Vườn quốc gia Pù Mát chính thức trở thành Vườn di sản ASEAN

Khu Bảo tồn thiên nhiên Pù Mát được thành lập ngày 28/12/1995 theo Quyết định số 3355/QĐ-UB của UBND tỉnh Nghệ An, mang tên ngọn núi cao nhất trong khu vực. Với giá trị đa dạng sinh học, tiềm năng du lịch và cảnh quan đặc sắc, ngày 8/11/2001, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 174/2001/QĐ-TTg, chuyển hạng khu bảo tồn thành Vườn quốc gia, giao nhiệm vụ bảo vệ và phát triển rừng đặc dụng; bảo tồn nguồn gen, giá trị sinh học; nghiên cứu khoa học, hợp tác quốc tế; thực hiện giáo dục môi trường, cứu hộ động vật hoang dã và phát triển du lịch sinh thái.

Trong 30 năm qua, công tác quản lý, bảo vệ rừng luôn được xác định là nhiệm vụ trọng tâm. Điểm nhấn là việc ứng dụng công nghệ trong tuần tra. Từ năm 2018, Vườn quốc gia Pù Mát triển khai phần mềm SMART để giám sát và báo cáo tuần tra, giúp hiệu quả bảo vệ rừng nâng cao rõ rệt. Hệ thống Poachercam lắp đặt tại các cửa rừng cũng hỗ trợ kiểm soát việc ra vào rừng.

Mỗi năm, hơn 1.800 hộ dân tham gia nhận khoán bảo vệ rừng, tạo sinh kế và giảm áp lực khai thác tài nguyên rừng. Nhiều hộ được khen thưởng; một số thợ săn chuyên nghiệp chuyển sang làm nhân viên bảo vệ rừng. Nhờ đó, nhiều năm gần đây Vườn không còn tình trạng khai thác gỗ trái phép.

Kết quả giám sát giai đoạn 2018–2024 ghi nhận một số loài động vật hoang dã gia tăng số lượng. Công tác nghiên cứu khoa học và hợp tác quốc tế được triển khai rộng rãi, với nhiều dự án cấp bộ, cấp tỉnh và hợp tác với các tổ chức trong nước, quốc tế. Đánh giá cho thấy Pù Mát là một trong những khu rừng đặc dụng có tính đa dạng sinh học cao nhất cả nước, sở hữu nhiều loài quý hiếm có giá trị bảo tồn toàn cầu như voi, mang Trường Sơn, thỏ vằn, cầy vằn, gấu chó, gấu ngựa.

Từ năm 2019, nhờ cảnh quan núi đá vôi, hệ thống thác nước và hang động, Vườn thu hút lượng lớn du khách. “Đề án Du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí Vườn quốc gia Pù Mát giai đoạn 2024–2030, tầm nhìn 2050” đã được UBND tỉnh phê duyệt nhằm mời gọi đầu tư phát triển du lịch bền vững.

Ghi nhận những đóng góp trong 30 năm, Vườn quốc gia Pù Mát được tặng 28 Bằng khen của UBND tỉnh Nghệ An, 8 Bằng khen của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, 2 Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, Cờ thi đua của Chính phủ và đặc biệt là Huân chương Lao động hạng Nhì năm 2023.

Năm 2025, Pù Mát trở thành một trong ba vườn quốc gia của Việt Nam được công nhận là Vườn Di sản ASEAN.

Tại lễ kỷ niệm, ông Lê Anh Tuấn – Giám đốc Vườn quốc gia Pù Mát khẳng định danh hiệu mới là sự ghi nhận vị thế và là động lực để Vườn cùng các địa phương tiếp tục bảo tồn, quảng bá di sản thiên nhiên, đóng góp vào mục tiêu xây dựng Việt Nam xanh và bền vững. Ông đề nghị tỉnh Nghệ An và các sở, ngành tiếp tục quan tâm đầu tư, đồng thời kêu gọi sự chung tay của cộng đồng, tổ chức quốc tế và truyền thông.

Ông Trần Quang Bảo – Cục trưởng Lâm nghiệp và Kiểm lâm biểu dương nỗ lực của các thế hệ cán bộ Vườn quốc gia Pù Mát. Ông yêu cầu đơn vị tiếp tục phát huy truyền thống, tăng cường ứng dụng công nghệ số, phát triển du lịch sinh thái chất lượng cao và khai thác bền vững giá trị hệ sinh thái rừng nhằm nâng cao thu nhập cho người lao động và cộng đồng sống gần rừng.

Vườn quốc gia Côn Đảo đón nhận Chứng nhận Danh lục Xanh của IUCN