Thúc đẩy trách nhiệm tái chế và xử lý chất thải của nhà sản xuất

Tọa đàm tập trung thảo luận các nội dung liên quan tới trách nhiệm tái chế và trách nhiệm thu gom, xử lý chất thải của tổ chức, cá nhân sản xuất, nhập khẩu – được quy định tại Điều 54, 55 Luật Bảo vệ Môi trường 2020 – nhằm đạt mục tiêu kép về bảo vệ môi trường và phát triển ngành công nghiệp tái chế theo hướng tuần hoàn tài nguyên.

Tọa đàm “Thúc đẩy thực hiện EPR nhằm hỗ trợ phát triển kinh tế tuần hoàn Việt Nam” (Ảnh: Nguồn Greenhub)

Ông Nguyễn Thi, Thư ký Tổ công tác EPR (Bộ Tài nguyên và Môi trường) cho biết: Hiện nay, việc thu gom tái chế chủ yếu do công ty môi trường đô thị của các tỉnh, một số công ty tái chế và khối tư nhân tự phát thực hiện. Do vậy, các bên liên quan cần đẩy mạnh việc xây dựng cơ sở hạ tầng thu gom, tái chế theo quy hoạch để đáp ứng yêu cầu vận hành hệ thống EPR; trong đó tạo điều kiện để phát triển cơ sở tái chế hiện đại, quy mô tập trung.

Đánh giá về tiềm năng thu gom tái chế tại Việt Nam, TS. Nguyễn Thái Huyền – Phó Viện trưởng Viện đào tạo và hợp tác quốc tế, Đại học Kiến trúc Hà Nội cho biết năng lực thu gom tại các làng nghề rất lớn, đơn cử gần 1.000 cơ sở ở Hà Nội có thể thu gom 3.000 tấn rác tái chế/ngày.

Tuy nhiên, theo đại diện Hiệp hội nhựa Việt Nam, cần tính toán tỷ lệ tái chế dựa trên cơ sở khoa học, đưa ra con số cụ thể và tỷ lệ tái chế ban đầu nên để ở mức thấp để phù hợp với tình hình Việt Nam. Phía đại diện Liên minh tái chế bao bì Việt Nam (PRO Việt Nam) thì cho rằng việc thực hiện EPR phụ thuộc vào ý thức nhiều bên cũng như hệ thống phân loại rác và cơ sở hạ tầng, đồng thời cần làm rõ mô hình EPR tại Việt Nam và một số nước trên thế giới.

Theo ông Phan Tuấn Hùng – Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ TN&MT, thách thức lớn nhất trong việc thực hiện EBR hiện nay là chưa dung hòa được lợi ích giữa các bên, bao gồm nhà sản xuất, nhà tái chế, Nhà nước và người dân. Ngoài ra, còn có các bất cập khác như điểm thu hồi rác chưa được quy định rõ ràng, các nhà sản xuất có hệ thống phân loại rác riêng, có nhiều nhóm sản phẩm cần tái chế (6 nhóm) dẫn đến khó đưa ra quy cách tái chế chung cho mỗi nhóm sản phẩm.

Từ những khó khăn trên, các đại biểu đồng thuận cho rằng cần thành lập văn phòng và hội đồng EPR tại Việt Nam, đồng thời lồng ghép các điểm thu gom độc lập, thiết lập thị trường tái chế, tiếp nhận sản phẩm và xây dựng quy định tái chế chi tiết để EPR phát huy hiệu quả thực sự.

Về lộ trình thực hiện trách nhiệm hỗ trợ xử lý chất thải, tiếp thu kiến nghị của các tổ chức môi trường và đề nghị của Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Quốc hội, Tổ biên tập dự thảo Nghị định đề xuất chỉnh lý thời điểm thực hiện trách nhiệm xử lý chất thải là từ ngày 1/1/2022 theo đúng quy định của Luật Bảo vệ môi trường 2020.

Hồng Anh