Tạo sinh kế bền vững từ rừng cho đồng bào thiểu số vùng đệm

Khu BTTN Pù Hoạt đóng ở huyện Quế Phong là một “kho tàng” về đa dạng sinh học, lưu giữ các nguồn gen của nhiều loài sinh vật quý hiếm và đặc hữu như: Pơ mu, sa mu dầu, lan kim tuyến, bách xanh, voọc xám, vượn má trắng, gà lôi vằn, mang… Hệ động, thực vật ở Pù Hoạt đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc phòng hộ đầu nguồn, giữ và cung cấp nguồn nước tưới, điều hòa khí hậu, bảo vệ môi trường.

Với những giá trị to lớn về thiên nhiên, là tiềm năng lớn trong nghiên cứu khoa học và phát triển dịch vụ, du lịch sinh thái như vậy, Ban Quản lý Khu BTTN Pù Hoạt đã được thành lập gắn với các chức năng: Bảo tồn tính đa dạng sinh học của hơn 90.741 ha rừng, đất rừng đặc dụng và rừng phòng hộ; xây dựng và phát triển vốn rừng; tăng cường khả năng phòng hộ của rừng đầu nguồn, nghiên cứu khoa học và hợp tác quốc tế, giáo dục nâng cao nhận thức môi trường, thực hiện các dự án trồng rừng, sản xuất giống cây lâm nghiệp; tổ chức thực hiện dịch vụ du lịch, góp phần cùng cấp ủy và chính quyền địa phương phát triển bền vững kinh tế vùng đệm.

Ảnh minh họa

Sau khi thành lập Khu BTTN, ngày 30/8/2013, UBND tỉnh Nghệ An đã thành lập Hạt Kiểm lâm Khu BTTN Pù Hoạt. Đến nay, Ban Quản lý Khu BTTN Pù Hoạt có 70 cán bộ, nhân viên; cơ sở vật chất được đầu tư xây dựng và trang bị cơ bản đầy đủ các trang thiết bị chuyên dụng, thông tin, liên lạc, xe ô tô, dụng cụ phục vụ công tác phòng cháy, chữa cháy rừng…

Xác định công tác tuần tra rừng tại gốc là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, giải pháp bảo vệ rừng có hiệu quả cao nhất, từ khi thành lập đến nay, lực lượng kiểm lâm Pù Hoạt đã tổ chức gần 3.700 đợt tuần tra, kiểm tra rừng tại gốc và truy quét các đối tượng khai thác, tập kết, vận chuyển lâm sản trái phép trên địa bàn. Bên cạnh đó đã tổ chức gần 160 đợt do Hạt Kiểm lâm Pù Hoạt phối hợp với các lực lượng công an, bộ đội biên phòng, dân quân tự vệ và kiểm lâm huyện tuần tra, kiểm tra rừng ở khu vực dọc biên giới Việt – Lào.

Qua công tác tuần tra, Hạt Kiểm lâm Pù Hoạt đã phát hiện, xử lý 195 vụ việc; trong đó xử lý vi phạm hành chính 191 vụ, phối hợp với các cơ quan có thẩm quyền xử lý hình sự 4 vụ, tịch thu hơn 265 m3 gỗ các loại cùng nhiều tang vật, phương tiện, dụng cụ vi phạm khác như xuồng ba lá, xe máy, cưa xăng, súng kíp… xử phạt và thu nộp ngân sách Nhà nước hơn 3.754.000.000 đồng.

Song song nhiệm vụ bảo vệ tốt diện tích rừng và đất rừng được giao, Khu BTTN Pù Hoạt đã quan tâm, tập trung cao cho các chương trình điều tra, nghiên cứu đánh giá đa dạng sinh học tài nguyên rừng; kết nối, làm việc và phối hợp với nhiều tổ chức nghiên cứu, các nhà khoa học trong nước và quốc tế; đồng thời duy trì ổn định hệ sinh thái rừng đầu nguồn, độ che phủ của rừng. Qua đó cũng làm tốt công tác phòng ngừa, ngăn chặn, xóa bỏ các điểm nóng về khai thác, buôn bán, vận chuyển lâm sản và săn bắt động vật rừng trái phép, không để xảy ra cháy rừng trên khu vực quản lý.

Ông Nguyễn Văn Sinh, Giám đốc Ban Quản lý Khu BTTN Pù Hoạt cho biết, để công tác bảo vệ rừng đạt nhiệm vụ đề ra, ngoài sự chủ động của các lực lượng thì vai trò của người dân hết sức quan trọng và yếu tố mang tính quyết định. Vì thế, lãnh đạo đã chú trọng công tác tuyên truyền phổ biến pháp luật và giáo dục môi trường tại các xã vùng đệm, vùng lõi. Qua đó, từng bước thay đổi hành vi và ý thức của cộng đồng dân cư đối với công tác quản lý, bảo vệ rừng.

3 năm qua, Ban Quản lý Khu BTTN Pù Hoạt đã phối hợp với Ban Dân vận Huyện uỷ Quế Phong và Đảng uỷ, UBND các xã vùng đệm gồm: Đồng Văn, Thông Thụ, Tiền Phong, Hạnh Dịch và Nậm Giải để xây dựng các mô hình sinh kế bền vững, khai thác những tiềm năng, lợi thế của địa phương, của các hộ gia đình nghèo để xây dựng các mô hình kinh tế, ứng dụng khoa học công nghệ vào thực tiễn sản xuất để nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm. Từ năm 2018 đến nay, hàng trăm hecta rừng trồng gỗ lớn đã được đơn vị hỗ trợ cho người dân trồng rừng trên diện tích đất được giao cho gia đình ở các xã.

Để xác định hoàn thành nhiệm vụ, đơn vị đã phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương các cấp để xây dựng sinh kế bền vững, giúp địa phương và nhân dân khai thác những tiềm năng, thế mạnh vốn có của mình; đảm bảo nâng cao thu nhập, đời sống và giải quyết công ăn việc làm cho người dân, qua đó giảm áp lực lên tài nguyên rừng và đa dạng sinh học của khu bảo tồn, từng bước thay đổi được nhận thức của người dân, xã hội hóa nghề rừng đến với nhân dân, thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội, đảm bảo quốc phòng- an ninh vùng đồng bào DTTS.

Linh Chi