục nới lỏng chính sách tiền tệ; một số nước sử dụng chính sách tài khóa, các gói kích thích kinh tế quy mô lớn để hỗ trợ tăng trưởng;… Tín hiệu tích cực là lạm phát tại các khu vực trên thế giới có xu hướng giảm, tác động tích cực đến đời sống người dân và hỗ trợ phục hồi kinh tế thế giới (Lạm phát của Mỹ giảm từ 3% tháng 1 xuống 2,8% tháng 2 và xuống mức 2,4% vào tháng 3; lạm phát của khu vực đồng Euro giảm nhẹ từ 2,5% tháng 1 còn 2,4% trong tháng 2 do giá của dịch vụ và năng lượng giảm; Trung Quốc dù đang áp dụng gói kích cầu quy mô lớn nhưng vẫn giảm phát từ 0,5% trong tháng 1 còn - 0,7% trong tháng 2;…); Xu hướng chuyển dịch về đầu tư và chuỗi cung ứng toàn cầu chuyển dịch theo hướng kinh tế xanh - tuần hoàn - carbon thấp: Các dự án FDI đang định hình ưu tiên phát triển bền vững, thân thiện môi trường; Chính sách thương mại mới của Mỹ và các nền kinh tế lớn dẫn đến tái phân bổ lại chuỗi cung ứng và dòng vốn đầu tư, hướng đến sự an toàn, ổn định và bền vững; xu hướng dịch chuyển nguồn cung gần thị trường tiêu thụ ngày càng rõ nét nhằm giảm thiểu rủi ro đứt gãy chuỗi cung ứng; Đầu tư toàn cầu hướng mạnh sang lĩnh vực kỹ thuật số. Các công ty đa quốc gia trong lĩnh vực này phát triển nhanh làm thay đổi bản chất của dòng vốn FDI truyền thống (từ đầu tư vật chất sang đầu tư công nghệ và dữ liệu);…

Việt Nam chịu ảnh hưởng khá nhiều từ những tác động trên, đặc biệt là việc áp thuế đối ứng 46% đối với hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ (cùng với Trung Quốc, Campuchia, Indonesia, Myanmar); rào cản thương mại phi thuế quan từ các nước phát triển thông qua tiêu chuẩn mới về môi trường - lao động - chống biến đổi khí hậu như các quy định về CBAM (Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon) của EU, Luật chống phá rừng (EU), yêu cầu về sở hữu trí tuệ, lao động, môi trường trong thương mại của Mỹ làm tăng yêu cầu tuân thủ đối với các nước xuất khẩu như Việt Nam. Tuy nhiên, doanh nghiệp Việt Nam đang tận dụng tốt các FTA, đặc biệt là FTA thế hệ mới (như EVFTA, CPTPP...) để tạo ra cơ hội mở rộng xuất nhập khẩu, tiếp cận các thị trường lớn, đồng thời nâng cao năng lực cạnh tranh, cải thiện năng lực sản xuất, chất lượng và tính bền vững trong chuỗi cung ứng. Vì vậy, Việt Nam duy trì ổn định kinh tế, ổn định xã hội trong bối cảnh biến động của địa chính trị và kinh tế thế giới diễn ra phức tạp, nhiều khó khăn thách thức sẽ tiếp tục tạo ra những thuận lợi trong thu hút đầu tư và thúc đẩy sản xuất kinh doanh. Các tổ chức quốc tế đều dự báo tích cực về tăng trưởng kinh tế của Việt Nam trong năm 2025 (Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) dự báo quy mô kinh tế Việt Nam sẽ đạt 506 tỷ USD, đứng thứ 33 toàn cầu; Ngân hàng Thế giới (WB) dự báo tăng trưởng GDP ở mức 6,8%, đưa Việt Nam trở thành một trong những nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất khu vực Đông Á - Thái Bình Dương; Ngân hàng Standard Chartered dự báo tăng trưởng GDP đạt 6,7%, với mức tăng 7,5% trong nửa đầu năm và 6,1% trong nửa cuối năm).

