Bà Rịa-Vũng Tàu: Bỏ phương án vận chuyển rác từ huyện Côn Đảo về đất liền

Ngày 23/8, thường trực Ủy ban Nhân dân tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu đã tổ chức cuộc họp với đại diện các sở, ngành chức năng và huyện Côn Đảo để xem xét phương án, phê duyệt dự toán chi phí vận chuyển rác thải sinh hoạt tồn đọng tại huyện Côn Đảo về đất liền xử lý.

Hiện nay, khối lượng tồn đọng tại bãi rác Bãi Nhát ước khoảng 70.000 tấn và lượng rác phát sinh hàng ngày khoảng 15 tấn/ngày. Theo báo cáo của huyện Côn Đảo, toàn bộ lượng rác thải sinh hoạt của huyện Côn Đảo được thu gom về bãi rác khu vực Bãi Nhát với diện tích 3.800 m2 chôn lấp đơn giản.

Do thời gian sử dụng quá lâu (trên 20 năm) nên bãi rác quá tải, diện tích chứa rác hiện chỉ còn khoảng 300 m2. Ngoài ra, nước rỉ rác đang xâm nhập và làm ô nhiễm nguồn nước, đất tại đây, đe dọa môi trường bãi tắm Bãi Nhát ở gần đó và nguy cơ phát sinh dịch bệnh.

Huyện Côn Đảo đã đưa lò đốt rác thải sinh hoạt vào hoạt động với công suất 150-500kg rác/giờ, mỗi ngày đốt được khoảng 5 tấn rác thải. Lượng rác tiếp tục tồn đọng mỗi ngày thêm khoảng 10 tấn…

Do chôn lấp đơn giản nên mùi hôi thối và nước rỉ rác tràn lan gây ô nhiễm khu vực xung quanh. Nước rỉ rác đang xâm nhập và làm ô nhiễm nguồn nước, đất tại đây, đe dọa môi trường bãi tắm Bãi Nhát ở gần đó và nguy cơ phát sinh dịch bệnh.
Về quy trình vận chuyển, lượng rác sẽ được ép lại thành từng khối với trọng lượng khoảng 800 kg/khối. Sau đó, buộc bằng dây đai tránh phân rã khi di chuyển và vận chuyển ra cảng Bến Đầm (khoảng 8 km) và bốc xuống các tàu chở cát, đá đưa về đất liền tại khu vực cảng Phú Mỹ. Từ đây, rác được bốc lên xe chở về bãi rác tập trung xã Tóc Tiên, thị xã Phú Mỹ (khoảng 15 km) để xử lý.

Rác ngày càng chất cao tại Bãi Nhát

Đây từng là phương án khả thi được UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu nhiều lần họp xem xét bởi sẽ giải quyết được ngay lượng rác đang gây ô nhiễm cho Côn Đảo, tuy nhiên đây cũng là phương án tốn kém, chỉ giải quyết được thực trạng trước mắt. Với lượng rác phát sinh hàng ngày sau đó, Côn Đảo vẫn phải đầu tư thêm nhà máy xử lý rác.

Tại cuộc họp đầu tháng 7/2019, lãnh đạo tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu đã thống nhất phương án vận chuyển rác tồn đọng trên theo đường tàu biển về đất liền xử lý tại khu chôn lấp rác thải tập trung tại xã Tóc Tiên, thị xã Phú Mỹ, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, nhằm giải phóng bãi rác tồn đọng gây ô nhiễm môi trường, cải thiện chất lượng môi trường và mỹ quan đô thị khu vực Bãi Nhát, giải phóng mặt bằng khu vực bãi rác để sử dụng cho các mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội khác của huyện.

Tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu giao huyện Côn Đảo khẩn trương xây dựng định mức, đơn giá xử lý, gửi Sở Xây dựng, Sở Tài chính thẩm định trình Ủy ban Nhân dân tỉnh báo cáo thường trực Tỉnh ủy trong tháng 7/2019; đồng thời lập dự án xây dựng đường vào, chuẩn bị mặt bằng nhà máy xử lý rác thải Côn Đảo…

Ngoài phương án này, huyện Côn Đảo cũng đề xuất xây dựng nhà máy xử lý rác thải sinh hoạt tại Bến Đầm với diện tích 1,92 ha đất thuộc hợp phần bảo tồn của Vườn quốc gia Côn Đảo, theo quy định phải trình Thủ tưởng Chính phủ xin chuyển mục đích rừng để xây dựng nhà máy rác. Sau khi có chủ trương, huyện sẽ trình duyệt dự án, tổ chức thủ tục đầu tư hạ tầng theo hình thức xã hội hóa hoặc nhà nước đầu tư công. Thời gian hoàn thành dự kiến tháng 9-2020.

