Cá voi đầu bò Bắc Đại Tây Dương đứng trước nguy cơ tuyệt chủng

Cá voi đầu bò Bắc Đại Tây Dương được coi là một trong những loài cá voi quý hiếm và có nguy cơ tuyệt chủng cao nhất thế giới. Theo ước tính, đến năm 2019 trên thế giới chỉ còn chưa tới 400 cá thể của loài cá voi khổng lồ này còn tồn tại, số lượng cá voi cái chỉ còn khoảng 70 cá thể, tỷ lệ sinh sản giảm do các yếu tố gây căng thẳng cho cá voi mẹ và đến năm 2035, loài này có nguy cơ bị tuyệt chủng.

Những năm gần đây, dù được chính phủ Mỹ và Canada quan tâm bảo vệ, số lượng cá voi đầu bò gần như không tăng lên. Hiện cá voi đầu bò đang phải đối mặt với một nguy cơ rất lớn từ những chiếc dây thừng nối giữa bẫy tôm hùm và cua với phao nổi trên mặt nước.

Các nhà bảo tồn hy vọng đề xuất thay đổi quy định liên bang nhằm mở rộng các hạn chế về tốc độ đối với tàu thuyền di chuyển dọc theo Bờ Đông Mỹ sẽ giúp cứu những loài sinh vật biển khổng lồ đang trên đà tuyệt chủng này.

Với chiều dài gần 18m và có tuổi thọ tương tự như con người, cá voi đầu bò Bắc Đại Tây Dương được cho là đã từng có số lượng lên tới 20.000 con trước khi hoạt động săn bắt thương mại làm giảm số lượng. Loài này được xem là mục tiêu phù hợp để săn bắt, khi tấm sừng dùng để lọc thức ăn ở hàm cá voi được xem là một vật liệu bền, dẻo được sử dụng trong thời kỳ nhựa chưa phổ biến, mỡ của cá voi cũng thích hợp để sản xuất dầu ăn.

Các vụ tàu va chạm và vướng vào dây dùng để đánh bắt tôm hùm và cua là hai nguyên nhân hàng đầu gây tử vong cho cá voi đầu bò. Tình hình còn phức tạp hơn do biến đổi khí hậu đang làm thay đổi sự phân bố của động vật phù du mà chúng ăn.

Những đề xuất thay đổi của Cơ quan Khí quyển và Đại dương quốc gia Mỹ (NOAA) sẽ mở rộng ranh giới và thời gian hạn chế tốc độ theo mùa dọc theo Bờ Đông, đồng thời mở rộng các hạn chế tốc độ bắt buộc ở mức 10 hải lý/giờ trở xuống từ những tàu trên 10,6m đến các tàu trên 20m.

Thông tin này đã vấp phải sự phản đối từ ngành kinh doanh bằng tàu thuyền và đánh bắt cá, do lo ngại sẽ làm tổn hại tới các doanh nghiệp nhỏ. Mặt khác, theo các nhóm bảo tồn, chưa đến 4% số tàu giải trí dọc theo Bờ biển Đại Tây Dương có chiều dài từ 10,6m trở lên.

NOAA cho biết họ có kế hoạch hoàn tất dự thảo quy định vào tháng 12, sau khi xem xét hơn 90.000 ý kiến. Tuy nhiên, ngay cả khi hoàn tất, việc thực thi vẫn tạo mối quan ngại. Báo cáo do tổ chức phi lợi nhuận Oceana công bố ngày 19/10 cho thấy hơn 80% số thuyền dài 20m trở lên ngoài khơi Bờ Đông Mỹ đang vi phạm quy định hiện hành, đồng thời đề xuất thiết lập các vùng chạy chậm 10 hải lý/giờ để bảo vệ cá voi khỏi những vụ va chạm nguy hiểm.