Những cải cách trong chính sách và thể chế được xác định là động lực mạnh mẽ giúp tăng trưởng bứt phá trong năm 2025. “Bộ tứ chiến lược” tạo động lực mới gồm: Nghị quyết số 57/NQ-TW về Đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia thúc đẩy nền kinh tế số và thương mại điện tử phát triển tạo động lực mạnh mẽ, thúc đẩy xuất khẩu cũng như tiêu thụ hàng hóa trên thị trường nội địa, đặc biệt là hàng hóa nông sản, thực phẩm; Nghị quyết số 59/NQ-TW về Hội nhập quốc tế trong tình hình mới cùng với các hiệp định FTA đã ký với các đối tác thị trường lớn sẽ tác động tích cực đối với thương mại, đầu tư và đặc biệt là xuất khẩu; Nghị quyết số 68/NQ-TW về Phát triển kinh tế tư nhân tạo điều kiện hỗ trợ và thúc đẩy doanh nghiệp chủ động tham gia vào chuỗi sản xuất, cung ứng toàn cầu; đặc biệt là Nghị quyết số 66/NQ-TW về Đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới nhằm hướng tới một hệ thống pháp luật dân chủ, công bằng, đồng bộ, thống nhất, công khai, minh bạch, khả thi cùng với sự chỉ đạo quyết liệt về đầu tư công, về đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trên nhiều địa bàn trọng điểm,... là bước tiến thuận lợi nhất để đảm bảo mục tiêu tăng trưởng kinh tế năm 2025.

Sản xuất công nghiệp, xuất nhập khẩu phục hồi mạnh

Báo cáo của Bộ Công Thương cho thấy chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) 5 tháng đầu năm tăng 8,8% so với cùng kỳ (năm 2024 là 7,1%). Trong đó, ngành chế biến chế tạo tăng 10,8%. Nhiều sản phẩm công nghiệp chủ lực ghi nhận mức tăng cao như: ô tô tăng 70,3%; tivi tăng 25,6%; LPG tăng 21,7%; phân NPK tăng 18,8%; dệt vải từ sợi tự nhiên tăng 13,4%...

Đáng chú ý, 61 địa phương có chỉ số sản xuất công nghiệp tăng trưởng, đặc biệt một số tỉnh như Phú Thọ, Nam Định, Bắc Giang, Hà Nam, Hòa Bình, Quảng Ngãi đạt mức tăng 20-50%.

Hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa tiếp tục khởi sắc. 5 tháng đầu năm, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 355,79 tỷ USD, tăng 15,7%; trong đó xuất khẩu đạt 180,23 tỷ USD (tăng 14%), nhập khẩu đạt 175,56 tỷ USD (tăng 17,5%). Cán cân thương mại vẫn xuất siêu 4,67 tỷ USD.

Các mặt hàng xuất khẩu chủ lực tiếp tục duy trì đà tăng trưởng mạnh, đặc biệt nhóm nông, thủy sản tăng 15,8%. Cà phê, hạt tiêu, cao su, điều dù giảm lượng nhưng tăng mạnh về kim ngạch do giá xuất khẩu cao. Nhóm hàng công nghiệp chế biến chiếm gần 85% tổng kim ngạch, với nhiều mặt hàng tăng 2 con số.

Về thị trường, Mỹ vẫn là đối tác xuất khẩu lớn nhất (57,2 tỷ USD, tăng 27,4%); EU và Trung Quốc giữ vị trí thứ 2 và thứ 3. Ở chiều ngược lại, Trung Quốc là thị trường nhập khẩu lớn nhất của Việt Nam, chiếm 39,5%.

