Bắc Ninh (Bài 2): An ninh nguồn nước sẽ bị “đe doạ” như thế nào nếu Dự án sân Golf quốc tế Thuận Thành xảy ra sự cố?

Nước thải từ sân golf sẽ đi đâu?

Vừa qua, Tòa soạn Môi trường và Cuộc sống – Moitruong.net.vn có bài viết: Dự án sân golf ở Bắc Ninh: Nguy cơ đe doạ nguồn nước sông Đuống và ô nhiễm môi trường thông tin về việc Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh – Bà Nguyễn Hương Giang vừa ký Công văn gửi Bộ Quốc phòng, Bộ Công an xin ý kiến thẩm định thực hiện dự án Sân golf quốc tế Thuận Thành quy mô 98ha, với thiết kế 27 lỗ tại xã Đình Tổ, huyện Thuận Thành và nhiều chuyên gia cho rằng, việc UBND tỉnh Bắc Ninh phê duyệt Dự án xây dựng sân golf ngay sát sông Đuống là không hợp lý, bởi dự án này có nguy cơ đe doạ tới nguồn nước sông Đuống và ô nhiễm môi trường.

Sân golf quốc tế Thuận Thành quy mô 98ha, với thiết kế 27 lỗ, dự kiến xây dựng tại xã Đình Tổ, huyện Thuận Thành.

Theo tìm hiểu, dự án sân golf quốc tế Thuận Thành sẽ do liên danh Công ty CP đầu tư và phát triển Bất động sản HUDLand và Công ty CP tư vấn và thương mại Thăng Long làm chủ đầu tư với tổng mức đầu tư là 797 tỷ đồng.

Được biết, dự án sân golf mà tỉnh Bắc Ninh đề xuất nằm trên địa bàn xã Đình Tổ có vị trí nằm hoàn toàn ngoài đê sông Đuống. Trước thông tin đó, nhiều người cũng đặt ra lo ngại rằng nếu sân golf được xây dựng tại đây sẽ đe dọa nghiêm trọng đến môi trường, khi lượng chất thải từ sân golf đổ ra sông Đuống – nơi cung cấp nước sinh hoạt cho hàng trăm nghìn hộ dân của tỉnh Bắc Ninh và Tp. Hà Nội.

Theo các chuyên gia môi trường cho hay, sân golf cần rất nhiều nước nên nhiều dự án thường thích xây ven sông để tận dụng nguồn nước đó. Tuy nhiên, việc làm sân golf ngay gần sông khiến rất khó xử lý vấn đề môi trường. Chất độc hại dễ chảy tràn ra sông, thẩm thấu xuống đất và người dân sử dụng nước sông này đối diện với nguy cơ ô nhiễm nguồn nước. Và không có gì đánh đổi được giá trị của dòng sông. Nó không chỉ điều tiết nước mà bao gồm cả một hệ sinh thái, do đó không dễ gì quy đổi ra kinh tế.

>>> Xem thêm: Dự án sân golf ở Bắc Ninh: Nguy cơ đe doạ nguồn nước sông Đuống và ô nhiễm môi trường

Nhiều chuyên gia cũng nhắc lại bài học của Trung Quốc và cho rằng Bắc Ninh nói riêng cũng như nhiều địa phương đã và sắp làm sân golf cần học hỏi. Theo đó, chính phủ Trung Quốc ra lệnh ngừng xây dựng các sân golf mới từ năm 2004 và từ năm 2011, quốc gia này đã đóng cửa hàng nghìn sân golf.

Nhiều thành phố của Trung Quốc bị ô nhiễm nguồn nước trầm trọng, chi phí khôi phục tốn kém vô cùng, nên họ đã dừng lại trước khi quá muộn. Đừng chỉ nghĩ đến đồng tiền có được từ công trình đầu tư mà phải tính đến cả tác hại tổng thể, hệ lụy về lâu dài nếu xây dựng công trình đó.

Theo các chuyên gia môi trường cho hay, sân golf cần rất nhiều nước nên nhiều dự án thường thích xây ven sông để tận dụng nguồn nước đó. Tuy nhiên, việc làm sân golf ngay gần sông khiến rất khó xử lý vấn đề môi trường

Được biết, Sông Đuống là chi lưu của sông Hồng tách ở vùng phía Tây Bắc thành phố Hà Nội, chảy về phía Đông qua tỉnh Bắc Ninh, đổ vào sông Thái Bình ở Lục Đầu.

Tuy nhiên, cách Đình Tổ 5 km về phía hạ lưu sông Đuống là cửa lấy nước của nhà máy nước sạch phục vụ cho cả huyện Quế Võ và TP. Bắc Ninh.

Theo Đánh giá tác động môi trường trong bản “Đề xuất dự án đầu tư” của Liên danh HUDLAND – Thăng Long, tại mục 10 chủ đầu tư cho rằng “việc sử dụng một số lượng thuốc bảo vệ thực vật để chăm sóc cho cỏ của bề mặt sân golf cũng ảnh hưởng đến môi trường, tuy nhiên, với số lượng thuốc sử dụng có điều tiết và nằm trong danh mục thuốc được sử dụng nên tác động đến môi trường không đáng kể”.

