Năm 2019, thiên tai không diễn ra dồn dập và khốc liệt nhưng mang nhiều yếu tố cực đoan, dị thường trên khắp các vùng miền cả nước. Toàn quốc đã xảy ra 16/21 loại hình thiên tai, trong đó có 8 cơn bão và 4 áp thấp nhiệt đới; 222 trận dông, lốc sét; 10 trận lũ quét, sạt lở đất; 4 đợt rét đậm, rét hại; 13 đợt nắng nóng; 63 trận mưa lớn, ngập lụt; 13 trận động đất…
Thiệt hại do thiên tai năm 2019 dù đã được giảm thiểu, nhưng vẫn có đến 133 người chết và mất tích. 1.319 nhà bị đổ, trôi; 40.276 nhà bị hư hỏng và phải di dời. Trên 100.000ha lúa và hoa màu bị ngập, thiệt hại; 24.000ha cây công nghiệp, cây ăn quả bị gãy, đổ. Tổng thiệt hại về kinh tế trên 7.000 tỷ đồng.
Từ đầu năm 2020 đến nay, thiên tai tiếp tục diễn biến cực đoan, bất thường, trên cả nước đã xảy ra 7 đợt dông lốc, mưa đá diện rộng; 11 trận động đất; hạn hán, xâm nhập mặn nghiêm trọng tại khu vực đồng bằng sông Cửu Long… Tính đến tháng 5/2020, thiên tai đã làm 11 người chết, mất tích, trên 44.000 nhà bị sập đổ, hư hại, tốc mái; trên 100.000 ha lúa và hoa màu bị ảnh hưởng. Tổng thiệt hại về kinh tế gần 3.183 tỷ đồng.
Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại hội nghị
Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cho rằng, tình hình thiên tai hiện nay diễn biến ngày càng cực đoan, bất thường. Do đó, cần xác định và quán triệt công tác PCTT & tìm kiếm cứu nạn (TKCN) là nhiệm vụ thường xuyên, liên tục.
Thay mặt Chính phủ, Thủ tướng đánh giá cao kết quả công tác PCTT năm 2019, đặc biệt tại hội nghị, các đại biểu đã nêu được nhiều kinh nghiệm, nhiều địa phương có các bài học hay. Biểu dương sự nỗ lực cao của toàn dân, hệ thống chính chị, Thủ tướng đề nghị Ban Chỉ đạo T.Ư về PCTT tiếp thu đầy đủ ý kiến để xây dựng kế hoạch PCTT trong thời gian tới chủ động, kịp thời, đồng bộ, hiệu quả để sẵn sàng ứng phó, không bị động bất ngờ trong mọi tình huống.
Bên cạnh những kết quả đã đạt được, người đứng đầu Chính phủ cũng chỉ ra một số tồn tại, hạn chế. Đơn cử như, công tác dự báo, cảnh báo mặc dù có nhiều cố gắng, song vẫn cần nâng cao chất lượng hơn nữa. Thông tin, tuyên truyền chưa thật sự tốt, đặc biệt ở hệ thống cơ sở, vùng sâu, vùng xa. Phương tiện cứu hộ cứu nạn tại một số địa phương còn hạn chế…
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì hội nghị trực tuyến công tác phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn năm 2020. Ảnh: VGP
Về nhiệm vụ thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu BCĐ TƯ về phòng, chống thiên tai, UB Quốc gia ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn, các bộ, ngành, địa phương và người dân cần tổ chức nghiên cứu, quán triệt và có kế hoạch triển khai Chỉ thị số 42 của Ban Bí thư (ban hành tháng 3/2020) một cách đồng bộ, hiệu quả, theo dõi chặt chẽ dự báo, không được để tình trạng chủ quan ở bất kỳ cấp nào, khâu nào. Trong mọi tình huống thì phải đặt an toàn của người dân lên hàng đầu.
Thủ tướng cũng yêu cầu nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong các cơ quan phòng chống thiên tai; nâng cao chất lượng công tác dự báo; đầu tư nâng cao chất lượng các công trình thủy lợi, công trình phục vụ phòng, chống thiên tai, ưu tiên nguồn lực đầu tư vốn trung hạn 2021-2025 cho nhiệm vụ này. Cùng với đó là đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, tăng cường hợp tác quốc tế, kể cả công tác tìm kiếm cứu nạn.
Bộ Công an chỉ đạo nâng cao năng lực cho lực lượng công an trong phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn; phối hợp kiểm tra, xử lý nghiêm các vi phạm pháp luật về đê điều, phòng chống thiên tai, tập trung xử lý, ngăn chặn tình trạng khai thác cát sỏi và lập bến bãi tập kết trái phép, lấn chiếm lòng sông, bãi sông.
Bộ Công Thương phối hợp với các bộ, ngành để có quy chế vận hành liên hồ chứa một cách hợp lý, nhất là đối với các hồ thủy lợi, thủy điện lớn, vừa bảo đảm phát điện, vừa phục vụ sản xuất và sinh hoạt.
Đối với các địa phương, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tập trung các giải pháp cả về công trình và phi công trình, bảo đảm cho công tác phòng, chống thiên tai. Ông cũng nhắc lại câu chuyện năm 2016, “tôi đã chỉ đạo tỉnh Kiên Giang không để nước ngọt thiếu ở Rạch Giá, các đồng chí rất quyết tâm vấn đề này nên không để thiếu nước, không để dân xếp hàng dài gánh nước ngọt”.
Thủ tướng mong muốn các cấp, các ngành và nhân dân luôn nỗ lực, chủ động tiếp tục nêu cao tinh thần chống thiên tai, “chứ không phải mình thấy thiên tai là đầu hàng, không được đầu hàng với bất cứ tình hình nào, nhất là thời tiết biến đổi này. Chúng ta phải thích nghi và phát triển”.
Nhân dịp này, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc gửi lời cảm ơn đến các tổ chức quốc tế đã hỗ trợ Việt Nam cả về kinh phí và kinh nghiệm trong công tác phòng, chống thiên tai và mong muốn các tổ chức quốc tế tiếp tục hợp tác hiệu quả hơn nữa.
Minh Anh