Bộ trưởng TN&MT chỉ ra nguyên nhân gây sạt lở, sụt lún ở Đồng bằng sông Cửu Long

Sáng nay (ngày 4/6), Quốc hội bước vào ngày đầu tiên của phiên chất vấn và trả lời chất vấn. Nhóm vấn đề đầu tiên sẽ được các đại biểu chất vấn thuộc lĩnh vực tài nguyên và môi trường, người trả lời chất vấn là Bộ trưởng TN&MT Đặng Quốc Khánh.

Tại phiên chất vấn, ĐBQH Nguyễn Thị Kim Bé (Kiên Giang) đã dẫn tình trạng sạt lở, sụt lún bờ sông đang bủa vây Đồng bằng sông Cửu Long với mức độ hết sức phức tạp, ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống, sản xuất và sinh hoạt trong vùng. Từ đó, Đại biểu đã đề nghị Bộ trưởng đánh giá về công tác dự báo, dự phòng đối với vấn đề trên thời gian qua. Đồng thời giải đáp về những giải pháp ổn định môi trường sống khu vực này trong thời gian tới. 

Với câu hỏi này, Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh cho hay, do tác động của biến đổi khí hậu đã gây nên tình trạng sạt lở không chỉ ở Đồng bằng sông Cửu Long mà cả miền Bắc và miền Trung. 

Ông Khánh cho rằng có 4 nguyên nhân chính dẫn đến sụt lún bờ sông ở đồng bằng sông Cửu Long. Một là nền địa chất trầm tích của vùng này được kiến tạo với các lớp địa chất trầm tích còn non trẻ so với các đồng bằng khác. Theo quan sát thì vùng này vẫn tự sụt lún. "Chúng tôi còn đo được các phễu lún, có nhiều điểm lún đến 10cm, tất cả đều do nền địa chất quá non trẻ", ông Khánh nói.

Các nguyên nhân còn lại theo ông Khánh là do lượng phù sa giảm rất lớn; lấn chiếm bờ sông để xây dựng, nuôi trồng và đặc biệt là khai thác cát. Nhiều địa phương báo cáo là có tình trạng người dân dùng vòi rồng để khai thác cát khiến sụt lún tăng cao.

Theo Bộ trưởng, với hạn hán tại Đồng bằng sông Cửu Long, Bộ đã cung cấp thông tin giúp các địa phương điều chỉnh thời gian vụ mùa nông nghiệp để không bị mặn. Bộ cung cấp các bản tin thủy văn về nhiễm mặn, cảnh báo sạt lở theo giai đoạn 10 ngày, 30 ngày.

Bộ trưởng cho hay, sắp tới, Bộ TN&MT sẽ đánh giá tổng thể vùng nào được phép khai thác cát và sắp xếp lại dân cư ở các vùng có nguy cơ sạt lở, xử lý việc lấn chiếm dòng sông, bờ sông.

Bên cạnh đó, Bộ trưởng cũng đưa ra dự báo từ nay đến cuối năm có đợt lũ lụt và mưa lớn nên cần phải lường trước và có kế hoạch ứng phó. Về sạt lở ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long, do địa chất của vùng còn non trẻ nên vẫn đang tự lún, như từ Cần Thơ giai đoạn 2005 - 2017 lún khoảng 10 cm.

Về giải pháp, ông Khánh cho biết đã được Thủ tướng giao đánh giá đề án trữ lượng cát sỏi lòng sông khu vực này, từ đó đánh giá tổng thể vùng về việc khai thác. Các địa phương cũng đều có quy hoạch, sẽ rà soát sắp xếp lại dân cư các vùng có nguy cơ bị sạt lở, thực hiện ngay quy hoạch bố trí lại dân cư, bố trí lại vùng lấn chiếm lòng sông…

Ngoài ra, Chính phủ vừa qua đã chỉ đạo tăng cường khả năng dự báo và cảnh báo. Bộ đang chỉ đạo Tổng cục Khí tượng thủy văn nâng cấp trang thiết bị, cùng tổ chức quốc tế đào tạo nhân lực để tăng khả năng dự báo. "Khả năng dự báo của Việt Nam đã tiệm cận các nước trong khu vực, dự báo chính xác, đóng vai trò quan trọng trong chuẩn bị ứng phó", ông Khánh nói.