Thị trường nội địa giữ vai trò trụ cột tăng trưởng

Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng 5 tháng đạt hơn 2,85 triệu tỷ đồng, tăng 9,7%. Bộ Công Thương khẳng định thị trường trong nước tiếp tục là “bệ đỡ” quan trọng trong bối cảnh thị trường quốc tế biến động. Để thúc đẩy sức mua, Bộ đã triển khai đồng bộ các chương trình như “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”, xúc tiến thương mại nội địa, kết nối cung cầu, đặc biệt tại vùng sâu, vùng xa.

Chỉ thị 08/CT-BCT và Kế hoạch kích cầu tiêu dùng 2025-2026 được triển khai quyết liệt nhằm hỗ trợ tiêu thụ hàng hóa, thúc đẩy tăng trưởng tiêu dùng nội địa.

Theo dự báo, 6 tháng cuối năm 2025, tình hình thế giới không còn kỳ vọng phục hồi mạnh mẽ như sau Covid-19. OECD và IMF đều cảnh báo các nền kinh tế lớn như Mỹ, Trung Quốc, EU đang bước vào giai đoạn tăng trưởng chậm, chu kỳ thắt chặt kéo dài. Các dòng vốn FDI có xu hướng dịch chuyển theo địa chính trị, khiến các nền kinh tế mới nổi phải cạnh tranh quyết liệt hơn để thu hút đầu tư chất lượng cao. Tự động hóa, AI, chuỗi cung ứng kỹ thuật số làm giảm lợi thế lao động giá rẻ; chuyển dịch thương mại dần sang hàng hóa số, dịch vụ số. Diễn biến mới cho thấy Mỹ áp thuế cao đối với hàng Trung Quốc và có xu hướng siết các quốc gia bị cho là "trung chuyển hàng". Căng thẳng ở Trung Đông, Ukraina - Nga làm tăng nguy cơ gián đoạn vận tải, tăng giá năng lượng, ảnh hưởng tới sản xuất toàn cầu.

Ở trong nước, nền kinh tế Việt Nam vẫn duy trì ổn định kinh tế vĩ mô, ổn định xã hội trong bối cảnh biến động của địa chính trị và kinh tế thế giới diễn ra phức tạp, nhiều khó khăn thách thức. Để hoàn thành nhiệm vụ kế hoạch năm 2025, trong thời gian tới ngành Công Thương sẽ tập trung triển khai các nhiệm vụ như: Tiếp tục tập trung triển khai đồng bộ, hiệu quả các nhiệm vụ được giao tại Nghị quyết 01, 02 và 25 của Chính phủ.

Bộ Công Thương xác định nhiều nhiệm vụ trọng tâm cho 6 tháng cuối năm, trong đó tập trung tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh; đảm bảo cung ứng điện; triển khai hiệu quả các quy hoạch ngành năng lượng; đẩy nhanh xây dựng các luật mới như Luật Phát triển công nghiệp trọng điểm, Luật Thương mại điện tử;...

Đặc biệt, công tác kiểm tra, kiểm soát thị trường được đẩy mạnh, chống hàng giả, gian lận thương mại, nhất là trong môi trường thương mại điện tử theo Đề án 319. Các mặt hàng thiết yếu như xăng dầu, lương thực, thực phẩm được kiểm soát chặt về nguồn cung và giá.

Bộ cũng tăng cường cảnh báo gian lận xuất xứ, tăng hiệu quả sử dụng FTA, đẩy mạnh xúc tiến thương mại và xây dựng chiến lược thị trường xuất khẩu chuyên sâu, nhất là trong bối cảnh nguy cơ chiến tranh thương mại gia tăng.

Kết thúc buổi họp báo, Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân gửi lời cảm ơn và chúc mừng đội ngũ báo chí nhân kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam. Thứ trưởng ghi nhận đóng góp của báo chí trong truyền thông chính sách, đồng hành cùng Bộ Công Thương thúc đẩy phát triển kinh tế đất nước.

Thủ tướng chỉ đạo một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế năm 2025