“Chất lượng của sân golf phụ thuộc nhiều vào chất lượng cỏ được trồng trên mặt sân, chăm sóc cỏ sân golf không thể thiếu việc sử dụng các sản phẩm thuốc bảo vệ thực vật. Một phần thuốc sẽ được cây trồng hấp thụ, phần còn lại sẽ ngấm xuống đất và nước ngầm, một phần rất nhỏ sẽ bay hơi, để hạn chế những ảnh hưởng xấu đến môi trường, dự án chỉ sử dụng những loại thuốc được cho phép trong danh mục quy định…”, trích bản Đề xuất dự án đầu tư.

Đối với lượng nước thải thải ra, sẽ sử dụng hệ thống bể lắng, bể lọc và các thiết bị cần thiết để xử lý nước thải trước khi thải ra hệ thống nước thải công cộng.

Nhà đầu tư còn cho biết, nước sau khi xử lý đảm bảo đạt mức A-QCVN 40:2011/BTNMT sẽ được xả vào môi trường tiếp nhận…

Như vậy, tại đề xuất dự án đầu tư, nhà đầu tư mới đưa ra các biện pháp để xử lý nước thải sinh hoạt, còn lượng hóa chất, thuốc bảo vệ thực vật, một phần “sẽ được cây trồng hấp thụ, phần còn lại sẽ ngấm xuống đất và nước ngầm, một phần rất nhỏ sẽ bay hơi”, với vị trí giáp sông Đuống, lượng hóa chất này sẽ có tác động như thế nào?

Bài học nhìn từ sự cố nước sông Đà!

Trước đó, vào tháng 10/2019, sự cố nước sông Đà nhiễm dầu diễn ra đã khiến sinh hoạt của người dân Thủ đô Hà Nội đảo lộn, chật vật vì thiếu nước, hoang mang, bức xúc do sử dụng nước bẩn, có mùi khó chịu.

Sự việc trên khiến các cơ quan chức năng, các đơn vị xử lý nước sạch phải quan tâm chú trọng vấn đề bảo vệ nguồn nước ngay từ nguồn, thắt chặt công tác kiểm tra, kiểm soát, bảo vệ nguồn nước.

Hóa chất bảo vệ thực vật, thuốc trừ sâu và một số các hóa chất khác như dầu mỡ không tan được thuộc vào hóa chất đặc biệt mà quy trình xử lý phải khác với quy trình xử lý thông thường

Bởi lẽ, khi sự cố xảy ra, các nhà máy rất khó xử lý. Thực tế cho thấy, khi dầu được đối tượng xấu đổ từ con suối Trầm tại tỉnh Hòa Bình chảy vào cửa nguồn thu của nhà máy nước sạch sông Đà, dù đi qua bể lắng, bể lọc, chảy qua các hệ thống về đến trạm bơm của các quận như Hoàng Mai, Thanh Xuân vẫn còn có váng dầu, có mùi khó chịu. Điều đó chứng tỏ “nhà máy xử lý nước sạch không xử lý được các loại hóa chất đặc biệt”.

Theo chuyên gia môi trường, hóa chất bảo vệ thực vật, thuốc trừ sâu và một số các hóa chất khác như dầu mỡ không tan trong nước được thuộc vào hóa chất đặc biệt mà quy trình xử lý phải khác với quy trình xử lý thông thường.

Việc các loại hóa chất đặc biệt như thuốc bảo vệ thực vật, dầu mỡ… sẽ phải sử dụng những công nghệ xử lý tiến tiến, chi phí cao dẫn đến giá nước sạch bị đẩy lên cao. Đó là những hệ lụy từ việc ô nhiễm nguồn nước bởi các loại hóa chất đặc biệt.

Quay trở lại dự án sân golf quốc tế tại huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh, Sông Đuống là chảy hai chiều, nên nếu xây sân golf ở đây, nguồn nước ô nhiễm cũng sẽ bị đẩy ngược về Hà Nội. Một chuyên gia thủy lợi chỉ ra rằng, vị trí xây dựng sân golf đó là bãi sông, theo quy luật dòng vận động của dòng chảy, khi dòng nước chảy đến đó sẽ chảy chậm lại, tạo nên bãi bồi. Thế nhưng, đến mùa lũ lớn, dòng lũ sẽ xóa bỏ bãi bồi để lấy phù sa đem đi xa. Sân golf nằm ở bãi sông, chưa nói đến ô nhiễm, đã luôn bị dòng lũ đe dọa.

Từ những phân tích trên, các chuyên gia môi trường cho rằng tỉnh Bắc Ninh cần cân nhắc kỹ lưỡng, rút bài học từ sự cố nước sông Đà nhiễm dầu để xem xét đánh giá tác động môi trường của dự án, nhằm bảo vệ an ninh nguồn nước. Đừng để sự đã rồi, hóa chất làm ô nhiễm nguồn nước rồi mới tìm công nghệ, tìm phương pháp xử lý nguồn nước là rất bất đắc dĩ mà chưa chắc đã xử lý được.

Câu hỏi được dư luận đặt ra rằng, nếu xảy ra sự cố từ việc xả thải của sân Golf thì ai sẽ là người chịu trách nhiệm. Cơ quan quản lý nhà nước phê duyệt Báo cáo đánh giá tác động môi trường có chịu trách nhiệm hay không?

Tòa soạn Moitruong.net.vn sẽ tiếp tục thông tin trong những bài tiếp theo!

Thu Hà