Số lượng rác tồn đọng tại bãi rác Bãi Nhát, huyện Côn Đảo khoảng 70.000 tấn

Cụ thể, số lượng rác tồn đọng tại Côn Đảo được tính để vận chuyển là khoảng 56.000 tấn (tạm tính tỷ trọng sau khi ép, còn khoảng 80%). Thời gian thực hiện ép rác dự kiến trong 7 tháng với tổng kinh phí ép rác, vận chuyển về đất liền là gần 40 tỉ đồng. Cộng với các khoản chi phí khác như xử lý, chôn lấp tại khu xử lý rác tập trung xã Tóc Tiên… tổng số tiền sẽ là gần 61 tỷ đồng, từ nguồn ngân sách Nhà nước chi trả.

Sau khi được tỉnh phê duyệt, huyện sẽ tổ chức đấu thầu, chọn đơn vị thực hiện, tổ chức triển khai cuối năm 2019, đầu 2020.

Huyện Côn Đảo đã báo cáo riêng về việc xây dựng hạ tầng nhà máy xử lý rác sinh hoạt tại Bến Đầm dự kiến sẽ rộng khoảng 1,92ha, thuộc đất hợp phần của Vườn quốc gia Côn Đảo.

Diện tích bãi rác Bãi Nhát khoảng 8.150m2 thuộc đất rừng đặc dụng của Vườn Quốc gia Côn Đảo quản lý, trong đó diện tích rác chiếm chỗ hiện nay là 7.350m2. Diện tích đất còn lại khoảng 800m2, trong đó, các công trình hiện hữu chiếm 580m2, nhà đốt rác khoảng 96m2…

Trường hợp nếu sử dụng phương án đốt rác truyền thống thì phải cần diện tích đất khoảng 2.000m2, lấy thêm đất rừng đặc dụng của Vườn quốc gia Côn Đảo. Tuy nhiên, thủ tục xin chuyển đổi đất rừng đặc dụng hiện nay phải trình Thủ tướng phê duyệt.

Đối với phương án xã hội hóa nhà máy xử lý rác tại chỗ, huyện Côn Đảo cũng đã phối hợp với doanh nghiệp lập dự án. Công suất nhà máy xử lý rác dự kiến 115 tấn/ngày (trong đó rác tồn đọng là 100 tấn/ngày, rác thải phát sinh hàng ngày là 15 tấn). Với công suất như vậy phải mất 26 tháng mới xử lý xong hết rác tồn đọng.

Tuy nhiên, phương án này có hạn chế là nếu đầu tư thì sau khi xử lý xong số rác tồn đọng, nhà máy có công suất như trên lại quá lớn so với nhu cầu tại Côn Đảo là 15 tấn rác mỗi ngày và tương lai là khoảng 30-40 tấn/ngày.

Ngoài ra còn phương án xã hội hóa xây dựng nhà máy xử lý rác kết hợp đóng kiện rác đưa về cảng Bến Đầm chờ xử lý cũng còn nhiều bất cập…

Sau khi xem xét, đánh giá kỹ, trên cơ sở ý kiến các sở, ngành, lãnh đạo tỉnh thống nhất bỏ phương án đóng gói rác, vận chuyển bằng tàu về đất liền để xử lý tại Khu xử lý rác Tóc Tiên với lý do chi phí đóng gói, vận chuyển, chôn lấp quá cao.

Thay vào đó, tỉnh chọn phương án sẽ lựa chọn công nghệ đốt rác tại Côn Đảo. Trong thời gian chờ lựa chọn dự án với công nghệ đốt phù hợp, rác tồn đọng tại Bãi Nhát sẽ được đóng gói, hút chân không để tại bãi rác nhằm cải thiện ô nhiễm môi trường tại khu vực.

Ngọc Linh (t/h)